Es mostren els missatges amb l'etiqueta de comentaris cabildo. Mostrar tots els missatges
Es mostren els missatges amb l'etiqueta de comentaris cabildo. Mostrar tots els missatges

dimecres, 8 de març del 2023

XIII. Carta del cabildo de Valencia al de Tarragona, 1565

XIII. 

Carta del cabildo de Valencia al de Tarragona pidiendo informe de lo que se debía hacer en el concilio provincial convocado por su Arzobispo D. Martín de Ayala, año 1565. (Vid. pág. 26.)

Copiada del original en el archivo de la S. M. I. de Tarragona.

Illes. y molt Rts. Señors.

Lo Illm. Señor Arquebisbe nostre Prelat Insegint los decrets del Sacro Concili Tridentiy per lo be universal de tota sa metropoli, ha delliberat celebrar Concili provincial en esta Santa Iglesia mayor de Valencia, y per son edits aseñalat lo dia del benaventurat Sant Lluch primer vinent pera principiar dit Concili, y com sia negoci de gran calitat, y que en nostre temps no haiam vist altre, ni en nostres archius sen troba vestigi per lo qual nos puguessem guiar; Ab lo desitg que tenim questos negocis se facen ab lo cumplimen ques rao, y ab descarrech dest capitol, y ab tota igualtat de les persones que yan dentrevenir, de tal manera que nostre Señor Deu ne reste servit, conforme ala intencio de nostre Prelat, y nostra, que tots tenim un fi; Recordannos que esta Iglesia antigament era sufraganea a exa Santa Iglesia de Tarragona, de la qual tenim moltes coses principals, y dignes de memoria, nos ha paregut escriure la present a Vs. ms., y supplicarlos nos façen merce en volernos trametre ab la promtitut que est negoci requereix tot lo orde, y descurs que sea tengut en exa Santa Iglesia en el ultim sinodo provincial (leo provinvial) que en ella sea celebrat; Axi en lo modo de la convocacio, com en les persones convocades, y precedencies de aquelles, y finalment nos fará saber lo discurs de dit Concili en tot lo que se nos podra notificar, y com estigam molt confiats se nos fara tota merce com servirém nosaltres a Vs. ms. en quan nos voldra manar. No dire mes de que nostre Señor les Illes. y molt Rts. persones de Vs. ms. guarde, y estat aumente com per aquells desitjat. De Valencia a 25 de agost de 1565. = De Vs. ms. molt certs servidors, que ses mans besen. = Los Canonges y Capitol de la Seu de Valencia. = De manament dels molts Ills. Srs. Canonges y Capitol. = 

Jo. Alamany nots. y scrs.

Lo Illm. Señor Arquebisbe nostre Prelat

XIII. 

Carta del cabildo de Valencia al de Tarragona pidiendo informe de lo que se debía hacer en el concilio provincial convocado por su Arzobispo D. Martín de Ayala, año 1565. (Vid. pág. 26.)

Copiada del original en el archivo de la S. M. I. de Tarragona.

Illes. y molt Rts. Señors.

Lo Illm. Señor Arquebisbe nostre Prelat Insegint los decrets del Sacro Concili Tridenti, y per lo be universal de tota sa metropoli, ha delliberat celebrar Concili provincial en esta Santa Iglesia mayor de Valencia, y per son edits aseñalat lo dia del benaventurat Sant Lluch primer vinent pera principiar dit Concili, y com sia negoci de gran calitat, y que en nostre temps no haiam vist altre, ni en nostres archius sen troba vestigi per lo qual nos puguessem guiar; Ab lo desitg que tenim questos negocis se facen ab lo cumplimen ques rao, y ab descarrech dest capitol, y ab tota igualtat de les persones que yan dentrevenir, de tal manera que nostre Señor Deu ne reste servit, conforme ala intencio de nostre Prelat, y nostra, que tots tenim un fi; Recordannos que esta Iglesia antigament era sufraganea a exa Santa Iglesia de Tarragona, de la qual tenim moltes coses principals, y dignes de memoria, nos ha paregut escriure la present a Vs. ms., y supplicarlos nos façen merce en volernos trametre ab la promtitut que est negoci requereix tot lo orde, y descurs que sea tengut en exa Santa Iglesia en el ultim sinodo provincial (leo provinvial) que en ella sea celebrat; Axi en lo modo de la convocacio, com en les persones convocades, y precedencies de aquelles, y finalment nos fará saber lo discurs de dit Concili en tot lo que se nos podra notificar, y com estigam molt confiats se nos fara tota merce com servirém nosaltres a Vs. ms. en quan nos voldra manar. No dire mes de que nostre Señor les Illes. y molt Rts. persones de Vs. ms. guarde, y estat aumente com per aquells desitjat. De Valencia a 25 de agost de 1565. = De Vs. ms. molt certs servidors, que ses mans besen. = Los Canonges y Capitol de la Seu de Valencia. = De manament dels molts Ills. Srs. Canonges y Capitol. = 

Jo. Alamany nots. y scrs.

diumenge, 29 de gener del 2023

XXX. Carta del Capítulo de Lérida a S. M. el Rey Don Felipe II en favor de su Obispo Don Antonio Agustín.

XXX. 

