Es mostren els missatges amb l'etiqueta de comentaris Felipe II. Mostrar tots els missatges
Es mostren els missatges amb l'etiqueta de comentaris Felipe II. Mostrar tots els missatges

diumenge, 29 de gener del 2023

XXX. Carta del Capítulo de Lérida a S. M. el Rey Don Felipe II en favor de su Obispo Don Antonio Agustín.

XXX. 

Carta del Capítulo de Lérida a S. M. el Rey Don Felipe II en favor de su Obispo Don Antonio Agustín. (Vid. página 71). 

S. C. R. M. 

Viernes a 3 de este mes dadas las dos horas el Official del Obispo, nuestro Perlado prendió a un Juan Bautista Boil, y como clérigo lo llevó a la cárcel episcopal, y en la misma hora dizen que porque este clérigo o estudiante havia sido elegido Retor para este año, y suspendídole el mismo Obispo como Visitador de V. Mag., la ciudad de Lérida sacó su pendon y vandera y juntamente con Çaportella, que agora sirve aqui de Veguer, ayuntó mucha gente con diversos géneros de armas y otros instrumentos contra el dicho nuestro Perlado, dando grandes gritos y alaridos, de modo que el Obispo amedrentado de sus amenazas les dió el preso por estorvar y pacificar su furia. De lo qual por ser vecino este obispado de Gascuña, y correr el tiempo que corre, y ser el hecho tal que dello podria salir mucho daño, nos ha parecido avisar a V. Mag. y suplicarle que se sirva con su real mano, como defensor que Dios le ha hecho de la iglesia y como se lo encarga el Santo Concilio de Trento, de remediar este tan gran mal en estos tiempos y lugar peligroso. De manera que la iglesia y su immunidad y libertad, y la honra y reputacion de un tan equo, justo y santo Perlado, como es el nuestro, sean restituydas. Que en ello hará V. Mag. servicio a Dios y a su real corona; y esta iglesia, en la qual cada dia se ruega y rogará por la vida y felicidad de V. Mag., recibirá en ello mucha merced. De Lérida a diez de setiembre 1574. = De V. S. C. y R. M. humildes y devotos servidores. = El Dean y Cabildo de la iglesia de Lérida. 

XX. Carta del Capítulo de Lérida al Rey Felipe II

XX. 

Carta del Capítulo de Lérida al Rey Felipe II pidiendo que el Obispo de Huesca visitase y gobernase la diócesi de Lérida durante la ausencia de su nuevo Obispo Don. Antonio Agustín, año 1561. (Vid pág. 61.) 

Arch. de la cat. de Lérida, leg. de cartas de 1561.

S. C. Y R. M. 

Muy grande beneficio es el que havemos recibido esta iglesia, los particulares della y toda la diócesi de Lérida en darnos V. M. por Obispo y Prelado al Rmo. Don Antonio de Augustin, que segun la fama y reputacion de su persona tenemos con fiança cierta, succederan las obras al servicio de Dios, quietud y contentamiento de los súbditos y ovejas que le estan encomendadas. Pero no estamos sin cuidado y trabajo rescelando que su ausencia sea larga por las causas que concurren tan importantes a la Iglesia y fe Catholica, porque entendemos que de la persona de dicho nuestro Prelado, a mas de residir en el concilio como Obispo, se sirven et Summo Pontifice y V. M.; y pues esta causa es tan supprema que todas las otras necessidades occupa, por cumplir con lo que devemos viendo quan necessaria es la presentia del Prelado en su iglesia y diocesi, y en esta por el vesindado que tenemos con los enemigos de la Fe Catholica y por el govierno de la universidad del studio, que por su pobresa ha mucho menester la presentia y amparo del Prelado; por estas y otras muchas causas supplicamos humildemente a V. M. nos mande remediar con proveher y mandar que Don Pedro de Agostin, Obispo de Huesca, pues es hermano de nuestro Prelado, y assi le cabe parte de la obligacion, nos visite y assiente las cosas desta diocesi como conviene, que pues la suya de Huesca es vecina y contigua, con todo podrá cumplir, y de su mano nosotros esperamos de rescibir todo bien y mercet. Y pues el buen zelo de V. M. es notorio conforme a nuestras intenciones susodichas, speramos de recibir la merced conforme a nuestra necesidad, y rogaremos, como debemos, en esta su iglesia, en nuestros officios continuamente al immenso Dios la vida de V. C. y R. M. guarde por largos anyos con acrescentamiento de reynos y senyorios como la Christiandat ha menester a su santo servicio. En Lerida a XXVIIII. de octubre de M.D.LXI. = De V. S. C. y R. M. humildes súbditos cappellanes y oradores que sus reales manos besan. = Los Dean y Cabildo de la Seo de Lerida. = A la S. C. y R. M. del Rey nuestro Señor.

diumenge, 22 de gener del 2023

XVIII. Carta del Rey Felipe II al cabildo de Lérida, pidiéndole los códices que tuviese de las obras de San Isidoro, año MDLXXVII. (1577)

XVIII. 

