Es mostren els missatges amb l'etiqueta de comentaris Capioles. Mostrar tots els missatges
Es mostren els missatges amb l'etiqueta de comentaris Capioles. Mostrar tots els missatges

dimecres, 8 de març del 2023

XI. Dalmatius Mur, synodum, 1420

XI.

Anno a Nativitate Domini M.CCCCXX.° die veneris, tertia mensis aprilis Reverendus in Christo Pater et Dnus. Dnus. Dalmatius (a) divina providentia sanctae Terrachonen. ecclae. Archieps. celebrans synodum in Sede Terrachon. sequentia ordinavit. (Vid. pág. 12.)

(a) Dalmatius Mur, ex Gerundensi ecclesia ad Tarraconen. translatus ann. 1419. quam tenuit usque ad 1431, quo ad Caesaraugustanam evectus est.

Primo celebrata missa, in qua ipse Dnus. Archieps. notabilem fecit sermonem, fuerunt vocati rectores per notarium, et inde lecta et publicata sequentia per eundem.

Nos Dalmatius miseratione divina Sanctae Terrachonensis ecclesiae Archieps. Officii nostri solicitudo requirit ut ad bonum statum, utilem et salubrem sponsae nostrae Tarrachonen. ecclesiae, et aliarum ecclesiarum nostrae dioc., quas mitis et humilis corde Jesus Christus nostri licet inmeriti regimini subjecit, inter alias solicitudinum curas, quibus noster animus fluctuantis pelagi more continue fatigatur, eficaciter intendamus. Hinc est quod in prima sancta sinodo, quam in dicta nostra Terrachonen. ecclesia juxta statuta Sanctorum Patrum die praesenti celebramus, sequentia ad Dei laudem ducimus ordinanda.

In primis monemus et hortamur omnes rectores, praesbiteros et alios in sacris ordinibus constitutos, beneficiatos, et alios, eisdem nichilominus injungentes quatenus regulam, normam, ordinem et vitam, quam professi sunt et receperunt, devote teneant et observent, et se honestos Deo et hominibus exhibeant vita, moribus et exemplis, vivantque ut habent sacri canones et Constitutiones provinciales, et sinodales, in omni decentia habitus et incesus, obedientia et castitate, moribus Terrachonen. ecclesiae matris eorum conformando. Et cum juxta canonicas sanctiones, constitutionesque praedecessorum nostrorum, et alias quilibet rector et curatus et etiam beneficiatus teneatur in sua ecclesia et beneficio personaliter residere, monemus omnes et singulos priores, rectores, vicarios perpetuos et praesbiteros curata et non curata beneficia in ecclesiis nostrae dioc. obtinentes, eisque sub infrascriptis penis et eorum cuilibet expresse mandamus, quatenus infra tres menses primo venturos, quos eis et eorum cuilibet pro omnibus dilationibus et peremptorie asignamus, ad eorum ecclesias et beneficia, si absentes fuerint, redeant, in iisdem personalem residentiam de cetero facturi ut tenentur, nisi de nostra vel Vicariorum nostrorum licentia fuerint absentes; nos enim omnes et quascumque licentias absentandi a quibusvis aliis quomodocumque et qualitercumque eis concessas harum serie revocamus. Si vero infra dictos tres menses non redierint, et inde resederint, ut est dictum, fructibus dicti beneficii pro ipso tempore sint privati. Et si per alios tres menses, praefatos tres inmediata sequentes, absentes fuerint, et ad dicta eorum beneficia non redierint, et inde in eisdem non resederint, ut praefertur, eorum ecclesiis et beneficiis ipso facto se noverint esse privatos. Mandantes in virtute sanctae obedientiae rectoribus, et vicariis, aliisque curatis in praesenti sinodo constitutis, ut huiusmodi ordinationem, monitionem et mandatum nostrum in continenti, cum ad eorum ecclesias redierint, beneficiatis ecclesiarum suarum vel procuratoribus eorumdem referant, publicent et revelent, hujusmodi ordinationem in suis ecclesiis publicando, ne per quempiam valeant ignorantia allegari.

Item tenore praesentis mandamus rectoribus et curatis civitatis et dioc. nostrae Terrachon. et eorum loca tenentibus, quod per totum proxime futurum mensem junii offerant nobis seu nostro Vicario generali in scriptis nomina omnium et quorumque beneficiatorum in suis ecclesiis et parrochiis, et beneficiorum, quae obtinent, eorumque valorem: et qui beneficiati sunt praesentes, et qui absentes. Si quis autem hujus nostri mandati transgressor fuerit, penam decem librarum ipso facto incurrat.