Carta del Capítulo de Lérida a S. M. el Rey Don Felipe II en favor de su Obispo Don Antonio Agustín. (Vid. página 71). 

S. C. R. M. 

Viernes a 3 de este mes dadas las dos horas el Official del Obispo, nuestro Perlado prendió a un Juan Bautista Boil, y como clérigo lo llevó a la cárcel episcopal, y en la misma hora dizen que porque este clérigo o estudiante havia sido elegido Retor para este año, y suspendídole el mismo Obispo como Visitador de V. Mag., la ciudad de Lérida sacó su pendon y vandera y juntamente con Çaportella, que agora sirve aqui de Veguer, ayuntó mucha gente con diversos géneros de armas y otros instrumentos contra el dicho nuestro Perlado, dando grandes gritos y alaridos, de modo que el Obispo amedrentado de sus amenazas les dió el preso por estorvar y pacificar su furia. De lo qual por ser vecino este obispado de Gascuña, y correr el tiempo que corre, y ser el hecho tal que dello podria salir mucho daño, nos ha parecido avisar a V. Mag. y suplicarle que se sirva con su real mano, como defensor que Dios le ha hecho de la iglesia y como se lo encarga el Santo Concilio de Trento, de remediar este tan gran mal en estos tiempos y lugar peligroso. De manera que la iglesia y su immunidad y libertad, y la honra y reputacion de un tan equo, justo y santo Perlado, como es el nuestro, sean restituydas. Que en ello hará V. Mag. servicio a Dios y a su real corona; y esta iglesia, en la qual cada dia se ruega y rogará por la vida y felicidad de V. Mag., recibirá en ello mucha merced. De Lérida a diez de setiembre 1574. = De V. S. C. y R. M. humildes y devotos servidores. = El Dean y Cabildo de la iglesia de Lérida. 

XX. Carta del Capítulo de Lérida al Rey Felipe II

XX. 

Carta del Capítulo de Lérida al Rey Felipe II pidiendo que el Obispo de Huesca visitase y gobernase la diócesi de Lérida durante la ausencia de su nuevo Obispo Don. Antonio Agustín, año 1561. (Vid pág. 61.) 

Arch. de la cat. de Lérida, leg. de cartas de 1561.

S. C. Y R. M. 

Muy grande beneficio es el que havemos recibido esta iglesia, los particulares della y toda la diócesi de Lérida en darnos V. M. por Obispo y Prelado al Rmo. Don Antonio de Augustin, que segun la fama y reputacion de su persona tenemos con fiança cierta, succederan las obras al servicio de Dios, quietud y contentamiento de los súbditos y ovejas que le estan encomendadas. Pero no estamos sin cuidado y trabajo rescelando que su ausencia sea larga por las causas que concurren tan importantes a la Iglesia y fe Catholica, porque entendemos que de la persona de dicho nuestro Prelado, a mas de residir en el concilio como Obispo, se sirven et Summo Pontifice y V. M.; y pues esta causa es tan supprema que todas las otras necessidades occupa, por cumplir con lo que devemos viendo quan necessaria es la presentia del Prelado en su iglesia y diocesi, y en esta por el vesindado que tenemos con los enemigos de la Fe Catholica y por el govierno de la universidad del studio, que por su pobresa ha mucho menester la presentia y amparo del Prelado; por estas y otras muchas causas supplicamos humildemente a V. M. nos mande remediar con proveher y mandar que Don Pedro de Agostin, Obispo de Huesca, pues es hermano de nuestro Prelado, y assi le cabe parte de la obligacion, nos visite y assiente las cosas desta diocesi como conviene, que pues la suya de Huesca es vecina y contigua, con todo podrá cumplir, y de su mano nosotros esperamos de rescibir todo bien y mercet. Y pues el buen zelo de V. M. es notorio conforme a nuestras intenciones susodichas, speramos de recibir la merced conforme a nuestra necesidad, y rogaremos, como debemos, en esta su iglesia, en nuestros officios continuamente al immenso Dios la vida de V. C. y R. M. guarde por largos anyos con acrescentamiento de reynos y senyorios como la Christiandat ha menester a su santo servicio. En Lerida a XXVIIII. de octubre de M.D.LXI. = De V. S. C. y R. M. humildes súbditos cappellanes y oradores que sus reales manos besan. = Los Dean y Cabildo de la Seo de Lerida. = A la S. C. y R. M. del Rey nuestro Señor.

diumenge, 3 de juliol del 2022

Tomo 4, apéndice 6, cabildo, colegial, Xátiva, patrono, San Félix mártir

VI.

Acuerdo del cabildo de la colegial de Xátiva en que fue elegido patrono de la ciudad S. Félix mártir, diácono de Gerona (a: Hállase en la pág. 487 del libro de Acuerdos capitulares, que empieza en 1594 y acaba en en 1650.). 