Carta del Rey Felipe II al cabildo de Lérida, pidiéndole los códices que tuviese de las obras de San Isidoro, año MDLXXVII. (1577) (Vid. pág. 68). 

EL REY. = Venerables y amados nuestros: Sabed que para proseguir y acabar la correction de las obras de Sancto Isidoro, que havemos mandado hazer por honra suya, y porque no se pierdan obras tan catholicas y de tanta erudicion, es necesario que los que entienden en corregirlas vean algunos exemplares manuscritos de dos tractados, uno intitulado: Epitome libri de viris illustribus et B. Hieronimi, Genadii, Illefonsi et Juliani; y otro que comienza: Incipit prologus in descriptione mappae mundi. Sapientes viri tam saeculari, etc. y porque se nos a hecho relacion que estos tractados se hallan en la libreria desa Sancta Iglesia, y deseamos que la dicha correccion se acabe con brevedad, holgaremos que hagais buscar con diligencia los dichos tractados con los demas que huviere en la dicha libreria, que sean obras del Sancto, y que luego nos envieis los que se hallaren, dirigidos á Hernando de Birviesca (Briviesca) mi Guardajoyas; que yo tengo mandado que estos y los demas que para este effecto se trugeren desa Sancta Iglesia, se buelvan a ella a buen recabdo en haviéndose visto. De Sanct Lorenço el Real XIIII. de julio M.D.LXXVII. = YO EL REY. = M. Vazquez, secretario.

dimecres, 18 de gener del 2023

X. Reformatio studii Illerdensis: an. MDLXXV. (1575)

X.

Reformatio studii Illerdensis: an. MDLXXV. (1575) (Vid. pág. 47).

Nos Philippus Dei gratia Rex Castellae, Aragonum, utriusque Scisciliae, Hierusalem, Ungariae, Dalmaciae, Croaciae, Legionis (León), Navarrae, Granatae, Toleti, Valentiae, Galletiae, Maioricarum (,) Hispalis, Sardiniae, Cordubae, Corsicae, Murtiae, Jaennis, Algarbii, Algezirae, Gibraltaris, insularum Canariae, nechnon insularum Indiarum et Terrae firmae maris Occeani, Archidux Austriae, Dux Burgundiae, Brabantis et Mediolani, Comes Barchinonae, Flandriae et Tirolis, Dominus Viscayae et Molinae, Dux Athenarum et Neopatriae, Comes Rosilionis et Ceritaniae, Marchio Oristani et Goceani. Vehementer optamus omnes Hispaniarum achademias esse quam auctissimas et florentissimas, sed in primis Ilerdensem ex qua tantum numerum doctorum hominum prodisse scivimus: qui et nobis et clarissimis nostris progenitoribus in regnorum nostrorum gubernatione summa integritate et doctrinae laude inservierunt. Sed cum non ita pridem nonnullos in ea abusus paulatim exortos resciremus, ne ii latius serperent, statim Michaeli Puig, tunch Episcopo Ilerdensi et post eius mortem Anthonio Augustino, eius in episcopatu successori dictae universitatis visitationem et omnem tam in capite quam in membris reformationem comisimus (: commisimus). Itaque nunch animadversis hiis quae in ea visitatione gesta sunt, et auditis etiam sententiis tam patiariorum (: paciariorum : pahers : paheres) ipsius Ilerdensis civitatis quam doctorum qui sunt in nostro regio consilio civili et criminali principatus nostri Cathaloniae (quos ut magna ex parte in ea academia versatos, eiusdem vel comoda vel incomoda perspecta habere est necesse) sed in primis una cum matura deliberatione et decreto nostri sacri supremi regii consilii penes nos assistentis, in quo doctos etiam viros in ea academia enutritos, et rerum ipsius scientissimos esse novimus, sequentes constitutiones ad Ilerdae universitatis reformationem, gubernationem et regimen edendas jussimus huiusmodi sub thenore. In primis constituimus, statuimus et ordinamus ut deinceps omnes tam doctorum maiorum cathedrae quam baccalaureorum ut vocant minores cathedrulae non aliter provideri, conferrive possint, quam competitoribus ad opositionem admissis ac suam doctrinam publica aliqua lectione testantibus, ac tandem scholasticis secreta suffragia de illorum praestantia ferentibus. 