Item mandamus omnibus et singulis beneficia ecclesiastica curata et non curata in civitate et dioc. nostra obtinentibus, qui inventaria secundum constitutionem provintialem incipientem: Quia rei evidentia inde editam facere teneantur; quatenus infra tres menses primo venturos hostendant nobis, seu nostro Vicario generali inventaria et capibrevia, quae fecerunt de beneficiis ipsorum, bonis, redditibus, jocalibus, ornamentis, et juribus eorum, ut habet constitutio supra dicta. Alias lapso termino, et si non fecerint dicta inventaria, juxta eandem constitutionem procul dubio punientur. Mandantes haec per curatos, cum ad eorum ecclesias redierint, dictis beneficiatis, et eorum procuratoribus intimari, hujusmodi mandatum etiam in suis ecclesiis publicando. Si quis autem hujusmodi mandati extiterit violator, penam centum solidorum incurrat.

Item mandamus omnibus et singulis rectoribus et praesbiteris, ac clericis curatis et non curatis quaecumque beneficia in civitate et dioc. nostra Terrachonen. obtinentibus sub pena privationis beneficiorum suorum, ut infra sex menses primo venturos et continue sequentes hostendant nobis, seu nostro Vicario generali in sui forma titulos, collationes, et dispensationes, quos et quas habent de dictis eorum beneficiis. Alioquin ad privandum eos dicto lapso termino infallibiliter procedemus. Nos enim dictum terminum sex mensium eis et unicuique eorum ad praedicta peremptorium, et pro omnibus dilationibus asignamus, jubentes, ut supra, rectoribus et curatis, ut hujusmodi mandatum in ecclesiis suis, cum ad eas redierint, incontinenti denuncient et revelent.

Item quia scire convenit curato cuilibet quid facturus est, et a quibus se abstinere debet, juxta synodales constitutiones, mandamus propterea omnibus rectoribus, et curatis civitatis et dioc. nostrae, ut per totum proxime futurum mensem julii hostendant nobis seu nostro Vicario generali dictas constitutiones sub pena quinquaginta solidorum, etiam cum juramento, an eorum sint propriae vel manulevatae.

Insuper venerabiles et dilectos nostros Petrum Ortoneda (Dortoneda más arriba), in decretis bacalarium commensalem Terrachon., Anthonium Saurini, in utroque jure bacalarium, Decanum Montis Albi, Petrum de Cantacoruis, in decretis bacalarium, rectorem Constantini, Guillermum de Tor, in decretis bacalarium, rectorem de Cambrils, Augustinum Prats, in decretis bacallarium, rectorem de Vinaxia, Anthonium Marroig, rectorem de Prades, Bernardum Capioles, rectorem de Albio, testes deputamus et asignamus sinodales qui per nostram dioc. veritatem inquirant super his quae inquirere tenentur juxta canonica instituta. Eisdem in virtute sanctae obedientiae mandantes, ut ea quae repererint, nobis vel nostro Vicario seu Officiali anno quolibet saltem in sinodo nunciare procurent, ut valeat salutare remedium adhiberi.

Praeterea quaecumque privilegia per praedecessores nostros clero civitatis et diocesis nostrae concessa, quae non fuerint auctoritate Apostolica confirmata, ac omnia et singula in eis et quolibet eorum contenta, ex quibusdam rationabilibus causis animum nostrum ad haec moventibus, huius serie ducimus suspendenda: inhibentes rectoribus, praesbyteris et clericis dictae nostrae diocesis ne illis utantur, donech per nos plenius visa et recognita fuerint, et per nos super eis aliter dispositum fuerit, seu etiam ordinatum, dispositionemque et ordinationem huiusmodi eisdem duxerimus intimandam.

Item ordinamus, volumus et mandamus quod in Sede nostra Terrachone, et in singulis ecclesiis nostrae diocesis, dum missa solempnis die qualibet celebrabitur post orationem Dominicam fiat pro Domino Rege oratio sequens. 

Ps. Deus in adiutorium.

Kyrie. Pater noster. V). Exaudiat eum Dominus. R). Protegat. V). Mittat ei. R). Et de Sion. V). Oremus pro Rege nostro R). Dominus conservet. 

V). Domine exaudi. Dominus vobiscum. Oratio.

Omnipotens sempiterne Deus, in cuius manu sunt omnium potestates et omnia iura regnorum, praetende Regi nostro Alfonso, et exercitui eius arma celestia, ut te protegente viriliter agant et ab omni liberati adversitate praesenti et futura gaudeant sospitate.

