XXXVII. Pascalis II. Papae litterae de limitibus episcopatus Barbastrensis an. MC. (1100)

XXXVII.

Pascalis II. Papae litterae de limitibus episcopatus Barbastrensis an. MC. (1100) (Vid. pág. 127.)

Ex arch. eccl. Roten. 

Paschalis Episcopus servus servorum Dei dilecto fratri Poncio Barbastrensi Episcopo eiusque successoribus canonice promovendis in perpetuum. Egregias quondam episcopalis dignitatis urbes in Yspania claruisse egregiorum qui in ipsis refulserunt Pontificum sive Martirum scripta et monumenta testantur. Postea vero per multos annos Yspaniae maiorem partem a Mauris vel Hismaelitis invasam atque possesam, et ipsa parrochialium divisionum abolitio manifestat, et nostrorum temporum memoria non ignorat. Sane quia in diebus nostris Omnipotenti Deo placuit urbes nonnullas Maurorum tirannidi eripere, et per gloriosos Reges sanctae memoriae Sancium, seu eius filium Petrum ad Christianae fidei gloriam revocare, oportunum utique ducimus episcopales in eisdem urbibus aut earum finibus cathedras reparare, et parrochialibus divisionibus nova dispensacione prospicere. Igitur supra dicti Aragonensium Regis Petri postulacionibus annuentes juxta praedecessoris nostri Papae Urbani decretum apud Barbastrum episcopalem Sedem manere statuimus. Servatis nimirum antiquis terminis quos praedecessores tui dum apud Rotam episcopatus antiqui depopulata et ablata parrochia foverentur inconcussa stabilitate possederunt, et sicut in Episcoporum Raimundi videlicet et Garsiae consensu egregiae memoriae praefatus Sancius Rex distribuisse cognoscitur. Omnes igitur eiusdem Barbastrae terminos cum oppido Alchezare vel fines ad Illerdae diocesim pertinentes qui in Christianorum redacti sunt vel fuerint potestatem, tuae tuorumque successorum dispositioni episcopali jure subjacere praecipimus, salva in omnibus Apostolicae Sedis auctoritate. Porro decimas Sarracenorum de terris tuo episcopatui adiacentibus quas a Regibus et Principibus impetrasti vel impetraveris, sicut hodie tenes et possides, ita tibi ac tuis successoribus confirmamus. De coetero omnes tui episcopatus ecclesiae secundum canonum instituciones in tua ac successorum tuorum potestate et ordinacione consistant: in quibus nominatim ecclesiam de Almanara, ecclesias de Montesono, ecclesias de Calasanz, ecclesiam de Chalamera cum universis terminis et adiacenciis suis ponimus. Ecclesias autem quas fraternitas tua cum clericorum tuorum consilio vel favore monasteriis concessit, nos quoque concedimus et praesenti decreto firmamus. Canonicam sane regularium clericorum quam apud Rotam antecessor tuus R. Episcopus instituit, et tu institueri quamdiu annuente Domino regulariter vixerint, ab omnium infestacione hominum liberam esse, et quaeque illis a tua benignitate collata sunt vel in posterum fuerint, integra permanere decernimus. Similiter abbaciam Sanctae Mariae Alaonis quae tam a Regibus quam Episcopis statuta est in alodium Sancti Vincencii de Rota liberam permanere sanccimus, set neque Lavascensem ecclesiam tibi subtrahendam aut tuis successoribus quorumlibet infestacione permittimus, quin tibi tuisque successoribus illic quod canonici juris est in postero conservetur. Quicquid preterea in futurum praestante Domino Barbastrensis ecclesia jure poterit adipisci, tibi tuisque successoribus ratum semper integrumque permaneat. Decernimus ergo ut nulli hominum liceat eandem ecclesiam temere perturbare aut eius possesiones auferre, vel ablatas retinere, minuere, vel temerariis vexacionibus fatigare; set omnia integra conserventur tam tuis quam successorum tuorum clericorumque ac pauperum usibus profutura. Si qua igitur ecclesiastica secularisve persona hanc nostrae constitucionis paginam sciens contra eam temere venire temptaverit, secundo tertiove comonita, si non satisfaccione congrua emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reumque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat et a sacratissimo Corpore ac Sanguine Dei et Domini Redemptoris nostri Jhesu Christi aliena fiat, atque in extremo examine districte ulcioni subjaceat. Cunctis autem eidem ecclesiae jura servantibus sit pax Domini nostri Jhesu Christi, quatenus et hic fructum bonae actionis percipiant, et apud districtum Judicem praemia aeternae pacis inveniant Amen. Scriptum per manum Petri Notarii regionarii et scrinarii sacri Palacii. Ego Paschalis Episcopus catholicae Ecclesiae. Datum Laterani per manum Johannis Sanctae Romanae ecclesiae Diachoni Cardinalis VI. kalendas maii, indiccione VIII. Incarnationis Dominicae anno M.C. pontificatus autem Domini Paschalis secundi anno...