Item statuimus et ordinamus ut omnium facultatum maiores cathedrae et minores etiam juris civilis atque cannonici quo anno vaccaverint, sufragiis lattis tribuantur die nona septembris, hoc est, postidrie Nativitatis Beatae Mariae, in quem diem si tantus inciderit opositorum vel sufragiorum numerus, ut ante solis occasum numerari suffragia diiudicarive non possint, illico res in eo statu in quo reperietur in sequentem diem prorogetur, neque interim cathedra ulla data in vulgus efferatur, donech omnes simul cathedrae legittime publicentur. Item quod doctorum cathedrae tribuantur per sufragia baccalaureorum et eorum scholasticorum qui in ea facultate tres annos exegerint, in quibus annis numerandis, idem qui hactenus fuit huius academiae mos conservetur. Idem statuhimus et ordinamus ut in recipiendis suffragiis tantum assistant primus civitatis Ilerdae patiarius (pahers; paheres) et universitatis rector atque eiusdem cancellarius una cum Capituli clavario et Episcopi officiali vicarioque generali, in cuius manibus omnes jusjurandum ferant (sic) et ipse quoque officialis vicarius generalis juret bona fide se tacituros quaecumque in suffragiis gerentur neque verbo aut nutu enunciaturos cui sit cathedra ulla sive maior sive minor adjudicata, donech post lata de omnibus sufragia pro veteri more omnium quoque cathedrarum nomina in pleno consessu a notario publicentur. Item ut morose illi et contentiose suffragiorum inter se comparationes deinceps praecidantur, nullas post hac suffragiorum qualitates spectari volumus, nullum suffragium alteri qualitatibus praestare sed qui sufragiorum numero vicerit, cathedram sive maiorem sive minorem obtineat. Quod si paria sufragia ambo tulerint, et docendi laborem et stipendium inter se duabus partibus equis dividant. Item statuimus et ordinamus quod cathedrae doctoribus collatae ad tertium usque annum retineantur, neque interim singulis annis aut alio modo vaccare possint quam vel vita functo vel renuntiante ipso cathedrario. Cathedrae vero baccalaureis conferendae eorum scolasticorum sufragiis decernantur qui in album seu matriculam relati sint, et per unius anni spatium suae facultatis lectionibus ordinarie interfuerint, modo tamen bachalaurei nondum sint: huiusmodi bachalaureorum cathedrae biennio possideantur, neque interim vacent, nisi vel mortuus fuerit cathedrarius, vel sponte renuntiaverit vel certe integrum mensem absque rectoris et consilii permisione abesse ausus fuerit. Item statuimus et ordinamus quod in Omnium Sanctorum festo per singulos annos et quoties vacare contingerit aliquam tam baccalaureorum quam doctorum cathedram ternis diebus dominicis qui collationem earum cathedrarum praecesserint litterae Apostolicae huic academiae concessae adversus solicitatores, subornatores seu cathedram prece vel praecibus ambientes tam in ipsa cathedrali Sede quam in parrochialibus urbis templis missae sollempnis tempore publicentur, earumque exempla in dictorum templorum et academiae valvis affigantur, cuius rei curam universitatis cancellarius suscipiat, sumptus vero publica eiusdem academiae arca supeditet: ita enim poenae a Pontifice praestitutae omnibus innotescent. Quibus nos hanc alteram quoque adjungimus ut huiusmodi solicitatores inhabiles habeantur ad eam cathedram tunch vel sibi petendum vel suis sufragiis decernendam. Item statuimus et ordinamus quod laici coeterive urbis Ilerdae cives qui ab academia corpore sunt alieni, ipsius academiae septa aut limites minime ingredi audeant quo die sufragia de cathedris tam maioribus quam minoribus ferentur; qui secus fecerint et armorum amissione