Es mostren els missatges amb l'etiqueta de comentaris despuois. Mostrar tots els missatges
Es mostren els missatges amb l'etiqueta de comentaris despuois. Mostrar tots els missatges

dimarts, 10 d’octubre del 2023

La Dame Casteloze. Na Castelloza.

La Dame Casteloze.

La Dame Casteloze. Na Castelloza.

Ja de chantar non degr' aver talan,

Car on mais chan

E pietz mi vai d' amor;

Que plaing e plor

Fan en mi lor estatge;

Car en mala merce

Ai mes mon cor e me,

E s' en breu no m rete,

Trop ai fag long badatge.


Ai! bels amics, sivals un bel semblan

Me faitz enan

Qu' eu muoira de dolor;

Que l' amador

Vos tenon per salvatge,

Qu' a joia no m' ave

De vos don no m recre

D' amar per bona fe

Totz temps, ses cor volatge.


Mas ja vas vos non aurai cor truan, 

Ni plen d' enjan,

Sitot vos n' ai peior,

Qu' a grant honor

M' o teing e mon coratge;

Ans pens qan mi sove

Del ric pretz que us mante,

E sai ben que us cove

Dompna d' ausor paratge.


Despuois vos vi, ai fag vostre coman,

Et anc per tan,

Amics, no us n' aic meillor;

Que preiador

No m fan ren ni messatge

Que ja m viretz lo fre;

Amics, non fassatz re:

E car josi no m soste,

Ab pauc de dol non ratge.


Si pro i agues, be us membri en chantan 

Q' aic vostre gan

Qu' enblei ab gran temor,

Pueis aic paor

Que i aguessetz dampnatge

D' aicella que us rete,

Amics, per qu' ieu dese

Li torniei, car ben cre

Que no i ai poderatge.


Dels cavalliers conosc que i fan lor dan, 

Car ja preian

Dompnas plus qu' ellas lor,

Qu' autra ricor

No i an ni seignoratge;

Que pois dompna, s' ave

D' amar, preiar deu be

Cavallier, si 'n lui ve

Proeza e vasalatge.


Dompna N' Almurs, ancse

Am so don mal me ve,

Car cel que pretz mante

A ves mi cor volatge.


Bels Noms, ges no m recre

De vos amar jasse,

Car i truep bona fe

Totz temps e ferm coratge.


II.


Amics, s' ie us trobes avinen, 

Humil e franc e de bona merce, 

Be us amera, qant era m' en sove 

Qu' ie us trob vas mi mal e fellon e tric; 

E fauc chansons per tal que fassa ausir 

Vostre bon pretz, don eu no m puesc sofrir 

Qu' eu no us fassa lauzar a tota gen, 

On plus mi faitz mal et asiramen.


Jamais no us tenrai per valen,

Ni us amarai de bon cor ni per fe,

Tro que veirai si ja m valria re,

Si us mostrava cor fellon ni enic;

Non farai ja, car no vueill puscatz dir

Qu' eu anc ves vos agues cor de faillir;

Qu' auriatz puois qualque razonamen,

S' ie us fazia ves vos nuill faillimen.


Eu sai ben qu' a mi estai gen,

Si be i s dizon tuit que mout descove

Que dompna preia cavallier de se,

Ni qu' el teigna totz temps tan lonc pressic;

Mas cel q' o ditz non sap ges ben chausir,

Qu' ieu vueil proar, enans que m lais morir,

Qu' el preiar ai un gran revenimen,

Qan prec sellui don ai greu pessamen.


Assatz es fols qui m' en repren

De vos amar, pos tan gen mi cove;

E cel q' o ditz no sap cum s' es de me,

Ni no us vei ges aras si cum vos vic

Quan me dissetz que non agues cossir,

Que calc' ora poiria endevenir

Que n' auria enqueras jauzimen;

De sol lo dig n' ai eu lo cor jauzen.