IV. Institutio confratiae in ecclesia S. Mariae Lilitensi per S. Odonem Episcopum Urgellensem anno MC.

IV.

Institutio confratiae in ecclesia S. Mariae Lilitensi per S. Odonem Episcopum Urgellensem anno MC. (Vid. pág. 31). 

Ex autogr. in arch. eccl. Urgell. 

Anno millesimo centesimo trabeationis Christi, era I.C.XXXVIII., Indictione VIII., epacta VII, quintoque concurrente, die V. idus februarii, conveniente Presule nobilissimo venerabilique domino Otone Sancte sedis Urgellitane, convenit etiam non minima agregatio fidelium in Christi nomine coadunata ad ecclesiam Sancte Dei genitricis Marie, que videtur esse fundata in valle Lilitense. Videns autem idem Pontifex multorum virorum diversi generis et etatis in prelibata ecclesia adesse presentiam, saniori consilio fultus, providensque in futurum eandem Ecclesiam altiori gradu et honore à Christo, eiusque genitrice sublimari; placuit animo illius, ut ipsius Ecclesiae adiutor, et operator existeret: quatenus domum Dei supra petra firmiori fundatam turribus firmissimis premuniret, ut ab omnipotenti Deo retributionem in futuro exanime pro collato servitio inveniret. Igitur ego prelibatus Pontifex, Romane ecclesie exempla sequens, in Dei eterni nomine, rogatus proinde ab habitatoribus prefati loci, scilicet, Guillelmo Bernardi Priore, aliisque fratribus eodem in loco degentibus, constituo ut omnibus annis se omnes coadunantes in ecclesia prescripta, faciant, et peragatur karitas, que vulgo dicitur fraterna, et per quodque annum donet unusquisque fratrum, in vigilia altaris agenda, candelam unam. Demum vero inter elemosinam et cibum, quem karitative simul comedent, donent singuli sextarium frumenti, et sextarium ordei, et cannatam 1. de vino, missamque pro omnibus fidelibus defunctis cantare faciant. Et postea simul comedentes, cum gaudio ad propria revertantur. Si quid autem residuum fuerit in pane et vino, in constructione eiusdem loci remaneat. Et ego supradictus Pontifex omnibus istis, qui in hac fraternitate fuerint, de minimis peccatis, unde penitentiam acceperint, medietatem indulgeo: et promitto me pro omnibus ipsis fratribus vivis ac defunctis per unumquodque annum missam unam celebraturum. Unusquisque autem de fraternitate, quando aliquis defunctus fuerit, missam pro eo cantare faciat, omnesque ad sepulturam fratris conveniant, et oblationes suas pro eius anima Christo offerant. Qui vero nostris monitis paruerint, et ad iam dictam fratriam se immitere studuerint, sicut diximus, de minimis peccatis, unde penitentiam tenent, medietatem indulgeo. De octo vero viciis criminalibus, si penitentiam ex nullo horum acceperit, similiter ex medietate sit à Deo absolutus. Oto aesi indignus Episcopus + Subsequuntur nomina confratrum. Datum per manus Guillelmi notarii monachi, proles quondam Arnalli, die et anno + prefixo, scilicet XXX (sic: certe XXXX) regni Philippi Regis. 

XXXIII. Bosonis, apost. sedis legati, epistola ad S. Odonem episc. Urgellen.

XXXIII. 

Bosonis, apost. sedis legati, epistola ad S. Odonem episc. Urgellen. super obedientia monasterio S. Rufi praestanda ab ecclesia Cardonensi, anno MC. (1100) aut circiter. (V. pág. 175.) 

