Es mostren els missatges amb l'etiqueta de comentaris Ermengaudus. Mostrar tots els missatges
Es mostren els missatges amb l'etiqueta de comentaris Ermengaudus. Mostrar tots els missatges

dimecres, 25 de gener del 2023

CARTA CXVII. Historia del monasterio de Alaón, o de la O.

CARTA CXVII. 

Historia del monasterio de Alaón, o de la O. con el catálogo de sus Abades, y algunas curiosidades del mismo. 

Mi querido hermano: Este antiguo monasterio de la orden de San Benito, no ha tenido la felicidad de conservar las escrituras de sus primeros siglos, como las han conservado casi todos los de esta provincia. De ellas no tienen sino copias en un libro del siglo XVI, y copias tan malas que no me atreví a tomar siquiera una nota de su contenido. El Cardenal Aguirre publicó en la colección de concilios, la escritura de su fundación, o sea el precepto con que Carlos el Calvo la confirmó año V de su reinado, el cual redujo dicho escritor al año 832 de Cristo, equivocación notable, porque Carlos no entró a reinar hasta que murió su padre Ludovico Pío en 840. 

Y como en esto se engañó ¿quién sabe si habrá otros yerros en el contenido de la escritura? En fin, por ella consta que Vandregisilo Conde, y su esposa María habían edificado este monasterio diez años antes, con consentimiento de sus hijos, entre los cuales cuenta a Atón y su mujer Einzelina, Condes de Pallás, estableciendo en él la regla de San Benito y sujetándola al monasterio de San Pedro de Cires (Siraciense), y que lo habían dedicado Bartolomé, Arzobispo de Narbona y Sisebota (Sisebuto), Obispo de Urgel, a cuya diócesi pertenecía. Hoy es de la diócesi de Lérida. Confirma, pues, el Rey todas las donaciones que se habían hecho a la nueva casa y a su perpetuo Abad Obbonio (a: De esta escritura hablan largamente analizándola muy detenidamente los historiadores de Languedoc, tom. I al año 844.).

En este documento se da a este lugar el nombre de Alacoon. Otras escrituras antiguas le llaman Alagón y Alaón. Este último parece haber prevalecido, y de él por corrupción se llama el monasterio de La O; no como dicen vulgarmente, porque el estrecho barranco donde corre la Noguera de Ribagorza forme la figura de una O, que si esto valiera, mejor debiera llamarse de la L, ni tampoco de la advocación de nuestra Señora de la O, cosa muy moderna respecto de la antigüedad de la casa. 

En un privilegio que concedió Bernardo Conde de Pallás a esta casa y su Abad Frugello (Vid. Marca Hisp. Ap. núm. XXXIII), y en otros documentos posteriores suena dedicada a Santa María y San Pedro y situada in pago Palliarense in valle Urritense.

Que este monasterio se edificase hacia el 834, se confirma por el testamento del Obispo de Urgel Sisebuto II hecho el año 839, en el cual deja la siguiente manda: Do et concedo similiter domum domnae meae Virginis Mariae, monasterium Alaone, Bibliotecam (libro así llamado).

A la claridad con que consta que en este monasterio se mandó profesar y se profesó efectivamente la regla de San Benito con Abad propio e independiente, cuya elección era propia de los monjes, no se opone lo que decía en el año 1092 de Cristo, dotando a la catedral de Roda su Obispo Raimundo Dalmacio: Abaciam Alaonis insuper eis trado (a los canónigos), et precipio ut semper monachorum conventus ibi maneat; Abas vero qui ibi erit, ab Episcopo et canonicis Sancti Vicentii (de Roda) eligatur, et semper sit eis subditus. Porque de estas palabras no se infiere, que Alaón variase de regla o perdiese el derecho de nombrarse su Abad: sólo aluden a la jurisdicción episcopal, que debían reconocer en Roda, como en su matriz; y así eligatur no es preciso tomarlo por elección, sino tan sólo por confirmación del electo. A esta sujeción era consiguiente el derecho de que ya entonces estaba en posesión el Abad de asistir a la elección del Obispo Rotense junto con los canónigos, como consta que lo verificó Abbo en la del Obispo Borrell en 1017.

Fáltales aquí el catálogo de sus Abades. Diré de algunos, cuyas memorias he hallado e ido apuntando en varias partes. 

Existencia. 


Obbonio, fundador 834. 844.

Brandila 861 

Centullo 882 

Trugello 925

Oriulfo 973

Eximino 1002

Ponce 1015

Abbo 1017

Velasco 1032 

Alhelmo 1039

Bernardo 1077 

A este Abad y su monasterio dio en este año el Obispo de Zaragoza Julián, la iglesia de Suriana, que era de su diócesi: va copiada del original (a: Ap. núm. XXXVIII.). 

Álvaro. 

Altemiro.

Enego.

Evarardo.

Estos cuatro Abades se nombran como ya difuntos en la contestación de este monasterio a la encíclica en que el de Ripoll le participó en el año 1102 la muerte de su Abad Bernardo.

Arnaldo 1104.

Don Pedro I de Aragón dio a este Abad la iglesia de San Bartolomé, que acababa de construir en el castillo de Calasanz, para que le ayudasen a dar gracias a Dios por los beneficios recibidos de su mano, particularmente en la expugnación y toma del dicho lugar y su castillo, el cual dice que conquistó el día 23 de agosto en 1102. Va copia (b: Ap. núm. XXXIX.).