“A 15 de Hoctubre 1643 ajustats y convocats &c. presehint convocasio feta per lo pertiquer foren presents los senyors Antoni Menor, Dega, Honorat Guitart, sacrista coadjutor, Batiste Malferit, capiscol, J. Bru, canonge, Lorens Bru, Pere J. Belloch, Agusti Pellegero, Bernardo Ferre, Miguel Oltra, Sabastia Nicolini, Juseph Pelegero coadjutor, Diego Anguerot coadjutor, representant la mayor part dels residents, per part de la ciutat la festivitat que se ha de celebrar en honra del patro; aiustanse al motu propi de Urbano Hoctavo, nomenen en patro al beneyt
S. Pheliu, diaca, celebrador en lo primer dia de Agost cascun any perpetuament, conforme se ha rebut en hacte per Juseph menor, nott. en lo dia de a 16 de Hoctubre 1643; y per part del capitol se notificá ab embajada particular tornada, a la que la ciutat feu por lo senyor canonge Lorens Bru, a efecto (o efecte) de representaro (representar ho) en lo Consell general. E dixeren que si; y acseptaren dita nominacio; y beurien (veurien, de vore, no de beure) de quin modo se podria cortejar dita festa y solemnisar la millor que fins al dia de huy; y de lo que exedirien de dita festa ne darien raho al reverent capitol; y lo demes que ya agut en este negoci mes llargament se veura continuat en lo libre de ordinations vell a cartes noranta sinch (cinch, cinc; cinco)." 

En otro libro fol. que comienza por los acuerdos capitulares del año 1470, en la pág. 319 se halla esta misma noticia más circunstanciada. Dice así: 

Havent vist per lo discurs de son pontificat de Urbano VIII, anno 20 de son pontificat lo exces de la celebracio de les festes colents que habia en moltes terres, y que de qui (aquí) naxien passar necessitat le (les) persones menesteroses que havien de pasar de son treball, y que les que eren colents no les guardaven conforme era menester, y de axo havia moltes clamors del ordinaris al sumo pontifice, que lo obliga a regular les festes a cert numero, y que aquelles fosen tant solament de guardar, com son les seguents: los diumenges &c. &c. Y en dit bulleto dispon que cada reyne nemene patro, pera la ciutat metropoli un patro, y altre peral reyne que sien de guardar. Y la ciutat de Valencia a S. Vicent martir nomena patro de la ciutat y S. Vicent Ferrer del reyne. Y axi matex en dit bulleto eo motu proprio ordena que cada ciutat eo vila puxa elegir un patro, que sia patro de dita ciutat, eo vila: Y habent vist esta present ciutat de Xativa la facultat pontificia concedida per dit motu proprio, procuraren nomenar patro desta ciutat. Y pera dita nominacio feren una embaxada al capitol, venint en ella Gaspar Malferit, cavaller, jurat en cap en este present any de 1643 en 9 dies del mes de Octubre, acompanyat del racional Thomas Navarro, ciutada y de moltes altres perçones; y propossa que el capitol nomenas patro, que se ajustaria a la nominacio que el capitol faria. Y habent vist lo capitol la obligacio que la ciutat lo possava, pera poder millor asertar (acertar) en la nominacio donaren un de los senyors capitulars a Lorens Bru, canonge, pera que regonegues lo archiu a effecte de veure la festivitat de S. Feliu, a qui volien nomenar en patro per estar en posessio de fer la festa en lo primer dia de Agost. Y habent fet diligencia (trobaren) en dit archiu ferse la festa de S. Feliu lo primer dia de Agost per temps de 200 anys, y ans que esta esglesia fora collegial; perque se ha trobat en lo any 1410 que dita festa es celebrava, y que despues de ser collegial mossen Pere Uguet dexa una dobla de 20 sous, la qual fins lo dia de huy es celebra; y altres mes noticies que se han sabut, les quals totes induixen celebrarse la festa el primer dia de Agost a S. Feliu, diaca de Girona, que axi eu excrigue en una missa canonical el canonge Garces, d¡en: Yo Garces digui missa el primer dia de Agost a S. Feliu de Girona. Ahon se lleva tota dificultat, perque havia en contrari la opinio de S. Feliu sacerdot, que es a 23 de Abril, de qui les histories diuuen (diuen) que predica en Xativa. Y per estar esta festivitat de S. Feliu, diaca de Girona, en posessio per tant temps, obliga al capitol nomenar a dit S. Feliu de Girona; y axi ab acte rebut per Jusep Menor, nott. en 16 de Octubre dit any de 1643, en lo qual los senyors capitulars que fermaren dit acte explicaren lo acort que habien tingut en nomenar per patro a S. Feliu diaca en lo dia del primer de Agost, atento que per temps de 200 anys se havia celebrat en dit dia y en honra de dit S., y que havia gran devocio y concurs de gent y los antichs lo celebraven en dient: fem festa a S. Feliu de Girona S. general e doble ab enramada. Y axi se ha trobat continuat per los antichs canonges; y ans tambe quant era parrochial axi matex se celebraba. Y vistes estes rahons ordenaren dits senyors capitulars se tornara resposta en embaxada a la dita ciutat en lo acte axi matex de la nominacio. La qual embaxada fonch nomenat lo canonge Lorens Bru. Y vista dita resposta la ciutat y acte de nominacio, dixeren que acceptaven, y acceptaren dita nominacio, y que en 19 de dit mes de Octubre habien de tenir Consell general, y la representarien a dit Consell; y que procurarien dita nominacio fora acceptada de tot lo Consell; y que si lo Consell volia per maior solempnitat innovar algunes altres coses com de processo, o altres coses, avisarien de dita novetat los senyors jurats que al present eren Gaspar Malferit, Cavaller, jurat en cap, Gaspar Juan Ruiz, ciutada, Gaspar Agullo, ciutada, y el doctor Agusti Garcia doctor en cascun dret.    