et decem librarum poena mulctandos se sciant. Qui vero inpares solvendo fuerint viginti diebus carcere teneantur. Nam quod ad clericos attinet jam nos illorum audaciam gravibus poenis a summo Pontifice puniendam curabimus. Item statuimus et ordinamus quod scholastici in matricula descripti qui deinceps vel domi apud se habuerint vel secum attulerint tormenta manurea sulfurea (quae vulgus arcabusia et petrinalia voccat) vel qui post hac illa habuisse vel gestasse intra urbis Ilerdae ambitum aut suburbia convicti fuerint, ultra coeteras poenas per regia praeconia (pregones reales) aut alias impositas quas ipso facto incurrere volumus, omne sufragium tam activum quam passivum ad cathedras amitant, ut neque sibi petere, neque alteri decernere cathedram suo sufragio possint. Et praeterea omnibus privilegiis et facultatibus quae huic academiae sunt a nobis vel aliis indelibilis memoriae regibus praedecessoribus nostris tributa, omnino sint ipso facto exclusi, neque ad illorum jus restitui possint nisi a nobis vel nostro locum tenente generali. Quas etiam poenas hiis volumus esse constitutas qui pugiones vel aliud armorum genus per ipsam urbem Ilerdam vel eius suburbia praeterquam iter facientes attulerint. Item statuimus et ordinamus quod nullus ex cathedrariis tam doctoribus quam baccalaureis, nullus etiam ex opositoribus ausit promitere, dono dare vel mutuari pecuniam hiis baccalaureis vel scholasticis qui ad cathedras maiores aut minores suffragium habere possunt, quin neque pro hiis etiam fideiussores vadesve existant: transgressoribus haec sit poena, ut doctor vel baccalaureus qui sicut diximus fuerit promisor, donator, mutuator vel fideiussor cathedra privetur et ad illam quam huiusmodi largitione appetierit, inhabilis reddatur. Scholasticus vero accipiens praedictorum aliquid jure ferendi tunch suffragii multetur. Item statuimus et ordinamus quod publicae cathedrarum lectiones postidrie festi Divi Lucae incipiant et sine intermissione deinceps habeantur ad usque vigiliam Assumptionis Beatae Mariae, his tantum festis quae mox prefiniemus exceptis, septem juris canonici professores ab ineunte anno ad usque finem mensis aprilis Decretales Pontificum epistolas interpretentur. A maio vero usque ad praedictum festum Assumptionis ita mutuo conveniant ut quatuor ex hiis Sextum, tres vero Clementinas exponant. Juris porro civilis lectores primo anno Digestum vetus usque ad finem martii, et inde Infortiatum prelegendum suscipiant. Altero vero anno Codicem usque ad martii finem et inde Digestum novum: quibus in libris exponendis titulos quos magis expedire scholasticorum utilitati lectores existimaverint, inter se distribuant. Ita tamen ut semper maioribus cathedris prefecti vel ex baccalaureis antiquiores titulorum quos maluerint optionem habeant. Institutiones Justiniani toto anno quotidie hora per rectorem et consilium assignanda exponantur. Item statuimus et ordinamus quod in conficiendis scholasticorum ut vocant cursibus et illis per baccalaureos qui ad cathedrulas se opponere volunt legendis idem qui nunch est mos retineatur. Item statuimus et ordinamus ut in ferendis suffragiis de cathedris theologiae, medicinae, philosophiae, dialecticae ach grammaticae et per quos huiusmodi suffragia prestentur vetera statuta serventur. Et eadem ipsa consuetudo quae erat tempore quo bonae memoriae Michael Puig, Episcopus Ilerdensis a nobis huius universitatis visitator crearetur, volumusque ut eorum singuli singulis annis docere incipiant continuatis perpetuo lectionibus a festo Divi Lucae ad festum Assumptionis, ut paulo ante diximus.

