XXIV. Testimonium, deffinitioni, cessioni, duarum partium Tarraconensis urbis, Roberto, Principe, 1162

XXIV.

Testimonium eorum qui deffinitioni seu cessioni duarum partium Tarraconensis urbis et campi a Roberto, eius Principe factae interfuerant, an. MCLXII (1162) (Vid. pág. 148.)

Ex Carthul. eccl. Tarrac.

Notum sit omnibus hominibus, quoniam Robertus Bordetus, Tarraconensis Princeps, et uxor ejus Agnes deffinierunt et dimisserunt duas partes civitatis Tarraconae et totius territori sui Raymundo, illustri Comiti Barchinonensi, quas duas partes idem Comes habuit et possedit. Haec autem deffinitio facta est Tarracona in ecclesia Santae Mariae in praesentia domini Bernardi, Tarraconensis Archiepiscopi, et Guillermi Barchinonensis, et Petri Vicensis Episcoporum, et B. de Castellet, qui delegati ab eodem Comite susceperunt hanc deffinitionem et laxationem factam a praedicto Roberto et uxore ejus Agnete com quodam lapide dato in signum perpetuae memoriae, et in presentia multorum virorum tam ecclesiasticorum quam laycorum. Tempore vero procedente post mortem ejusdem Comitis, et praedicti Roberti, Guillermo filio ejus et Agnete conjuge ejusdem Roberti negantibus hanc deffinitionem, sive laxationem fuisse factam, dies super hoc maxime, et super quibusdam aliis negotiis, est ipsis apud Barchinonam assignata, in qua per idoneos testes probaretur praedictum Robertum et Agnetem, conjugem ejus duas partes Tarraconae et totius territorii sui praedicto Comiti deffinivisse, sive, ut dictum est, dimissise. Quoniam ergo praedictus Guillermus, filius Roberti, et Agnes, mater ejus, juditium subterfugiunt, nolentes hujusmodi testificationem audire seu videre: ego Ildephonsus, Dei gratia Rex Aragonensis et Comes Barchinonensis, volens mihi in futurum providere, ne post mortem testium veritas hujus rei inficiaretur, consilio Baronum meorum, juditiaria quidem fretus potestate, in plena curia mea testimonia eorum cum juramento suscepi quorum nomina et modus juramenti inferius sunt adnotata. In primis Bernardus, Tarraconensis Archiepiscopus juramento dixit, quoniam ipse vidit et audivit, quando in ecclesia Sanctae Mariae, quae contigua est ipsi castro, Rodbertus, Princeps Tarraconae, et conjux ejus Agnes diffinierunt et tradiderunt cum quodam lapide Raymundo, Barchinonensi Comiti in manu sua, et in manu G. Barchinonensis Episcopi duas partes civitatis Tarraconae, et totius territorii sui, hoc solum modo retento, quod Comes relinqueret ipsis tantum de ipsa proprietate quantum idem Archiepiscopus, et G. Barchinonensis Episcopus, et B. de Castellet laudarent, et ut ipse Comes faciat ei tenere suam tertiam partem, quam per ipsum habet ad feudum. Guillermus, Barchinonensis Episcopus juramento dixit, quoniam ipse vidit, et audivit quando in ecclesia Sanctae Mariae, quae contigua est ipsi castro, Rodbertus, Princeps Tarracone, et conjux ejus Agnes diffinierunt et tradiderunt eum quodam lapide Raymundo Barchinonensi Comiti duas partes civitatis Tarraconae, et totius territorii, hoc solummodo retento quod Comes relinqueret ipsi tantum de ipsa proprietate quantum idem Archiepiscopus, et G. Barchinonensis, et B. de Castellet laudarent, et Comes ipse faceret ei tenere suam tertiam partem, quam per ipsum habet ad feudum. Hoc idem juravit Petrus, Tarraconensis ecclesiae canonicus, et Sendredus, ejusdem ecclesiae capellanus, et Ollarius de Passapera, et Petrus de Carcassona. Facta est haec juramentorum charta in civitate Barchinona, in pallatio praedicti Regis, et in ejus praesentia, et totius curiae anno millessimo centessimo sexagessimo secundo idibus frebuarii (februarii). = Signum Bernardi de Feixa. = Signum Calveti. = Signum Arnaldi studentis. = Sendredus, notarius Tarraconensis Sedis et presbyter hoc scripsit, litteris adjectis in linea XI. die et anno quo supra.

