LI. Testamentum D. Arnalli Ermengaudi, Barcinonensis Episcopi mense decembri MCXLII. (1142)

LI.

Testamentum D. Arnalli Ermengaudi, Barcinonensis Episcopi mense decembri MCXLII. (1142) (Vid. pág. 188.)

Ex lib. I. Antiquit. eccl. Barcin. núm. 534.

Quoniam debitum humanae conditionis nullus mortalium evadere potest, idcirco in Dei nomine ego Arnallus Dei dignatione Barchinonensis ecclesiae Episcopus, cupiens pergere Jerosolimam facio meum testamentum, in quo eligo manumissores meos Berengarium Ermengaudi, et Guillermum Bermundi, et Gaucefredum de Fobe (a: Infra in hoc eadem instrumento, et in decreto electionis eiusdem D. Arnaldi, Barchinonensis Episcopis an. 1139. vocatur Gaucefredus de Fare; unde hic scribentium mendum agnoscere debemus.), quibus caritative praecipio, ut si mori me contigerit antequam alium testamentum faciam, plenariam potestatem habeant distribuendi omnes facultates meas, sicut eis in hoc testamento injunxero. Primum namque concedo Domino Deo et canonicae Sanctae Crucis Sanctaeque Eulaliae vineam meam quam plantavi in alodio Sanctae Crucis Sanctaeque Eulaliae, et in mea compra; quae vinea est juxta mansum de provintialibus, et meum campum quem habeo juxta regum comitalem super viam publicam, in quo edificavi furnum de calce; et vineam, quam habeo plantatam apud Granatam, cum illo campo, qui fuit Fulconis Guiriberti, quem emi a Comite. Huic donationi addo ferregenalem (freginal), quod adquisivi et emi ab Arberto de Lizano et Petro eius fratre prope mansum Guillermi Sunniarii in provintialibus. Concedo altari Sanctae Eulaliae in omni meo alodio de Orta et Romaneto sextarium I. olei annuatim de quo ardeat una lampada ante corpus Beatae Eulaliae jugiter ad mensuram videlicet de Orta. Concedo iterum Sanctae Cruci et Sanctae Eulaliae in meis mobilibus et vasculis maioribus et minoribus L. morabatinos, de quibus ematur alodium ad illuminandam unam lampadam, et meos libros, qui in eadem ecclesia sunt, bibliothecam quam feci scribere et alios. Concedo hospitali Jherosolimitano meum mansum de provintialibus, quae ab ipsis fundamentis edificavi, simul cum ecclesia Sancti Nicolai, quae intus est, simulque cum compris quas feci a Berengario Bernardi de Cabannis, et ab Arnallo Bonefilii, praeter ipsum ferragenal (freginal), quem habui ab Arberto de Lizano et eius fratre; ea conditione, ut eundem mansum, sicut supra comprehendi teneat et habebat Poncius frater meus in omni vita sua, et persolvat annuatim de omnibus fructibus, qui inde exierint, tascam hospitali sine contrarietate, et post eius obitum libere et quiete et absque ullo retentu revertatur praedictus mansus integriter praedicto hospitali jure perpetuo possidendus et habendus. Concedo coenobio Sancti Cucuphatis campum quem emi de filiabus Arnalli Gonterii et de Raymundo Petri Gerundae, qui est in provintialibus, et unum par bovum, et equas IIII. quae sunt apud Rivumpullum (Ripoll). Item concedo coenobio Sancti Petri Puellarum ipsam tertiam partem pariliatae, quam emi de Arberto de Lizano, et dimitto praelibatae canonice L. morabatinos quos habeo per meum pignus in praefata pariliata de Lizano, et mando ut de illis L. morabatinis ematur alodium