Item statuimus et ordinamus quod lectores omnes singulis lectionibus singulas horas tribuant in interpretando tantum non in dictando occupati. Item quod dies festi quibus liberi esse a lectionibus possunt hii tantum sint quos ecclesia liberos quoque ab opere servili habuerit prefinitos. Et preterea dies Sanctae Catherinae, Sancti Nicholai, Sanctae Luciae, et a vigilia Nativitatis Domini ad usque festum Sancti Juliani inclusive, festa quoque Sancti Vincentii Martyris, Conversionis Sancti Pauli et a dominica Palmarum ad Resurrectionis Christi octavam, Sancti Georgii (San Jorge, Sant Jordi), Sancti Johannis, Sanctae Mariae Magdalenae et Sanctae Annae, coeteris autem diebus lectiones numquam intermittantur. Item statuimus et ordinamus quod scholastici omnes honestis tantum vestibus induantur, hoc est, superno vel pallio talari quod manteum vocant vel altero aliquanto breviori quod ferrerolum sed usque ad dimidiam tibiam demisso, aut certe pallia oblonga manicata, qualem Tholosates scholastici et domi et foris gestare consueverunt. Pileo autem caput tegant quadrato, non illo valde cornuto quali nuper abuti ceperunt, sed modeste prominenti qualis sacerdotibus permiti solet. Nemo tamen ausit sericum ornatum addere vestibus ullis etiam domesticis, neque panno uti alterius coloris quam nigri, fulvi cineritii, veneti vel leucophei (quos colores nostri vulgo vocare solent leonatum, burielum, pardum et grisium) neque subucculis item addant vel ad collum, vel ad manus crispatas lactucarum more fascias, sed simplices et nullas acu pictas ferant. Fermoralia non turgentia, non serico ornata induant: nobilibus tamen ac militaris ordinis et baccalaureis interiores quoque togas, quas dicunt sotanas, sine ullo additamento bombycino permitimus, modo in reliquis vestibus et coloribus nihil preter coeterorum scholasticorum consuetudinem usurpent, qui horum aliquid transgressus fuerit prohibitam vestem illico ammitat: cuius venditae pretium lictori sive vedelio universitatis (penes quem erit poenae executio) et rectori et publicae academiae arce ternis portionibus equis distribuantur: neque remittere quisquam vel condonare suam portionem omnino possit. Item statuimus et ordinamus quod pensio septingentorum ducatorum quam academia Ilerdensis in mensa episcopali sibi habet auctoritate Apostolica reservatam et coeteri universitatis redditus qui solvendis lectorum stipendiis sunt constituti deinceps exigantur a clavario maiore eiusdem civitatis, nullo tamen propterea illi addito novo stipendio preter id quod jam alias ab ipsa civitate solet percipere. Lectoribus autem sua stipendia ternis partibus, ternisque anni temporibus persolvantur: ut prima scilicet pars ad januarii finem: altera ad finem aprilis: tertia ad festum Assumptionis, cum a legendo cessabitur, illis reddantur. Quibus solutionibus intersint primus urbis patiarius, universitatis rector et eiusdem cancellarius una cum clavariis civitatis, Capituli et ipsius academiae. Ita tamen ut aliquo illorum impedito coeteri nihilominus rem conficere possint. Item statuimus et ordinamus quod stipendia haec sint singulis lectoribus in posterum constituta duabus primis cathedris juris civilis et canonici centum viginti libr. singulis. Ita quod utriusque summa erit ducentum et quadraginta librarum, aliis duabus cathedris juris civilis et duabus item juris canonici singulis centum librae; octo cathedrulis baccalaureorum nempe quatuor juris civilis et quatuor canonici singulis quinquaginta librae. Uni cathedrulae institutorum Justiniani quadraginta librae. Tribus cathedris theologiae centum sexaginta librae: primae videlicet sexaginta et duarum reliquarum singulis quinquagintae librae, nam alia theologiae cathedra suum stipendium seorsum habet constitutum; duabus dialecticae et philosophiae cathedris octoginta librae singulis. Et preterea auditores pro toto cursus philophici tempore singuli ternos ducatos persolvere magistris teneantur. Duabus grammaticae cathedris centum librae singulis. Et preterea scholastici quolibet anno singulos ducatos magistris pendant. Tribus medicinae cathedris centum librae primae scilicet quadraginta et singulis aliis triginta. Quas quidem constitutiones pro bono regimine quiete, incremento et tranquillo statu die et academiae Ilerdensis modo quo supra factas statutas et ordinatas ab omnibus perpetuo et inconcusse observari volentes thenore presentium de nostra certa scientia regiaque auctoritate nostra delliberate et consulto Serenissimo Ferdinando, Principi Austriarum et Gerundae, Ducique Calabriae et Montis albi, Filio primogenito nostro charissimo ach post longevos et foelices dies nostros in omnibus regnis et dominiis nostris Deo propitio inmediato heredi et legitimo successori intentum aparientes nostrum sub paternae benedictionis obtentu dicimus eumque rogamus, illustri vero locum tenenti et Capitaneo generali nostro, cancellario, vice cancellario, regenti cancellariam, doctoribus de regio consilio gerentibusque vices nostri generalis gubernatoris, viccariis, (veguers) sub vicariis, baiulis (batlles, batles), sub baiulis, alguatziriis (algutzirs; alguaciles), virgariis (verguers), portariis (porters) et presertim patiariis Ilerden. (pahers de Lleida) et cancellario, rectori, doctoribus, magistris, baccalaureis et scholasticis dictae Illerdensis academiae, coeterisque universis et singulis officialibus et subditis nostris maioribus et minoribus in principatu Cathaloniae et comittatibus Rossilionis et Ceritaniae constitutis et constituendis praesentibus et futuris dicimus praecipimus et jubemus ad incursum nostrae indignationis et irae, poenaeque florennorum auri Aragonum bis mille (2000) a bonis (sic) secus agentibus irremissibiliter exhigendorum nostrisque inferendorum erariis, quatenus constitutiones praemissas et omnia et singula in eis contenta expressa et declarata juxta earum seriem et thenorem teneant firmiter et observent, tenerique et inviolabiliter observari faciant per quoscumque, et non contra faciant vel veniant, aut aliquem contrafacere vel venire permitant ratione aliqua sive causa, pro quanto dictus Serenissimus Princeps nobis morem gerere, coeteri vero officiales et subditi nostri predicti gratiam nostram charam habent ac poenam preapositam cupiunt evitare. In cuius rei testimonium presentes fieri jussimus nostri comuni sigillo inpendenti munitas.