XIII. Acta electionis Ramionis abbatis monasterii S. Benedicti Bagensis, anno MII. 1002

XIII. 

Acta electionis Ramionis abbatis monasterii S. Benedicti Bagensis, anno MII. (V. pág. 212.) 

Ex autogr. in arch. eiusd. monast. 

Annuente divinâ pietate, cuius olimpi hac telluris titanis atque rerum aeriis patrator huius vibrantissimus numinis celicole cernere queunt rutilantiaque protalata palmo concludit matherie. Hys nempe humane fictor sua eis nimirum cornu iubar conspicit profectibus eniterii. In hoc ab annis incarnationis eiusdem patrator domini nostri Ihesu Christi revolutos temporis post anno II. millessimo, era millesima XL., Indictione XV., tertio Idus October, anno VII. regnante Raguaberto rege imperante Francia. Obhit enim in plagis nostrae partibus in cenobio beati Benedicti, qui est situs in comitatu Ausona in terminos de Minorisa iusta amno Lubricatu (Llobregat). Fuit quidam defuncto abbatis Seniofredi in anno quod Ismaëlite perturbarunt castella vel loca huius regione. Antea enim fuit princeps Raimundo Romam ad apostolica sede beati Petri apostoli principem apud pontificem Ausonensis nomine Arnulpho, et fuit ibi altercatio de predicto cenobio pro fundatores ecclesiae. Apostolicum autem, quod eodem die regebat sede romulea, in suis responsis coram cunctis dixit: Prisca legum statuta praeceptum est, ut regia potestate seu in principibus monasteriis aut maiori gradu episcopali in illorum arbitrio cui placuerit in Dei honore donationis opus perficiat. Tunc vero Raimundo comite dixit ad prelibato pontífice: quid facimus de hoc? Ille autem inquid: Iterabo domui prememorato cenobio, exquiram eorum voluntates, quod voluerint, aut quod eligerint patronem. Ita et fecit. Illi autem respondentibus, Adroarius monachus, et Teudalecus monachus, et Baldemarus monachus, et Ermengaudus monachus, cum coeterorum congregatione famulantibus Deo de praedicto cenobio cum consensu presbyterorum, et diachonorum, et subdiachonorum vel universorum laichorum, omnes unanimiter aiunt: Domine, in voluntate Dei et vestra est, non in nostra. Qui enim Domino dederit et placuerit, nos volumptarie elegimus in obsequiis Dei. Scimus enim in vestra sede virum bonum quod nobis complacuerit, nomine Ramio, nobilem, aedificatorem, bonis moribus, et secundum suam utilitatem sapientem, in elemosinis promptum, in vigiliis assiduus, in oratione iugi, et pro his et aliis bonis, quod scimus, vestram precamur clementiam ut concedatis illum in Dei opera et servitio, et beati Benedicti cenobio. Et nos supra fixi monaci cum caterva clericorum vel consensu fratrum nostrorum sic proclamamus et eligimus eum ad abbatem, si Domino placuerit, dignus est ut obtineat hanc dignitatem. Adroarius monachus, qui prop+ter aegritudinem corporis mei scribere non potui, sed signum + crucis impressionis feci. = Baldemares monachus SS. = Orucius monachus SS. = Todalecus + monachus. = Ermengaudus monachus SS. = Anduagrio monachus SS. = Argericus monachus SS. = Willelmus monachus SS. = Wifredus monachus SS. = Viventius monachus SS. = Ansolphus monachus SS. = Stephanus monachus SS. = Miro monachus SS. = Sendredus monachus SS. = Ansulphus sacer SS. = Pontius levita. = Badelevus sacer SS. = Arnulphus hac si indignus gratiâ Dei episcopus et abba. = Raimundus comes, qui ista electione fecit fieri, et firmavi et firmare rogavi +. = Sendreus +. = Wifredus + = Gombaldus +. = Nos omnes unanimiter qui hanc electionem proclamamus, et firmare rogavimus.