de quo annuatim fiat meum anniversarium. Insuper etiam addo jam dicto coenobio Beati Petri par unum bovum, et equas II. quae sunt apud Rivumpullum. Concedo coenobio Sanctae Mariae de Rivopullo duas equas. Concedo omnibus presbyteris totius episcopatus singulis singulas eminas ordei de meo sementerio, et diachonibus singulas migerias. Concedo coenobio Sancti Laurentii de Monte equam unam. Meum alodium de Orta et de Romaneto cum omnibus in se habentibus, praeter supra dictam lampadam Sanctae Crucis Sanctaeque Eulaliae concedo inter Poncium fratrem meum, et Berengarium de Terracona, et quisquis illorum obierit sine ligittimo infante, ille qui superstes fuerit, habeat praedictum alodium. Concedo eisdem fratribus meis Pontio et Berengario domos meas de Barchinona cum ipsa parte canonicae, ut teneant eas, et habeant in omni vita sua, de quibus persolvant annuatim praefatae canonicae per censum quarterium unum olei in capite jejunii, et post illorum amborum obitum revertantur praedictae canonicae sine ullo obstaculo. Alias nostras domos quas emi de Gerallo, concedo Sanctae Mariae Solsonae, sicut ei eas jam donavi per cartam donationis. Concedo Pontio fratri meo equas III. et si ipse obiret sine prole legittima, habeat eas Berengarius frater meus, et dimitto praedicto Berengario meum pullum quem ipse tenet, et meum mulum. Concedo Gaucefredo de Fare duas equas quas Burrullus de provintialibus habet mecum, et unam aliam equam cum suo fructu, quam cum Petro, Capud scolae habeo ad medium, meum videlicet dilectum. Pontio Aurencianae concedo unam equam, quam habeo ad Balneam socham ad medium. Dimitto nepotibus meis Bernardo, et Raymundo quos nutrivi, singulos pullinos, qui exeant de meis equabus, et XX. morabatinos qui exeant de meo cavallo, quem tenet Gaucefredus de Fare. Concedo Guillermo Beremundi duas equas, quas habeo cum Petro Berengarii de Maginano ad medium meum directum. Aliud nutrimentum non supra textatum, quod de meis equabus exierit, donent mei manumissores pro anima mea, sicut melius viderint. Concedo altari Sancti Nicolai, quod est in ecclesia Barchinonae, domos meas cum edificio, quas habeo infra muros Barchinonae, illas videlicet, quas emi de Janto Ebreo; quas vero domos teneat unus presbyter, qui in eodem altari assidue cantet missam pro anima mea, et fidelium defunctorum. Omnia vascula mea de provintialibus maiora et minora, et universa utensilia quae ibi sunt, concedo Pontio fratri meo, ut habeat ea in vita sua, et post eius obitum revertantur praelibato hospitali sine contrarietate. Quod est actum XI. kalendas januarii, anno VI. Lodoyci Junioris. = Arnallus Barchinon. Episcopus. = Sig+num Guillermi. = Sig+num Gaucefredi de Fare. = Pontius Levita scripsit hoc die et anno + quo supra (a: Hoc testamentum juxta iuris formam lectum est VII. idus novembris anno VII. Regis Ludovici Junioris (1143) (quae publicatio extat lib. I. Antiquit. eccl. Barcin. fol. 237.); indeque constat Arnallum testatorem iter suum versus Jerosolimam arripuisse anno 1143, ineunte, sed votum suum explere nequivisse. Deinde, inquit, vadens versus Jerosolimam, apud Romam discessit ab hoc saeculo in mense martii, anno praescripto.)