Ex autogr. in arch. episc. Urgell. 

B. tituli Sanctae Anastasiae cardinalis, apostolicae sedis indignus servus et legatus, venerabili fratri et amico O. Urgellensi episcopo, salutem. Reverenda tua honestas, dilectissime frater, sicut nos gratanter suscepit, ita obediendo letificat. Nam preceptum domini papae, quod circa negocium Cardonensis ecclesiae iam dudum factum fuerat, te complesse comperimus, et clericos B. Rufi precepisse reinvestiri. Verum quoniam abbatem illius ecclesiae adhuc resistere, et in contumaci obstinacia audimus perseverare, nec precepto domini papae, nec nostro, neque tuo obedire volentem conspicimus, praesentibus litteris dilectioni tuae mandamos, ut eum et omnes eius fautores et cooperatores, et in hoc scelere adiutores, ex hoc pro excommunicatis habeas, donec ab hac malicia resipiscant, digneque, ut dominus papa precepit, abbati Sancti Rufi, et eius clericis satisfaciendo obediant. Illos vero, qui honorem beati Vincentii Cardonensis per manum ipsius abbatis retinent, quamdiu per eum retinuerint, ab omni ecclesiarum limine sequestramus, et donec clericis Sancti Rufi subditi sint, nequaquam absolvimus. Sed et eos, qui nominato abbati obedientiam vel hominium causâ honoris ipsius ecclesiae fecerant, si prefatis clericis Sancti Rufi obedierint, ab illius obediencia et hominio absolvimus. Et ne gravamen iniuste illa ecclesia patiatur, omnes dationes, commutationes, alienationes vel quascumque obligationes, quas prefatus Cardonensis abbas stulte dispertivit ab illo tempore quo disceptari lis cepit inter ipsum et prefatos Sancti Rufi canonicos, irritas esse censemus atque precipimus, et ecclesiae Cardonensi eiusque presentis temporis rectoribus dominio et potestati subici iudicamus, salva in omnibus tuae ecclesiae dignitate, tuaque reverentiâ. Scias autem prefatum abbatem Cardonensem a nobis esse vocatum apud Gerundam pro iusticia exequenda X. Kalendas Mai. Preterea tuae fraternitati mandamus, ut illi clerico, quem Giraldus Poncii in ecclesia Aggerensi preposuit, omne dominium illius ecclesiae prohibeas, et ut ad nos usque apud Gerundam X. Kalendas Mai occurrat, precipias. Quod si contempserit, a liminibus et officio ecclesiae arceatur. Sed et Giraldum Poncii praecor, ut ammoneas de censu beati Petri, quod nobis reddere se spopondit, ut X. Kalendas Mai censum ipsum Gerundae deferat. Quod si renuerit, hoc illi per te intimamus nos pati non posse, quin de eo et ecclesiis in ditione ipsius constructis iustitiam fieri pretermittamus.

Tomo 6, apéndice 6, Testamentum sacramentale Ricardi sacristae Ausonensis, anno MC

VI. 

Testamentum sacramentale Ricardi sacristae Ausonensis, anno MC (1100). 

(V. pág. 53.) 

Ex autogr. in arch. eiusd. eccl. n. 1553. 