Tomo 6, apéndice 25. Scriptura cessionis quarundam ecclesiarum factae Bernardo Sendredi ab Oliva episcopo Ausonensi

XXV. 

Scriptura cessionis quarundam ecclesiarum factae Bernardo Sendredi ab Oliva episcopo Ausonensi circa annum Dñi MXXXI (1031). (V. pág. 184.) 

Ex arch. eccl. Auson. n. 339. 

Haec est convenientia placiti, quae facta est inter Deum et Sanctum Petrum, et Olibanum episcopum, et Bernardum Sendredum, de ipsis ecclesiis Sancti Petri, quae sunt in suburbio castri Gurbiensis (castell de Gurb). Nam ut ab ipsis initiis reiteremus, domnus Frugi episcopus dedit easdem ecclesias ad victuaria channonicae sub excommunicatione; et postea idem ipse quod excomunicaverat, solvit, et dedit eas pro benefitio Bonefilio clerico fratri Sendredi, qui erat dominus supra dicti castelli. Defuncto etiam praefato episcopo, domnus Arnulphus, qui in episcopatu successit, easdem ecclesias dedit Bonifilio praedicto Sancti Petri chanonico. Mortuo quoque Bonifilio, concessit idem episcopus iam dictas ecclesias Berengario clerico, supra dicti Sendredi filio. Qui Sendredus, ut erat potens et nobilis, multa munera et donaria contulit ex hoc in Sancti Petri servitio. Interea obeunte Arnulpho episcopo, cum ei successisset in pontificatum domnus Borrellus, bonae memoriae praesul, observavit primitus hoc donum Senifredo, fiilioque eius Berengario. Sed postea, promoto eodem Berengario ad praesulatum sedis Elenensis (Elnensis; Elna), tanta discordia exorta est inter Borrellum episcopum, et illos, ut idem episcopus praefatas ecclesias eis auferret, reclamantibus autem et repugnantibus bellum inferret. Unde factum est, ut praescriptus Borrellus episcopus in concilio Narbonensi veniens, deferret ante domnum Guifredum archiepiscopum, coeterisque coepiscopis litteras sub nomine Fruiani episcopi, cuius superius mentionem fecimus, editas; quae continebant excomunicationis maximam censuram, si quis hominum esset, qui praedictas ecclesias a iure canonicae quolibet modo auferret. Ostendebant quoque aeedem litterae praefati Fruiani nomen, quasi suis ipsius manibus exaratum. Petiit ergo idem Borrellus domnum archiepiscopum, et omne concilium, ut eandem scripturam, quasi sub nomine Fruiani episcopi factam, suis nominibus confirmarent. Illi autem, nihil in hoc suspicantes esse prestigii, scripturam illam, sicut rogatum fuerat, firmaverunt. Igitur Borrellus iam dictus contra Berengarium iam episcopum, fratremque eius Bernardum, impatientis animi furore comotus, praedictas ecclesias eis auferens, iuri cannonicae delegavit, iterumque quantâ valuit excommunicatione firmavit. His rebus ita peractis, Borrellus episcopus ab Ispanis veniens, et Ierundam (Gerundam, Gerona) adiens, antequam aliquid aliud super hoc ageret, morte preventus est. Interea cum Dei ordinante providentiâ, ego quamvis immeritus Oliva successissem in regimine pontificatus, eandem scripturam firmavi, atque supra dictas ecclesias cannonicae utilitati habere permisi. Supra dicti autem fratres, Berengarius praesul, necne Bernardus, nihil proterve contra me agentes, sed simpliciter se audiri praecantes, et iniuste contra se actum fuisse clamantes, ut in melius res ad partem eorum proveniret, orabant. Ego vero cernens illos, et potentes, et nobiles, et mihi spontanee subditos et acclines, quia non audebam eis reddere hoc unde manebant diu moerentes, contuli eis de praediis Sancti Petri, quae in meae utilitatis usibus detinebam, aliud beneficium; unde satis liberale sum expertus eorum servitium. Illi autem hoc alacri animo suscipientes, numquam tamen a prioris quaerimoniae vociferatione cessabant, sed semper ut ecclesiae, quae iniuste sibi sublatae fuerant redderentur, orabant. Promittentes insuper, si haec eis provenirent, in omnibus imperata facturos, et qualecumque servitium eis imponeretur, Sancto Petro mihique se exhibituros. Ostenderunt quoque veris assertionibus illam scripturam, quam sub nomine Fruiani episcopi factam Borrellus praesul ad sinodum Narbonensem monstraverat, nomine Fruiani eiusdem falso fuisse subscriptam. Igitur ego, videns haec et audiens multa, diuque super hoc meditans, cognoscens quoque maioris esse comodi ad utilitatem et stabilimentum cannonicae Sancti Petri, si hoc quod ex me idem Bernardus habebat, in cannonicae potestate transferrem, cum additamento alterius maximi famulaminis quod ab illo exigerem, et quod moerendo petebat illi reformarem, contuli hoc ipsum cum domno Guifredo Narbonensi archiepiscopo, simulque cum  Amelio episcopo Albiensi, et Guifredo Carcassonensi, et Guadallo Barchinonensi, et Berengario Elenensi (Elna), aliisque quam plurimis diversi ordinis viris. Qui omnes uno animo eademque sententiâ proclamaverunt maioris utilitatis hoc esse, et aptioris ad opus cannonicae. Domnus insuper archiepiscopus excommunicationem, quam super hoc fecerat, solvit, et coeteris coepiscopis, ut solverent, imperavit. Propterea ego confidens de Dei misericordia, Sanctique Petri apostoli intercessione sanctissima, et credens patefieri Deo cor meum, qui novit qua intentione ista perfecerim, suscepi filium ipsius Bernardi, quem idem obtulit Deo et beato Petro apostolo in clericum, et dedi eidem filio eius praefatas ecclesias, quae sunt in suburbio praedicti castri Gurbiensis. 