L. Charta consecrationis ecclesiae Sancti Juliani de Alfoz, an. MCXLII. (1142)

L.

Charta consecrationis ecclesiae Sancti Juliani de Alfoz, an. MCXLII. (1142) (Vid. pág. 188.)

Ex arch. eccl. Vicens. in scrin. 31. Thesaur. núm. I.

Anno Dominice Incorporationis M.C.XLII. kalendas decembris comuni utilitati providentes, venerabilis Arnallus Dei nutu Barchinonensis Episcopus et Raymundus Episcopus Ausonensis et canonicorum conventus inferius annotatus cum non parvo populorum concurso sollempniter convenerunt ad consecrandum domum Dei in honore S. Juliani Martiris in comitatu Barchinone in loco nuncupatu Alfoz. Die siquidem consecrationis confirmaverunt predictae ecclesiae quicquid possessionum habebat vel habere debebat ubique locorum, terras videlicet et vineas cum domibus et arboribus, decimas et primitias vel oblationes fidelium que sui juris sunt atque cimiterium ipsi ecclesiae undique XXX. ecclesiasticorum passuum confirmaverunt et quicquid in eodem spatio continet, quod Petrus Raymundi et Raymundus fratris ibidem habebant, sub ecclesiastica defensione posuerunt, scilicet quod eorum est vel esse debet, pro quo persolvent annuatim ipsi vel sui in festivitate S. Juliani clerico eandem ecclesia cantanti par unum gallinarum, atque temerarie inde aliquid auferentem vel invadentem ut reum sacrilegii omnino condempnavere donec canonice satisfaceret. Constituerunt quoque ut ipsa ecclesia a Barchinonensi Sede crisma acciperet, eidemque Sedi per censum annualiter inter duas sinodos XXXIIII. denarios monetae curribilis persolveret. Habet namque affrontationes jam dicta ecclesia unde accipit decimas et primitias, ab oriente in termino ville Maioriset in podio Trueri et descendit per cumbam vallium et in Serra ante Fersas et ad ilicem rotundam pergens ac podium Calvum et descendens per podium Coscollarie usque ad Fontanellas et per media serra de Bellovidere usque ad Bocherons. A meridie ab ipsis Bocherons vadit ad ipsam turrem, et ad cavos Ermesenne. Ab occidente ab ipsa Ermesenna vadit per fevum de Bello loco ad torrentem Sicus, et in termino Caritituli ultra stagnum, et venit ad gurgitem Sabatelli, et in prato Caritituli, et tendit per viam que vadit Mulnels subtus Fuimas, et in rego de cumba Mulnels usque ad ipsas planas, et in termino de Mulnels usque ad petram foradatam. A circio a petra foratata usque ad Torrezolam et in capite de vallo prati de Brugeriis et ad Petras Tonnentes. Alodia autem sepe dicte ecclesiae hec sunt petia una alodii que est juxta ecclesiam ubi sunt domus clerici cum sua decima et primitia in qua vicarius nichil penitus habet, et ad podium Triteri pecie due proprie cum X. et primitia, et ad gurgitem Gabatelli (Sabatelli más arriba) unam longam petiam alodie que vadit ultra viam que vadit ad merchatum et ven de Villamaiori, et peciola una alodii ad Carumtitulum prope domum Guillelmi Arnalli. Item prelibatus Petrus Raymundi et Raymundus fratres ob remedium animarum suarum et parentum suorum donant et offerunt eidem ecclesiae peciam unam alodii subtus silvam seminatam in parroechia Caritituli que terminatur in alodio Bernardi Senioli ab oriente, et meridie in via que venit de Alfoz et vadit ad Carumtitulum, ab occidente in strata publica, a circi in via que venit de Alfoz et vadit ad Mulnes. Quantum infra prescriptos terminos Barchinonensis ecclesia et canonici eiusdem et cenobia vel cesere ecclesiae habent vel habere debent nec damus nec consignamus, sed ad opus nostrum et illorum quorum sunt, retinemus. Ut autem prescripta ecclesia libertate plena gauderet, constituerunt ut libere que sui iuris sunt vel erunt possideret. Et ut nulla ecclesiastica secularisve persona eam suis rebus expoliare vel invadere presumat sub anathematis interpositione prohibuerunt cunctisque ei iuxta servantibus et benefacientibus absolutionem pecatorum per Dei gratiam promiserunt. Actum est hoc die et anno prefixo. = Arnallus Dei gratia Barchinonensis Episcopus. + = 

+ Raymundus Dei gratia Ausonensis Episcopus. = Sig+num Bernardi. = Sig+num Mironi presbiteri. = Sig+num Raymundi Alfoci (como Alfoz). = Guillelmus, Prior ecclesiae Stagni. + = Sig+num Guillelmi Rodlandi. = Sig+num Petri Raymundi Alfoz. = Sig+num Ermengaudi de Rifano. = Sig+num Guillelmi Arnalli Torrentis. = Sig+num Udalgerii. = Sig+num Ermengaudi de Fronte. = Sig+num Raymundi Mironi. = Sig+num Bruno. = Sig+num Petri Guadalli. = Sig+num Johanni Enolfi. = Sig+num Petlauno. = Sig+num Ferrario. = Sig+num Arnallus presbiter. = Sig+num Guillelmi de Sancto Christoforo. = Sig+num Geralle uxoris eius nos qui mittimus domos nostras quas habemus in ipsa sacraria S. Juliani de Alfoz sub jure et defensione eiusdem sacrarie et cimiterii predictae ecclesiae et nos et nostri successores reddamus censum annuatim gallinam I. presbiteris eiusdem ecclesiae in festo S. Juliani. = Petrus levita scripsit hec cum litteris suppositis in linea VIII. die et anno + quo supra.

//

Lahoz

XI. Innocentii Papae II. Breve super electione episcop. Urgell., anno circiter MCXLII

XI. 

Innocentii Papae II. Breve super electione episcop. Urgell., anno circiter MCXLII (Vid. pág. 49).

Ex transl. in cod. núm. 273. bibliot. Rivipoll. 