Datum in oppido nostro Madriti die vicesima septima mensis julii anno a nativitate Domini millessimo quingentesimo septuagesimo quinto, regnorumque nostrorum citerioris Scisciliae vicesimo secundo, Hispaniarum vero et aliorum vicesimo.

                    Yo el Rey.

Felipe II, ordenanza real (prezi)

dimecres, 14 de desembre del 2022

XIV. Exemplum cuiusdam epistolae Serenissimi Philippi, Hispaniarum Principis filii et heredis Invictissimi Catolicique Caroli V. Hispaniarum Regis, Imperatoris semper Augusti scriptae ad Reverendissimum Dominum Joannem a Margarit, Episcopum Gerundensem dignissimum: ann. MDLIV. (1554)

XIV.


Exemplum
cuiusdam epistolae Serenissimi Philippi, Hispaniarum Principis filii
et heredis Invictissimi Catolicique Caroli V. Hispaniarum Regis,
Imperatoris semper Augusti scriptae ad Reverendissimum Dominum
Joannem a Margarit, Episcopum Gerundensem dignissimum: ann. MDLIV.
(1554) (Vid. pág. 84).


Ex
Act. capitular Capit. eccl. Gerund.


(N.
E. Se conserva la ortografía tal como Villanueva la copió de las
actas capitulares del capítulo de la iglesia de Gerona, Sedissede, seu)



EL
PRINCIPE.


Revdo.
in Christo Padre Obispo amado consejero. Aviéndose tractado estos
dias passados por mandado del Emperador mi Señor de mi casamiento
con la Serenissima Reina de Inglaterra, ha sido Dios servido que se
concluyesse con voluntad (pone vo-untad, salta linea) del Emperador
mi Señor, y assi se hizo el desposorio con mi poder por palabras de
presente y la Reina me ha embiado dos Embaxadores que ya han llegado
à la Coruña. Es este casamiento de tan grande importancia, assi por
las grandes qualidades, méritos y christiandad de la Reina, como por
la grandesa de aquell reino y por lo que concierne à la seguridad,
pacificacion y sosiego de los reynos de S. Magt. y para poner en
razon à sus enemigos y nuestros, y reprimir sus insolencias y
acometimientos que avemos dado muchas
 gracias
à nuestro Señor, por averlo tambien encaminado, que cierto se
muestra aver sido obra de su mano y guiado por su divina voluntad,
segun eran grandes los estorvos y difficultades que en ello ha avido,
las quales la Reina con el ayuda de Dios y con su gran zelo,
christiandad y valor, ha sobrepujado y vencido. Y aunque sentimos
mucho el ausentarnos destos reinos de
Spaña por el particular
amor que les tenemos, que es el que nos merece su gran fidelidad y
natural afficion, todavia para dar conclusion en nuestro casamiento
no se podiendo hazer de otra manera, avemos determinado de partirnos
de aqui brevemente para embarcarnos en la Coruña, donde está presta
el armada para nuestra navegacion quedando por Governadora general
destos reinos nombrada por S. Magt. la Serenma. Doña Joanna,
Princesa de Portugal, mi muy chara y muy amada hermana. La qual
tendrá el mismo cuydado que yo del buen govierno dellos, y de la
administracion de la justicia. Desto os avemos querido avisar tan en
particular assy para que lo sepais como para encargaros que en lo que
en vos fuere tengais cuenta con 
servir
a la Princesa mi hermana en esta nuestra ausencia y el respecto que
tendriades à Su Magd. si aqui estuviesse, que el è yo seremos dello
muy servidos. Y demas desto os encargamos mucho que tengais
particular cuydado de proveer que en essa vuestra diocesi se aga
continua oracion en las Iglesias y Monasterios dél para que nuestro
Señor sea servido de darnos prospero viaje y levar al desseado fin
esto que sta ya en tan buenos terminos y darnos su favor para que
redunde todo en su sancto servicio y en beneficio de toda la
christiandad, que es lo que principalmente pretendemos, que 
en
esto nos areis singular plazer y no os areis descuidar dello por lo
que deveis à la voluntad que os tenemos. Datum en Valladolid à onze
de mayo de M.D.LIIII. = Yo el Principe. = Perez, Secretario.