Illas vero ecclesias, quas idem Bernardus ex beneficio Sancti Petri possidebat et meo, libere confirmavi ad tenendum cannonicae Sancti Petri et nostrae. Accepi etiam sponsionem ipsius Bernardi, quam promisit coram Deo et beato Petro apostolorum principe, multisque hominibus diversorum ordinum, quod statorem in servitio Sancti Petri loco filii sui subrogaret, donec ipse talis fieret, qui debitum famulamen per se implere potuisset. Et si, quod absit, filius eius, vivente eo, de hac vita discederet, alium ex suis filiis loco eius substitueret, quem Deo et Sancto Petro in eadem sede in clericum offerret, qui benefitium idem loco fratris defuncti teneret. Si autem nullus clericorum ex eius filiis superesset, ipse Bernardus easdem ecclesias dum viveret retineret, atque post obitum illius libere et sine ullius hominis ulla inquietudine in Sancti Petri dominio remanerent. Dedit quoque idem Bernardus mihi propter hoc viginti uncias auri (20 onzas de oro). Promissit etiam quod propter Dei amorem, et propter remedium et absolutionem animae patris sui, matrisque suae, procuraret haberi unam lampadem semper ardentem ante altare beatissimi Petri, et quod omnibus annis propter hoc ipsum daret unam optimam refectionem cannonicae in festivitate Sancti Andreae. Promissit quoque quod si aliquod ex praediis Sancti Andreae, ut praefatarum ecclesiarum iniuste teneret, legaliter inquireret; et si cognovisset, legaliter se inde exvacuaret. Igitur ego Oliva, Dei ordinante gratiâ praesul, idcirco hanc convenientiam litteris mandare curavi, ut cognoscant omnes, tam praesentes quam futuri, qualiter hoc factum fuerit. Et siquis aliter audierit, per hoc veritatem cognoscere possit. Harum autem constitutionum simili modo se habentium fecimus duas, quarum hanc scripsi ego Ermemirus diaconus, alteram Guibertus grammaticus. Actum in sede Sancti Petri IIII. nonas Aprelis (Aprilis). = Oliba episcopus +.