Innocentius Episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis B. Priori, P. Guillelmi, archidiacono, B. Sacristae... Abbati Rivipollensi, B. S. Saturnini et Aggerensi Abbatibus, et universis clericis per Urgellensem episcopatum constitutis, salutem et apostolicam benedictionem. Notum vobis esse credimus, quam nequiter Urgellensis Comes E. in canonicos Urgellensis ecclesiae matris vestrae, et electum eorum occasione electionis, quam sicut accepimus concorditer et canonice fecerant, violentas manus iniecerit, et carceri atque custodie deputaverit. Clericis autem se ipsos redimere coactis, electum ipsum miserabiliter in carcere detinet, et ut ibi vitam finiat, diversis cruciatibus ipsum affligere studet. Unde nos quorum praecipue interest tantum sacrilegium non dimittere impunitum, in praeterita coena Domini prefatum comitem excomunicationis vinculo innodavimus, et in tota terra ipsius divina prohibemus officia celebrari, praeter babtismum puerorum et penitentias morientium. Idcirco per apostolica scripta vobis mandamus, et mandando praecipimus, quatinus iam dictam excomunicationis et interdicti sententiam per parrochias vestras publicari faciatis, et... à subditis vestris observari firmiter faciatis, donec dictus dominus ecclesiae et clericis ablata restituat, et de tam gravi sacrilegio digne satisfaciat; scituri quod si quis transgresor extiterit, transgresionem et inobedientiam ipsius impunitam non praeteribimus. Dat. Laterani II. kal. madii. 

X. Udalgarii Episcopi Elenensis ad clerum Urgell. eccl. super morte Urgell. Episcopi consolatoria epistola, data anno circiter MCXLII

X. 

Udalgarii Episcopi Elenensis ad clerum Urgell. eccl. super morte Urgell. Episcopi consolatoria epistola, data anno circiter MCXLII (Vid. pág. 45). 

Ex autogr. in arch. eccl. Urgell. 

V. Dei gratia Elenensis Ecclesiae Episcopus, Sanctae Dei Urgellensis Ecclesiae universo Clericorum conventui salutem. 

Venerabilis confratris nostri et coepiscopi Petri Berengarii, viri bonae memoriae de carcere carnis excessus ad nos perlatus, aures nostras sinistro rumore vulneravit, faciem gravi tristitia deiecit, mentem dura ancxietate conturbavit. Verum quoniam ipsum jugo divinae servitutis mancipatum in vinea Dominica usque ad vesperam fideliter desudasse cognovimus, de summi patrisfamilias denario non dubitantes, plagam doloris tolerabilius sustinemus. Sed quia castissima sponsa eius, praescripta scilicet ecclesia, maritali solacio viduata, quanto arctius dilexit praesentem, tanto ardentius suspirat et luget ademptum, necesse est, ut ipsa ante conspectum coelestis misericordiae animam suam in orationibus et gemitibus humiliatam consternat, eumque qui dicit, non relinquam vos orphanos, suplici cordis affectu, et ut ita dicam medullitus deprecetur, quatinus Sancti Spiritus Paracliti unctionem de coelo infundere, et filiae suae lacrimas manutergio consolationis exiccare dignetur. Ille quippe, qui ad filios dispersionis congregandos in unum, in morticino nostrae carnis humilis aparuit, proprii gregis tutelam nullo tempore derelinquit, ipso dicente: ego vobiscum sum omnibus diebus usque ad consumationem saeculi. Attamen adversarius noster, tamquam leo rugiens, quaerens quem devoret, fraternae seditionis conflator, videns caput subtractum, cuius provido regimine membra in unius pacis vinculo choerebant, inopino impetu in ovile Dei fraudulenter attentat irruere, et sacrae societatis unitatem dissipare. Decet igitur vestram prudentiam vobis ipsis et universo gregi circunspectis vigiliis providere, et Pastorem Deo gratum et hominibus, et Episcopum animarum vestrarum, dictante gratia Spiritus Sancti, prout Sancti Patres decreverunt, omni dilationis occasione recisa, subrogare. Ea propter karitati vestrae mando, consulo, et laudo, quatinus supra firmam petram, quae Christus est, in quo omnium rerum recte fundatur exordium, fundamentum electionis vestrae jactantes, solum supernae voluntatis examen sincera intentione sequi studeatis, ne videlicet sensus vestros vel odium in diversa precipitet, vel anima gratia cuiuspiam amoris et favoris seducta, a via rectitudinis exorbitet, et sic in manus Dei peremptorie judicandi incidatis. De coetero praesentiam nostram, consilium, et auxilium nostrum vobis accurate et diligenter exibebimus, cum et vestra necessitas postulaverit, et temporis oportunitas se nobis obtulerit. = Valete.