diumenge, 5 de juny del 2022

Tomo 3, apéndice 14, carta, Pérez, cabildo, Segorbe

XIV. 

Carta del señor Pérez al cabildo de Segorbe, dándole cuenta de sus bulas y poderes para tomar posesión (a: Copia sacada del original que existe en el archivo de dicha santa iglesia.) (Vid. pág. 165). 

Ilustres y muy reverendos señores: Ayer recibí gracias a Dios las bullas (bulas) de la felice recordación del papa Inocencio nono, en que me proveyó essa santa iglesia a 20 de noviembre. Plegue a Dios sea para su santo servicio. De la dilación no tengo culpa; dícenme que la causa ha sido estas mudanzas de pontificados y dificultad (difficultad) de caminos. Ay envío a vs. ms. las bullas y poder al señor arcediano Ocaña, nuestro hermano, para tomar la posesión y exercer el officio de vicario general y official hasta que yo vaya, o por el tiempo que él gustare: que pues yo iré presto, placiendo a Dios, ay platicaremos en esto y otras cosas muy largo. Creo que mi consagración será en Madrid, y luego me porné (pondré) en camino para ir a servir a essa santa iglesia, y a vs. ms.; entre tanto les suplico me encomienden en sus sacrificios y oraciones a nuestro Señor; el qual guarde y prospere muchos años a vs. ms. en su santo servicio. De Toledo 6 de Febrero de 1592. = Illustres y muy reverendos SS. = Muy cierto servidor de vs. ms. = El Dr. Joan Baptista Perez, electo de Segorbe. 

dissabte, 4 de juny del 2022

Tomo 3, apéndice 12, elección, Pedro Ximénez de Segura, obispo de Segorbe y Albarracín, cabildo

XII. 

Escritura de la elección de D. Pedro Ximénez de Segura para obispo de Segorbe y Albarracín, hecha por el cabildo en el año 1273 (V. pág. 56) (a: Copia de la que existe original en el archivo de la catedral de Segorbe.). 