Oratio. Adesto Domine supplicationibus nostris, et viam famuli tui Alfonsi, etc.

Oratio. Hostium nostrorum quaesumus, Domine visibilium et invisibilium elide superbiam, etc.

Similiter in matutinis et vesperis in ecclesiis, ubi alta voce celebrantur, dicatur Aña.: Muro tuo inexpugnabili circumcinge nos Domine, et armis tuae potentiae protege nos semper: libera nos Deus noster. V). Domine salvum fac Regem. Oratio. Omnipotens sempiterne Deus, etc. sup.

Nos enim omnibus vere penitentibus et confessis, qui devote pro praemissis hora iam dicta oraverint, de Omnipotentis Domini nostri Jesu Christi misericordia, et beatissimae Virginis Mariae, ac beatorum Petri et Pauli, Apostolorum eius beataeque Teclae Virginis et Protomartyris, patronae nostrae meritis et auctoritate confisi, centum dies de iniunctis eisdem legictime poenitentiis auctoritate Apostolica nobis super hiis concessa in Domino misericorditer relaxamus. Praecipientes hoc per curatos in eorum ecclesiis suis comissis plebibus nuntiari. Huiusmodi autem orationem et praeces faciant, cum eis notum fuerit quod in Sede Terrachon. hoc fuerit inceptum.

dijous, 23 de febrer del 2023

XXXIV. Concordia inter Ildefonsum, Aragonum Regem et Guillermum, Archiep. Tarracon., an. M.C.LXXII. (1172)

XXXIV.

Concordia inter Ildefonsum, Aragonum Regem et Guillermum, Archiep. Tarracon., an. M.C.LXXII. (1172) (Vid. pág. 162.) 

Ex carthul. eccl. Tarrac. 

Ad perempnem rei memoriam solitum est scripture mandari, quod inter contrahentes convenitur. Ea propter cunctorum notitiae pateat, quod Guillermus Dei gratia Tarrachonensis Archiepiscopus, Apostolicae Sedis Legatus, et Ildefonsus Dei gratia Rex Aragonum, Comes Barchinonae, et Marchio Provinciae, de quibusdam controversiis, quas ad invicem habebant, de tasquis, videlicet, et estachamentis habitatorum Terrachonae et territorii ejus, mediante consilio venerabilium virorum G. Barchinonensis, et P. Dertusensis, et G. Gerundensis Episcoporum, et A. de Turre rubea, militiae Templi Magistri, et A. de Castro veteri, et R. de Monte catano, et R. Fulchonis, et B. Abbatis Sti. Felicis de Gerunda (a), et G. de Jorba, et A. de Villamulorum, et G. de Bello loco, et aliorum plurium virorum nobilium, ad hujusmodi transactionem venerunt. In primis ex utriusque partis convenientia constitutum est quod Bajulus Domini Archiepiscopi, et Domini Regis Bajulus et omnium successorum suorum in simul accipiant omnia estachamenta habitantium in Terrachona, vel ejus territorio, praeter quam clericorum et familiae eorum, et eorum qui in dominicaturis vel possesionibus ipsorum habitaverint, et qui de dominicaturis coram sunt vel fuerint. In hiis enim nulla laycalis persona praesumat aliquid disponere, vel vim aliquam illis inferre, nisi ipse Archiepiscopus et ejus clerici, sed sint omnes immunes et liberi ab omni jugo et oppressione laycalis personae. Bajulus vero Domini Archiepiscopi, et Bajulus Domini Regis jurent quod sint fideles Domino Archiepiscopo, et Domino Regi de eorum justitiis. Proventus vero, qui ex communibus estachamentis et causis provenerint, ita dividantur, quod data decima duas partes habeat Rex, et Archiepiscopus et ecclesia tertiam. Item statutum est quod homines, qui sunt proprii Regis et de dominicatura ipsius, non firment directum Bajulo Archiepiscopi, nisi Archiepiscopus vel ejus clerici convenerint eos de decimis vel primiciis, vel si quam illis vel suis injuriam fecerint. In hiis enim casibus cogantur Archiepiscopo et ejus clericis firmare directum, et in eorum curia subire judicium; sed et fidelitatem, qua generaliter omnes habitatores Tarrachona et ejus territorii sub sacramento et hominio se debent astringere Archiepiscopo, eidem Archiepiscopo faciant et exhibeant. 