Sanctorum patrum constitutionibus, et mundanae legis probatissimis sanctionibus, quoniam decretum est de collatis ecclesiasticis rebus, ut in earum iure persistant aeternis firmitatibus; propterea nos testes sacerdos Arbertus, Bernardus, atque Raimundus, ultimae voluntatis Ricardi sacristae morientis verissimi cognitores ipsius testationis, ordinatione supterius adnotati iudicis, coram sacerdote et testibus testificamur iurando manibus propriis super altare Sanctae Mariae villae Leonis, nos vidisse et audisse quando et quomodo idem Ricardus longâ infirmitate detentus, mente tamen sanus, suam voluntatem scribere fecit, et tertii ordinis modo alligari praecepit, quia per se scribere omnino nequivit. Sed quia ab his, quibus hoc iniunexit faciendum, videtur esse qualibet arte neglectem, illius legis ordinem non valentes vel nolentes sollempniter adimplere; nos ideo ne illorum calliditate vel impossibilitate ius depereat sanctae matris ecclesiae, sicut praecipitur in alia lege, scriptam voluntatem illius defuncti quomodo continetur in eius testatione veraciter hic facimus inserere legali auctoritate, qualiter ipse contulit sedis Sancti Petri ecclesiae victui eiusdem Kannonicae. Est autem ordo ipsius donationis et dimissionis tantus et talis de rebus supterius insertis. Dedit autem et dimissit Domino Deo et Sancto Petro omnem suum alodium, quod habebat in rivo Meritabili, in cunctis locis in quibus ipse habebat vel habere debebat quibuscumque modis, eo ordine ut Berengarius frater eius, et Berengarius clericus nepos illius teneant et habeant ipsum alodium dum vixerint, et donent censum carnis kannonicae eiusdem sedis quod inde exit: caetera habeant ipsi aequaliter, et post eorum discessum sit eiusdem kannonicae solidum et libere alodium. 

Et dimissit Sancto Petro seniori suo duos libros óptimos, in quibus sunt expositiones Marchi, Mathei, et Luchae, et unum collectaneum, et quatuor almocelias óptimas ad servitium altaris, ut nullus homo daret eas, nec venderet, neque mitteret in alios usus; et quatuor kandelabra ferrea, et urceolum, et concham: et altari iam dicti Sancti Petri duo manutergia, quae stent in columnis; et ad cooperiendam crucem maiorem tantum argenti unde fieret cooperta usque ad finem sicut caeptum est. Et insuper eidem Sancto Petro et Sanctae Mariae Rivipollensis coenobii dimissit XIII. libras argenti, et Arnallo clerico eiusdem Sancti Petri clausum quod commutavit cum Raimundo Guiberti dimissit, et Martino clerico domos quas tenet Bernardus Gischafredi, et clausum cum eis, et tunicam suam meliorem, et birrum dimisit, et quartas III. vini. Domus autem eius, quas habebat in Vico, in quibus tunc habitabat, dimissit Berengario Petri cum ortis et arboribus, et medietatem ex suis vasis maioribus et capam meliorem et superpellitium, et unum lectum ex melioribus eius pannis, et sarracenam nomine Mariam, et omnes veteres pannos, et cuncta minora vascula, quae erant in supra dictis domibus; et altari eiusdem Sancti Nicholai omnia ferramenta sua dimissit. Ecclesiae autem Sancti Thomae, quam ipse cum fratre suo hedificaverat, dimissit omne alodium quod habebat et habere debebat in omnibus locis ex ea parte rivi Gurri, in qua ipsa ecclesia est, et ultra ipsum rivum domos, quas emerat de Geriberto Guillermi, et clausum, et in Artesso omne alodium quod habebat, medietatem in diebus Bernardi Amalrici, et eidem Bernardo aliam medietatem, et post obitum Bernardi totum solide et libere sit ecclesiae iam dictae Sancti Thomae, et medietatem suorum vasorum maiorum dimissit eidem ecclesiae Sancti Thomae.

Haec est namque supra dicti Ricardi testatoris ultima voluntas de supra dictis rebus, quam nos sicut dictum est superius legaliter publicando, his conditionibus editis infra constitutum legibus ad plenum effectum perduximus, et nullâ fraude suppressimus, sed secundum voluntatem ipsius testatoris, iuxta praeceptum illius legis, in qua absolute praecipitur de voluntate scripta morientis ante sex menses, sicut dictum est superius, coram sacerdote et testibus, ut verius credatur ab omnibus, iurando confirmavimus, et testium ac iudicis signis et subscriptionibus confirmari fecimus infra tempus sepe dictum legibus, scilicet IIII. Kalendarum Aprilis anno XLI. regni regis Philipi. = Arbertus sacerdos. = Sig+num Raimundi Gerberti. = Sig+num Bernardi Petri, qui haec omnino perfecimus, sicut dictum est superius. = Sig+num Guillermi subdiaconi. = Bernardus sacerdos. = Guillermus + = Poncius + levita. = Iudex Guilelmus + hoc confirmo legibus. = Berengarius paraphonista hic adsunt sua scripta +. = Berengarius levita qui hoc scripsit + die et anuo quo supra.