In nomine Domini. Amen. Anno Domini millesimo ducentesimo septuagesimo secundo, die jovis calendis dec., apud Anquitam Segontinae dioecesis (Anguita, diócesis de Sigüenza) venerabilis pater noster P. Segobricen., et Sanctae Mariae de Albarrazino episcopus diem clausit extremum. Cujus corpore in monasterio de Petra cistercien. (de Piedra) ordinis, juxta dispositionem ipsius, dioecesis tirason. (Tarazona) xviij cal. jannuarii ecclesiasticae tradito, ut decuit, sepulturae: nos Benedictus, decanus, totumque capitulum ecclesiae Segrobicen. (Segorbicen.), et Sanctae Mariae de Albarrazino in ejusdem ecclesiae capitulo congregati die lunae, videlicet, viij idus Febroarii (februarii), attendentes, quod ecclesia non debet esse longo tempore pastoris solatio destituta, magistrum Guillelmum, archidiaconum (arcediano; ardiaca), Joannem Petri, et Rodericum Garsiae, concanonicos nostros absentes, ad tractandum de electione futuri episcopi in eadem ecclesiam faciendam, quemlibet eorum citari fecimus sub hac forma: Benedictus, decanus, totumque capitulum ecclesiae Segrobicen., et Sanctae Mariae de Albarrazino, venerabilibus, et discretis magistro Guillermo, archidiacono, et Joanni Petri, et Roderico Garsiae, canonicis ecclesiae supradictae, salutem in Domino: vestrae discretioni tenore praesentium facimus fieri manifestum, quod dominus P. bonae memoriae, divina permissione Segrobicen., et Sanctae Mariae de Albarrazino episcopus, apud Anquitam Segontinae dioecesis, die jovis, videlicet calendis decembris, viam est universae carnis ingressus. Propter quod, ne dicta ecclesia propter longam moram sustineat in temporalibus, vel spiritualibus laesionem, vos monemus, et attente requirimus, quatenus die mercurii (miércoles), videlicet viij calendis martii (marzo), ad tranctandum de electione futuri episcopi nobiscum conveniri curetis; quem terminum vobis peremptorium assignamus: alioquin ex tunc ac electionem procedimus, vestram absentiam non obstante. Si vero impediti aliquo justo impedimento non poteritis interesse, et volueritis alicui de canonicis nostris in dictam electione committere vices vestras, ad nostram praesentiam nuntium idoneum transmitatis cum vestris litteris, qui super vestro impedimento, juxta concilii statuta, nobis faciat plenam fidem. Dat. apud Sanctam Mariam de Albarrazino viij idus februarii anno Domini MCCLXXII. Quo termino adveniente, nos decanus, totumque capitulum memorati fuimus congregati in capitulo antedicto, excepto Roderico Garsiae, concanonico nostro praedicto, qui propter impedimenta quae, ut ipse nobis per suum nuntium litteratorie destinatum, declaravit, non potuit in dicto termino personaliter interesse, et commissit dompno Ferdinando Petri, archidiacono Altipontis (Alpuente, Alpont, Alpuent), et nostro concanonico, vices suas sub hac forma: viris venerabilibus, et discretis B. decano, et toti capitulo ecclesiae Segrobicen., et Sanctae Mariae de Albarrazino: Rodericus Garsie, eorumdem concanonicos salutem in Domino Jesuchristo: licet receperim litteras ex parte vestram ut ad electionem futuri pontificis convenerim vobiscum in ecclesiam cathedrali in termino mihi per vos peremptorio assignato; quia tamen propter aliqua impedimenta, quae dictare non possum, vobiscum in electione interesse non possum, de quo per fidem meam vobis facio plenam fidem, dompno Ferdinando P. canonico ejusdem ecclesiae, et archidiacono Altipontis commito in praesenti electionis negotio vices meas, promittens me ratum habiturum quicquid in dicto negotio per ipsum actum fuerit vice mea. Qua littera decano et capitulo praesentata, idem decanus, et capitulum assignaverunt sibimetipsis terminum ad procedendum in electione praedictam diem jovis proximo sequentem, videlicet vij kalendas martii. Qua die in capitulo congregati cum omnes insimul super dicta electione concordare non possent, prorogaverunt sibi terminum super eadem electione usque ad diem veneris (viernes) proximo sequentem, scilicet vj kalendas martii. Qua die adhuc cum propter aliqua impedimenta similiter concordare non possent super electione praedictam, assignaverunt sibi terminum peremptorium ad procedendum, et ad electionem faciendam diem dominicam (domingo) proximo subsequentem, scilicet iiij kalendas martii. Qua die, pulsatam campanam, prout moris est, nos praedicti decanus, totumque capitulum in ejusdem ecclesiae capitulo congregati, cupientes providere viduatae (enviudada) ecclesiae de pastore, praesentibus omnibus, qui debebant et volebant, et poterant commode interesse de jure vel de consuetudine approbata, celebratam missam, et sancti Spiritus gratiam humiliter invocatam, januis clausis, cum de formis electionum esset inter nos aliquamdiu disputatum, tandem in formam scrutinii concorditer convenimus, deputatis scrutatoribus à nobis, scilicet, Ferdinando Petri, archidiacono supradicto, et Martino Petri, et Petro Petri de eodem colegio (collegio pierde la l geminada, doble) concanonicis fidedignis, adjunctoque eis Joanne de Serra, publico Turolii notario (notario público de Teruel, Juan de Serra, Sierra), qui vota cunctorum canonicorum inquirerent separatim, et (se lee el) diligenter; et recepto ab eisdem corporaliter juramento, consensus cunctorum canonicorum secreto, et sigillatim, et separatim inquirere inceperunt sub hiis verbis. Et vocato prius decano, sicut moris est interrogaverunt eum sic: dompne Benedicte decane, adjuramus vos in virtute Sancti Spiritus per Deum vivum et verum, ut nominetis illum, quam creditis utiliorem, et meliorem pro bono statu ecclesiae nostrae vaccantis. Qui respondit sic: ego Benedictus, decanus Segrobien. (Segorbien. se encuentra con metátesis varias veces) et Sanctae Mariae de Albarrazino, Deum habens prae oculis, Petrum Eximini de Segura nomino, (Pedro Ximén, Gimeno, de Segura) et in eum consentio elegendum in ecclesiae Segrobien. et Sanctae Mariae de Albarrazino episcopum et pastorem. Magister Guillelmus, archidiaconus ejusdem ecclesiae, adjuratus per eadem verba, et interrogatus, dixit, et respondit: ego magister Guillelmus, archidiaconus ecclesiae Segrobien. et S. Mariae de Albarrazino, Deum habens prae oculis, Petrum