Carlos V, Carlos I, a Juan de Margarit, obispo de Gerona.

Carlos V, Carlos I, a Juan de Margarit, obispo de Gerona

//


XIII.


Exemplum
epistolae Caesaris Caroli quinti, Hispaniarum Regis ad
Reverendissimum Dominum Johannem a Margarit, Episcopum Gerundensem.
(Vid. pág. 83.)


Ex
Act. capitular. Capit. eccles. Gerund.


(N.
E. Caesaris: Kaiser o Káiser: César, emperador Carlos V, Carlos I de España, hijo de Juana “la loca” y Felipe "el hermoso" de Habsburgo.
El
texto está en castellano, su lengua materna, por si alguien duda de
que lo supiese hablar; escribir lo solían hacer sus escribas,
secretarios, &c.
Se conserva la ortografía tal como
Villanueva la copió)



EL
REY.


Reverendo
in Christo Padre Obispo amado consejero nuestro. Ya teneis entendida
la instancia que continuamente havemos hecho por la celebracion del
concilio general conforme á la grand necesidad que en la iglesia
havia de semejante remedio, y como á nuestra supplicacion la
Santidad del Papa Paulo defuncto le convocó en Trento, como lugar
mas comodo y á proposito, y tratado y concertado assi para
satisfazer á los stados de Germania, que siempre han pretendido que
pues se congregava principalmente por las necessidades de su
provincia, se habia de elegir lugar de la misma nation. Y approbando
la convocacion en el dicho lugar se han sometido á la determinacion
del concilio que en él se celebrasse, donde como sabeis se continuó
por algund tiempo, hasta que por los respetos y causas que entonces
se ofrecieron se anduvo tratando de la translacion que ha sido causa
de tan larga suspension, sin que se pudiese en tiempo del dicho Papa
Paulo III, aunque lo procuramos con la instancia y diligencia que nos
fue possible, dar en ello ningun remedio. Y porque despues de tan
grandes trabajos y gastos como havemos padecido y os son notorios
para reducir á los desviados de la fe á la submission y
determinacion del dicho concilio; y habiéndose obtenido que los de
la Germania se hayan sometido al que es convocado en Trento, se ha
instado siempre por nuestra parte por la prosecucion dél en el dicho
lugar y la Santidad del Papa Julio III, movido por et zelo del
servicio de Dios y bien de su universal Iglesia, cuya es la causa; y
conociendo señaladamente quanto importa el remedio de la Germania,
ha subvenido á la dicha necessidad haviendole dado en la dicha
ciudad de Trento y expedidose ya la bulla de la reduction y
prosecution dél, siendo necessario que para primero de mayo del año
siguiente de quinientos cinquenta y uno, que como vereis por el
traslado de la dicha bulla, es el dia en ella señalado para comenzar
á proseguir el dicho concilio, todos los Prelados de la christiandat
que son obligados comparecer de derecho ó costumbre, se hallen alli
juntos y congregados, como quiera que holgaramos que vuestra persona
por las letras y experiencia que en ella concurran no dexará de
hallarse presente; haviendo respecto á que por vuestra edad terneis
sufficiente excusa, nos ha parecido todavia avisaros del stado en que
sta el negocio, para que siendo de la importancia que es, mireis de
hazer luego election de una persona docta para embiarla á Trento, y
que parta en tiempo que pueda ser allá á principio de abril ó
mediado el mes, con poder tan bastante como se requiere para no
solamente excusar vuestra venida por et impedimiento susodicho, mas
aun para comparecer en vuestro nombre en caso que se acordasse de
admetir en concilio los votos de los legitimamente impedidos, que
demas de cumplir con lo que sois obligado, nos ternemos en ello por
muy servido. Datum en Augusta á XXI de diziembre de MDL (1550). Y
darnos eis aviso de como lo complireis assi. = Yo el Rey. = Al
Reverendo in Christo Padre y amado consejero nuestro el Obispo de
Gerona. = Vargas, secretario.

Responsio
Reverendissimi Domini Episcopi ad supra scriptas litteras Caesaris.