(a) Hic fuit Berengarius de Villamuls biennio post ad Sedem Tarraconensem evectus, quem nefarius homo e vivis sustulit anno 1194 ineunte.

Item si controversia fuerit inter proprios homines Domini Archiepiscopi et ecclesiae, et eos qui sunt vel fuerint de dominicaturis Domini Regis, ita distinguitur, quod si homines Regis prius convenerint homines Archiepiscopi vel clericorum, firmetur directum in manu Bajuli Domini Archiepiscopi, et in Domini Archiepiscopi vel canonicorum curia, presente Domini Regis Bajulo, causa tractetur, et proventus, qui inde exierit, deducta decima, per medium dividatur. Si vero homines Archiepiscopi vel ecclesiae conquesti fuerint de propriis hominibus ipsius Regis, tunc in simul, praeter in clero et cleri familia, accipiant estamentum Bajulus Domini Archiepiscopi, et Bajulus Domini Regis, et causa tractetur et diffiniatur illorum judicio; et lucri, quod inde consecuti fuerint, data decima, habeant Rex duas partes, et Archiepiscopus terciam. Praeterea inter eos convenit quod si Dominus Archiepiscopus et ecclesia et Dominus Rex vel eorum Bajuli voluerint facere aliquam hominum populationem, omnia estachamenta illorum hominum, dum in comunione illa perseveraverint Dominus Archiepiscopus et ecclesia, et Dominus Rex, Bajulus Domini Archiepiscopi et ecclesiae, et Bajulus Domini Regis in simul accipiant, et levata decima, habeat Rex duas partes lucri, et Archiepiscopus tertiam partem. Si vero divisio illorum hominum facta fuerit, ita quod certum sit, qui fuerint proprii juris Domini Archiepiscopi et ecclesiae, et qui proprie dominicaturae ipsius Regis, ita procedat jus in hiis omnibus quemadmodum distinctum est superius de propriis hominibus utriusque. Item de tasquis inter eos convenit, quod nomine tasquarum, quas Rex asserebat Patri suo donatas fuisse a B. bonae memoriae Terrachonensi Archiepiscopo de unoquoque boum jugo, Bajulus Regis et Bajulus Archiepiscopi accipiant iij. quartarias ordei et unam tritici; et praeter hanc exactionem nulla unquam alia exactio fiat eis. Illarum vero iiij. quarteriarum annona, quae nomine tasquarum et aliarum exactionum a singulis boum jugis sumentur, unam tritici et duas ordei habeat Rex, et quarta ordei sit Domini Archiepiscopi. Ab hujusmodi autem exactione tasquarum excipiuntur omnes dominicaturae Domini Archiepiscopi et ecclesiae et clericorum. Omnia quoque praedia, quae sunt, vel a quibuslibet excoluntur infra hos terminos, videlicet, ab ipso Molnar sicuti ascendit ad ipsam serram de Capioles, et descendit per ipsum torrentem de Ferraris, et transit per terminum Centum cellarum, et vadit ad podium de Lentisclel, et transit per terminum Constantini, et vadit ad podium, quod est inter Alburnarium et Boellam, et vadit ad serram, quae dicitur Murta, et inde in directum descendit ad mare. Omnes haec possessiones, infra hos videlicet terminos constitutae, sint perpetuo immunes et liberae ab hujusmodi exactione sive molestia, quae ratione tasquarum et aliarum exactionum introducta est. Ab habitatoribus vero Tarrachonae civitatis nichil prorsus exigatur, nisi propter illa praedia, quae sunt ultra supra dictos terminos. Illa namque praedia tantum, nisi sint vel fuerint ecclesiae, huic tantum supra dictae exactioni subjiciuntur. Actum est hoc nonas julii anno Dominicae Incarnationis millessimo centessimo septuagessimo tertio. = Sig+num Ildefonsi, Regis Aragonum, Comitis Barchinonae, et Marchionis Provintiae. = Sig+num Berengarii, Abbatis Montis Aragonum (.) = Sig+num Alberti de Castro veteri. = Sig+num Geraldi de Jorba. = Ego Bernardus Barchinonensis Episcopus subscribo. = Ego P. de Terrachona hoc scripsi ex praecepto Domini Archiepiscopi et Domini Regis die et anno + praefixo.

Anales de Cataluña, Narciso Feliu de la Peña y Farell (Index)

(Nota del editor : Se corrige parcialmente la ortografía en castellano.)  Imagen: Biblioteca de Catalunya. Llibres Pere Borrás: MCMXIX: D. V...