Eximini de Segura nomino, et in eum consentio eligendum in ecclesiae Segrobien., et S. Mariae de Albarrazino episcopum et pastorem. Domnus Sanctius (Sancho), praecentor in ecclesia supradicta, adjuratus et interrogatus per formam praedictam, dixit et respondit: ego Sanctius praecentor ecclesiae Segrobien. et S. Mariae de Albarrazino, Deum habens prae oculis, Petrum Eximini de Segura nomino et in eum consentio eligendum in ecclesiae Segrobien. et S. Mariae de Albarrazino episcopum et pastorem. Domnus Eximinus Sanctii, thesaurarius in ecclesia supradicta; adjuratus, et interrogatus per formam praedictam dixit, et respondit: ego Eximinus Sancii, thesaurarius ecclesiae Segrobien. et S. Mariae de Albarrazino, Deum habens prae oculis, Petrum Eximini de Segura nomino, et in eum consentio eligendum in ecclesiae Segrobien. et Sanctae Mariae de Albarrazino episcopum et pastorem. Domnus Egidius Roderici, canonicus ecclesiae antedictae, adjuratus et interrogatus per formam praedictam dixit, et respondit: ego Egidius Roderici, canonicus ecclesiae Sergobien. et S. Mariae de Albarrazino, Deum habens prae oculis, Petrum Eximini de Segura nomino, et in eum consentio eligendum in ecclesiae Sergobien. et S. Mariae de Albarrazino episcopum et pastorem. Dompnus Joannes Petri, canonicus in ecclesia antedicta, adjuratus, et interrogatus per formam praedictam dixit, et respondit: ego Joannes Petri, canonicus ecclesiae Segrobien. et S. Mariae de Albarrazino, Deum habens prae oculis, Petrum Eximini de Segura nomino, et in eum consentio eligendum in ecclesiae Segrobien. et S. Mariae de Albarrazino episcopum et pastorem. Et inquisitis voluntatibus praedictorum diligenter à praedictis scrutatoribus, prout dictum est, duo praedictorum scrutatorum, videlicet, Petrus Petri, et Martinus Petri, interrogaverunt Ferdinandum Petri scrutatorem tertium per formam praedictam. Qui respondit, et dixit: ego Ferdinandus Petri, archidiaconus Altipontis, pro me, et pro Roderico Garsie, canonico dictae sedis, cujus ego sum procurator, Deum habens prae oculis, Petrum Eximini de Segura nomino, et in eum consentio eligendum in ecclesiae Segrob. et S. Mariae de Albarrazino episcopum et pastorem. Dompnus Ferdinandus Petri et dompnus Martinus Petri scrutatores praedicti interrogaverunt et adjuraverunt dompnum Petrum Petri (Pedro Pérez; petra : piedra : pera : Petrvs, Petrus, Petronila, Peronella, Pere, Petro, Pietro, Pedro), scrutatorem alium per formam praedictam. Qui respondit et dixit: ego Petrus Petri, canonicus ecclesiae Sergobien., et S. Mariae de Albarrazino, Deum habens prae oculis, Petrum Eximini de Segura nomino, et in eum consentio eligendum in ecclesiae Segrobien. et S. Mariae de Albarrazino episcopum et pastorem. Dompnus Ferdinandus Petri, et dompnus Petrus Petri, scrutatores praedicti, adjuraverunt et interrogaverunt dompnum Martinum Petri, scrutatorem alium, per formam praedictam. Qui respondit et dixit: ego Martinus Petri, canonicus ecclesiae Segrobien. et S. Mariae de Albarrazino, Deum habens prae oculis. Petrum Eximini de Segura nomino, et in eum consentio eligendum in ecclesiae Segrobien. et S. Mariae de Albarrazino episcopum, et pastorem. Et inquisitis, prout dictum est, voluntatibus singulorum canonicorum singulariter, et secretò, praedicti scrutatores ad capitulum redierunt: et Ferdinandus Petri, archidiaconus supradictus, de mandato sociorum suorum videlicet Petri Petri, et Martini Petri, scrutatorum, cujus mandati forma haec est: noverint universi, quod nos Petrus Petri, et Martinus Petri, scrutatores dati à capitulo canonicorum ecclesiae Segrobien. et S. Mariae de Albarrazino, damus vobis Ferdinando Petri, scrutatori, et consocio nostro, plenam et liberam potestatem publicandi praedictum scrutinium per nos factum, vice nostram et vestram in capitulo supradicto. Qui mox vota singulorum canonicorum legit, et in capitulo publicavit. Et scrutinio publicato, et collatione habita diligenter, sicut debet, invenimus quod omnes, et singuli de capitulo in Petrum Eximini de Segura absentem, in ipso scrutinio concorditer consensimus. Et in continenti, nulla protractione facta, antequam ad alia diverteremus, nos B. decanus, totumque capitulum ejusdem ecclesiae, mandavimus Sanctio praecentori ejusdem ecclesiae, ut praedictum Petrum Eximini absentem, vice nostra, et auctoritate sua in ecclesiae Segrobien., et S. Mariae de Albarrazino episcopum eligeret et pastorem. Cujus forma mandati talis est: Noverint universi quod nos B. decanus, totumque capitulum Segrobien. ecclesiae et S. Mariae de Albarrazino damus, et concedimus vobis Sanctio praecentori nostro, plenam et liberam potestatem eligendi vice nostra et auctoritate vestram Petrum Eximini de Segura absentem in episcopum et pastorem Sergobien. ecclesiae, et S. Mariae de Albarrazino. Qui mandato recepto, in continenti, nullo actu contrario interjecto, dictum Petrum Eximini absentem elegit sub hac forma: ego Sanctius, praecentor ecclesiae Segrobien. et S. Mariae de Albarrazino, nomine et vice decani, et totius capituli auctoritate, et mea, Petrum Eximini de Segura absentem eligo in ecclesiae Segobrien. et S. Mariae de Albarrazino episcopum et pastorem. Et electione, prout dictum est, solemniter celebrata, cantor praedictus incepit canere alta voce: Te Deum laudamus; et sic cantando venimus ad ecclesiam coram majori altari, laudantes et benedicentes Dominum, publice et solempniter pulsatis campanis et apertis hostiis juxta consuetudinem in talibus hactenus approbatam. Et finitis ps. et orationibus, dictus cantor de mandato decani et totius capituli; cujus mandati tenor talis est: Nos B. decanus et totum capitulum Segrobien. ecclesiae, et Sanctae Mariae de Albarrazino, mandamus vobis Sanctio, praecentori nostro, ut electionem nostram Deo, et populo publicetis. Qui nullo actu intermedio publicavit isto modo: ego Sanctius, cantor praedictus, de mandato decani, et totius capituli supradicti denuntio vobis, Petrum Eximini de Segura absentem esse electum in episcopum ecclesiae Sergobien. et S. Mariae de Albarrazino, quem credimus ecclesiae, et Deo, et populo, tam in spiritualibus, quam in temporalibus profuturum.