Tot' autr' amor teing a nien,

E sapchatz ben que mais jois no m soste

Mas lo vostre que m' alegra e m reve,

On mais en sent d' afan e de destric;

E m cug ades alegrar e jauzir

De vos, amics, qu' eu non puesc convertir;

Ni joi non ai, ni socors non aten,

Mas sol aitan qan n' aurai en durmen.


Jamais non sai que us mi presen, 

Qu' esajat ai et ab mal et ab be 

Vostre dur cor, don lo mieus no s recre; 

E no us o man qu' eu meteissa us o dic, 

E morai me, si no m voletz jauzir 

De qualque joi; e si m laissatz morir, 

Faretz pecat, e serai n' en turmen, 

E seretz ne blasmatz vilanamen.


//

https://es.wikipedia.org/wiki/Castelloza

Na Castelloza (fl. a comienzos del siglo xiii) fue una noble, poetisa y trobairitz de Auvernia.

De acuerdo con su Vida, Castelloza fue la esposa de Turc de Mairona, probablemente señor de Meyronne.​ Los antepasados de Turc habían participado en una cruzada alrededor de 1210 o 1220, por lo que de ahí provendría el origen de su nombre (significa Turco).1​ Presuntamente tuvo amoríos con Arman de Brion, un miembro de la casa de Bréon de rango social más alto que ella, y sobre quien habría escrito varias canciones. Su Vida registra que fue «muy alegre y sin preocupaciones», «muy educada» y «muy bella».

Solo tres —quizás cuatro si recientes investigaciones son aceptadas— de sus canciones (todas cansos) sobreviven, aunque sin música. Esto, sin embargo, la transforma en al menos la segunda trobairitz más prolífica en términos de obras preservadas: sólo Beatriz de Día la supera con cuatro cansos vinculados a su autoría. El tema de todos sus poemas es el amor cortés.

Comparado con Beatriz de Día, Castelloza era una poetisa más conservadora. La persona a través de sus obras es consistente y, aunque levanta tensiones entre el amor condicional e incondicional, siempre se mantiene comprometida a la fidelidad absoluta.

Un investigador, Peter Dronke, (drunk no) ha visto las canciones de Castelloza como iniciadoras de un ciclo lírico.

Ja de chantar No degra aver talan.

Amics, s'ie.us trobes avinen.

Mout avetz faich lonc estatge.

Por joi que d'amor m'avegna (discutido).


Bruckner, Matilda Tomaryn. "Fictions of the Female Voice: The Women Troubadours." Speculum, Vol. 67, No. 4. (Oct., 1992), pp. 865–891.

Coldwell, Maria V. "Castelloza." Grove Music Online Archivado el 16 de mayo de 2008 en Wayback Machine., ed. L. Macy.

The Vidas of the Troubadours, ed. and trans. Margarita Egan. Nueva York: Garland, 1984. ISBN 0 8240 9437 9.

Gravdal, Kathryn. "Mimicry, Metonymy, and 'Women's Song': the Medieval Women Trobairitz." Romanic Review, 83:4 (1992:Nov.) pp. 411–427.

Paden, William D., Jr. "The Poems of the 'Trobairitz' Na Castelloza." Romance Philology, 35:1 (1981:Aug.), pp. 158–182.

Schutz, A. H. "Where Were the Provençal 'Vidas' and 'Razos' Written?" Modern Philology, Vol. 35, No. 3. (Feb., 1938), pp. 225–232.

Shapiro, Marianne. "The Provençal Trobairitz and the Limits of Courtly Love." Signs, Vol. 3, No. 3. (Spring, 1978), pp. 560–571.

Weiss, Julian. "Lyric Sequences in the Cantigas d'amigo." Bulletin of Hispanic Studies, 65:1 (1988:Jan.), pp. 21–38.

La Dame Casteloze. Na Castelloza.

Anales de Cataluña, Narciso Feliu de la Peña y Farell (Index)

(Nota del editor : Se corrige parcialmente la ortografía en castellano.)  Imagen: Biblioteca de Catalunya. Llibres Pere Borrás: MCMXIX: D. V...