S.
C. C. R. M


Aunque
por lo que ha respecto á mí bastaria que en el concilio de Trento
se allegasse la justa excusa que tengo para no poder comparecer en
él, tengo concertado con el Obispo Jubí que irá alla en mi nombre
para acodir á lo que V. M. me tiene mandado con su carta de XXI de
diziembre, la qual me ha sido embiada á los IIII deste por el
Marques de Aguilar; pero no podrá ser su partida antes de la Pascha,
porque queda obligado á predicar cadal dia en la iglesia Cathedral
desta ciudad toda esta coresma, y tiene ya empezado del primer dia
que se ha entrado en ella. Bien hallara yo algun otro doctor,
theólogo ó jurista, el qual se pornia en camino á tiempo que
pudiesse llegar allá para et término que me tiene mandado V. M.;
pero que fuesse tanto approposito como este, no le hallado hasta
aqui, ni tengo speranza de le poder hallar por adelante, porque es
muy buen theólogo y bien docto en otras facultades y buen religioso
de la órden de Sant Francisco. El poder levará tan bastante como
manda V. M., y podrá ser que en él por ser Obispo aprovechara mas
que en otro que no lo fuesse. Por todos estos respectos he pensado
que aunque el dicho Obispo no llegue tan presto en el dicho concilio
como llegaria un otro, pues la differencia no será de muchos dias,
no se terná por deservido V. M.,
 cuya
Imperial persona N. S. guarde muchos años con acrecentamiento de
muchos stados y señorios por el bien universal de la christiandat,
como sus buenos vassallos disseamos.


De
Barcelona á XVIIII de febrero MDLI
(1551).


XIV.

Exemplum cuiusdam epistolae Serenissimi Philippi, Hispaniarum Principis filii et heredis Invictissimi Catolicique Caroli V. Hispaniarum RegisImperatoris semper Augusti scriptae ad Reverendissimum Dominum Joannem a Margarit, Episcopum Gerundensem dignissimum: ann. MDLIV. (1554) (Vid. pág. 84).

Ex Act. capitular Capit. eccl. Gerund.

(N. E. Se conserva la ortografía tal como Villanueva la copió de las actas capitulares del capítulo de la iglesia de Gerona, Sedissedeseu)


EL PRINCIPE.

Revdo. in Christo Padre Obispo amado consejero. Aviéndose tractado estos dias passados por mandado del Emperador mi Señor de mi casamiento con la Serenissima Reina de Inglaterra, ha sido Dios servido que se concluyesse con voluntad (pone vo-untad, salta linea) del Emperador mi Señor, y assi se hizo el desposorio con mi poder por palabras de presente y la Reina me ha embiado dos Embaxadores que ya han llegado à la Coruña. Es este casamiento de tan grande importancia, assi por las grandes qualidades, méritos y christiandad de la Reina, como por la grandesa de aquell reino y por lo que concierne à la seguridad, pacificacion y sosiego de los reynos de S. Magt. y para poner en razon à sus enemigos y nuestros, y reprimir sus insolencias y acometimientos que avemos dado muchas gracias à nuestro Señor, por averlo tambien encaminado, que cierto se muestra aver sido obra de su mano y guiado por su divina voluntad, segun eran grandes los estorvos y difficultades que en ello ha avido, las quales la Reina con el ayuda de Dios y con su gran zelo, christiandad y valor, ha sobrepujado y vencido. Y aunque sentimos mucho el ausentarnos destos reinos de Spaña por el particular amor que les tenemos, que es el que nos merece su gran fidelidad y natural afficion, todavia para dar conclusion en nuestro casamiento no se podiendo hazer de otra manera, avemos determinado de partirnos de aqui brevemente para embarcarnos en la Coruña, donde está presta el armada para nuestra navegacion quedando por Governadora general destos reinos nombrada por S. Magt. la Serenma. Doña Joanna, Princesa de Portugal, mi muy chara y muy amada hermana. La qual tendrá el mismo cuydado que yo del buen govierno dellos, y de la administracion de la justicia. Desto os avemos querido avisar tan en particular assy para que lo sepais como para encargaros que en lo que en vos fuere tengais cuenta con servir a la Princesa mi hermana en esta nuestra ausencia y el respecto que tendriades à Su Magd. si aqui estuviesse, que el è yo seremos dello muy servidos. Y demas desto os encargamos mucho que tengais particular cuydado de proveer que en essa vuestra diocesi se aga continua oracion en las Iglesias y Monasterios dél para que nuestro Señor sea servido de darnos prospero viaje y levar al desseado fin esto que sta ya en tan buenos terminos y darnos su favor para que redunde todo en su sancto servicio y en beneficio de toda la christiandad, que es lo que principalmente pretendemos, que en esto nos areis singular plazer y no os areis descuidar dello por lo que deveis à la voluntad que os tenemos. Datum en Valladolid à onze de mayo de M.D.LIIII. = Yo el Principe. = Perez, Secretario.

Anales de Cataluña, Narciso Feliu de la Peña y Farell (Index)

(Nota del editor : Se corrige parcialmente la ortografía en castellano.)  Imagen: Biblioteca de Catalunya. Llibres Pere Borrás: MCMXIX: D. V...