Et ut ista majoris robur obtineant firmitatis, et ne possint ab aliquo in dublum revocari, manibus propriis subscripsimus, et sigillum nostri capituli, et sigilla (aquí falta un trocito, p. ej “ar”) archidiaconorum, et praecentoris, et tesaurarii huic decreto duximus apponenda. 

Ego Benedictus decanus Segobrien. et S. Mariae de Albarrazino huic electioni consentio, et subscribo, et sigillum meum appono. 

Ego magister Guillelmus, archidiaconus ecclesiae Segobrien. et S. Mariae de Albarrazino huic electioni consentio, et subscribo, et sigillum meum appono.

Ego Ferdinandus Petri, archidiaconus Altipontis, episcopatus Sergobien. et S. Mariae de Albarrazino, me intestem feci subscribi; et quia sigillum propium (proprium pierde una r, propio) non habebam, rogavi magistrum Guillelmum archidiaconum dictae sedis, ut sigillum suum apponeret huic decreto loco mei.

Ego Sanctius, praecentor Segorbien. et S. Mariae de Albarrazino, huic electioni consentio, et subscribo, et sigillum meum appono.

Ego Eximinus Sanctii, tessaurarius ecclesiae Segobrien. et Sanctae Mariae de Albarrazino, huic electioni consentio, et propria manu subscribo; et quia sigillum proprium non habebam, rogavi decanum nostrum, ut suum sigillum apponeret loco mei.

Ego Petrus Petri, canonicus ecclesiae Segorbien. et S. Mariae de Albarrazino, huic electioni consentio, et subscribo.

Ego Martinus Petri, canonicus ecclesiae Segorbien. et S. Mariae de Albarrazino, huic electioni consentio, et subscribo. 

Ego Egidius Roderici, canonicus ecclesiae Segorbien. et S. Mariae de Albarrazino huic electioni consentio, et me in testem feci subscribi, et sigillum meum apposui.

Ego Joannes Petri, canonicus ecclesiae Segorbien. et S. Mariae de Albarrazino, huic electioni consentio, et subscribo, et sigillum meum appono. 

Et ego Joannes de Serrae, publicus Turolis notarius, qui praemissis omnibus praesens fui, et hoc decretum propriam manu meam scripsi, et de mandato omnium praedictorum sigillavi, et signum meum apposui. 

divendres, 20 de maig del 2022

IV. Constituciones, 1408, Hugo de Lupia Bagés, cabildo, oficios divinos

IV. 

Constituciones ordenadas en el año 1408 por el obispo de Valencia D. Hugo de Lupia y Bagés con su cabildo acerca de los oficios divinos. Se copiaron del Breve valent. MS. en vitela el año 1464, que se conserva en el archivo de la misma iglesia

“Declarationes consuetae sedis Valentiae per reverend. in Christo patrem et dominum dominum Hugonem Dei gratia episcopum valentinum, et ejus honorabile capitulum, factae in capitulo paschali celebrato in anno à nativitate Domini 1408.

Declaramus, quod infraoct. corporis Christi non fiat de aliquo festo etiam duplici, nisi solum de festo B. Joannes Baptistae, et de festo BB. AA. Petri et Pauli. De commemoratione vero B. Pauli fiat post octavas corporis Christi. Item per totum episcopatum observetur regula generalis; quae facta et ordinata est de dominicis historialibus quae cantantur à prima dominica post oct. corporis Christi, usque ad dominicam ante adventum Domini, quae talis est. Et enim notandum, quod in quolibet mense, si in dominica qua debuerit historia celebrari, fuerit aliquod impedimentum, tunc debet inchoari historia in prima dominica per antiphonam historialem in primis vesperis; et in matut. per primum R. historiae, quod dicitur in tertio nocturno post omeliam dominicalem, quae dicitur loc. viij lect.

Historia autem postea celebretur tota integraliter in secunda dominica ipsius mensis, si non sit impedimentum in ea. Aliter differatur celebratio historiae usque ad sequentem dominicam: et sic usque ad ultimam. Et interim cantetur de historia ipsa quae jam fuit inchoata.

Si vero in omnibus dominicis ipsius mensis sit simile impedimentum, celebretur historia in illa dominica in qua sit minor solemnitas. Si vero in omnibus sit aequalis solemnitas, celebretur historia in prima dominica.

In sabb. quatuor temp. mensis Septemb. semper fiat officium majoritatis B. Mariae, si aliquod impedimentum non sit non obstante aliqua regula contradicente.

Item, in omnibus diebus quatuor temp. dicti mensis Septemb. si fiat officium de aliquo festo IX lect. vel trium, vel de oct. B. Matthaei, post Benedictus fiat commemorat. de quatuor tem. per antiphonam quae jam est in matutinata psalterii ipsius feriae, et oratio dictae feriae. Et in vesp. aña. quae est in dominicali ipsius feriae.

Item, quod proprietates responsoriae quae notatae sunt in libris sedis Valentiae, cantentur in festis sanctorum in cujus honore sunt ordinatae, sicut est de S. Honorato, de S. Eulalia, de S. Jacobo, de S. Anna, de B. Bernardo, et sic de aliis, et hoc in sede: et si omnes de episcopatu cantare seu dicere noluerint, quòd non sint astricti.

Item, quod illi, qui ipsas proprietates non habuerint in suis breviariis, possint dicere horas illius festi sicut continentur in communi.

Item, quod quaelibet ecclesiae, et quilibet clericus possint, si velint, facere per totum episcopatum divinum officium, sicut fit in sede valentina. Imo tenentur facere de jure per decretum XII. d. c. de his.

Item, quod in quacumque ecclesia totius episcopatus, de quacumque invocatione habente beneficium, vel capellam, et non aliter, possint facere festum duplex, scilicet quinque Laudates in primis vesperis, et facere processionem ad capellam: et post capitulam, et ad tertiam dicere R. majorem; et hoc si voluerint.

Item, quod infraoct. assumptionis B. Mariae, de nullo festo fiat officium, quamvis sit duplex; sed post ejus oct. fiat officium talis festi; et observetur per totum episcopatum, et publicetur. 

Item, quod caput oct. B. Laurentii fiat semper in vigilia assumptionis B. Mariae per totum episcopatum, et publicetur.

Item, quod de B. Egidio Abbate, de quo festum duplex celebratur fiant oct. simplices, usque ad vigiliam nativitatis B. Mariae; similiter quod. fiat per totam dioecesim, si voluerint.

Item, quod in omnibus diebus sabbatinis infraoct. B. Mariae occurrentibus fiant IX lectiones de dictis oct., nisi in illo sabbato fieri debeat de aliquo festo duplici vel proprietatem habente. 

Item, quod in diebus sabbatinis in quibus majoritatem B. Mariae facimus, fiet ejus officium in omnibus, sicut si esset festum duplex; excepto quod in primis vesperis non dicimus quinque Laudate, et in secundis vesperis nullam facimus mentionem.

Ideo nunc est ordinatum quod quando in sabbato majoritatem B. Mariae facimus, in primis vesperis sic incipimus: scilicet, quod cum antiphonis ferialibus dicimus psalmos feriales, vel dicimus antiphonas et psalmos de aliquo festo duplici, vel simplici, si forte in illa die veneris, de tali festo dictum fuerit. Capitulum: sicut cinamomum, R. Veni electa mea, Hymn. Ave maris. v. Elegit eam Deus. Aña. Alma redemptoris. Psalm. Magnificat. Oratio Concede nos famulos: et non fiat commemoratio appostolorum, nec B. Vincentii. Et hoc habet verum nisi in tali die veneris venerit aliquod festum duplex solemne; quia tunc omnia dicuntur de tali festo, et fiat sola commemoratio de B. Maria.

Item, cum in die veneris vesperas de majoritate B. Mariae facimus, completorium solemniter de B. Maria sine precibus cum antiphonis ejusdem B. Mariae assuetis dicimus. In matut. autem et per horas diei omnia dicantur sicut consuetum est in officio majoritatis B. Mariae; tamen fiat sicut si esset festum duplex, et non fiat secundus nocturnus de aliquibus octav. si forte in tali sabbato intervenerint: et ad tertiam dicatur R. Felix valde. v. Sancta Dei genitrix: et in secundis vesperis nulla mentio fiat de ipsa majoritate.” 

V. Sínodo de Tomás de Villanueva

Anales de Cataluña, Narciso Feliu de la Peña y Farell (Index)

(Nota del editor : Se corrige parcialmente la ortografía en castellano.)  Imagen: Biblioteca de Catalunya. Llibres Pere Borrás: MCMXIX: D. V...