Bernardo 1125.

Va copia de una donación que le hizo ese año (era 1163) la Reina Doña Berta, mujer de Don Pedro I de Aragón (c: Ap. núm. XL.). 

Ponce 1125. 1155. 

Pedro Ramón 1158. 

Ponce 1170. 1192. 

Bernardo 1199. 1204. 

Berenguer de Cornudella 1210. 1216.

Ramón de Montfromid 1227. 

Guillermo de Cornudella 1233. 1249.

Bernardo de la Piedra 1255.

Guillermo de Claramunt 1259.

Ferrer 1272. 1295.

Guillermo de Villaflor 1336. 1345.

Pedro 1359.

Guillermo de Vilamur 1414.

Amalrico 1428 

Antonio de Mur 1487. 1490.

Martín de Sese (Sesé) 1540.

El archivo es poca cosa, según ya insinué. De códices manuscritos no vi ninguno, sino es un Breviario de la orden de San Benito de mitad del siglo XIV. Y es fama que los había muy apreciables por su antigüedad, pero tuve el sentimiento de no hallarlos, porque los había extraído de allí el Sr. Abad y Lasierra, que después fue Arzobispo de Selimbria e Inquisidor general. De estos robos literarios podía poner un largo catálogo. Mas ¿qué haré con referirlos si lejos de castigarlos el gobierno, tal vez premia a sus autores enriquecidos con la hacienda común?

La iglesia parece ser obra de hacia el siglo XII: está blanqueada y desfigurada con adornos y altares de mal gusto. En los claustros hay una piedra con este letrero: Ermengaudus et Ermesen. uxor eius hunc porticum fecerunt facere, et hic notatur locus sepulturae eorum. 

No puedo acomodarme a creer que estos fuesen Condes de Urgel, como allí me quisieron persuadir, puesto que lo calla la piedra, donde quedó lugar para decirlo y mucho más.

Dios te guarde, etc.

dilluns, 31 d’octubre del 2022

IX. Monasterium monialium S. Ceciliae in Dioecesis (abrevia Dioec.) Urgell. traditur Monasterio S. Saturnini.

IX. 

Monasterium monialium S. Ceciliae in Dioecesis (abrevia Dioec.) Urgell. traditur Monasterio S. Saturnini. (V. pág. 28.)

Ex aut. cartor. eiusd. domus in Seminario Episc. Urgell. 

In nomine Domini. Ego Ermengaudus Comes et Marchio placet in animo meo ut ad domum Sancti Saturnini Martiris Christi qui est fundatus in comitatu Urgello juxta amne Valeriae aliquid de meo honore donare debere, sicuti et dono, videlicet Ecclesiam Sanctae Ceciliae cum aliis Ecclesiis sibi subjectis et cum castellis et villis, et cum decimis et primiciis et oblationibus et finicionibus et cum omnibus eidem Monasterio pertinentibus, et cum terminis sibi pertinentibus, seu adquisitis rebus vel per labentia tempora adquisituris, trado in dominio et potestate Sancto Saturnino et Benedicto Abbate et successoribus suis, ut ab hodierno die et deinceps liberam habeat potestatem quodcumque voluerit facere ex ea ad servicium Dei Omnipotentis, et Sancto Saturnino, et Beatae Ceciliae et aliorum Sanctorum omnium. Sic dono Ego Ermengaudus Comes et trado in potestate Sancti Saturnini et ad Benedictum Abbatem et ad successoribus eius omnes meas voces quas ego habeo vel habere debeo per vocem genitoris mei Domni Ermengaudi bonae memoriae, et per vocem comitalem seu per ullas voces. Hoc donum jam dictum sub tali ratione dono vobis ut devotas quas ibi sunt ejiciatis qui diu male vixerunt ibi, et postea mitatis ibi monachos qui honorifice vivant et regulam Patris Benedicti immitent, ita ut nomen Domini sit benedictum. Actum est hoc XV kalendas julii anno XXVII regnante Leuvico rege. Si quis hoc disrumpere voluerit in duplo componat. = Sig+num Ermengaudi Comitis. = Petrus Urgellensis Episcopus +. = Sig+num Petro Raymundi de Castroboni (Castellbó) Vice-Comes. = Sig+num Guillermi frater eius. = Sig+num Miro Guitardi. = Sig+num Berengario Arnaldi de Anglesola. = Sig+num Bernardi Ramon de Gradilo. = Visores et auditores Bernardus... Archidiachono, et Arnaldus Guillermi, et Bernardus de Benavento, et alii plures. = Guillermus clericus qui hoc scripsit die et anno + quo supra.

diumenge, 21 d’agost del 2022

VI. Carta franquitatis concessa ecclesiae Celsonen. ab Ermengaudo comite Urgell. anno DCCCCXCIX. (999)

VI. 

Carta franquitatis concessa ecclesiae Celsonen. ab Ermengaudo comite Urgell. anno DCCCCXCIX. (999) (V. pág. 45). 

Ex arch. eiusd. eccl. 

Cum Dei nomine et individuae Trinitatis. Dum esset dompnus Ermengaudus gratia Dei comes et marchio in loco vocitante castrum de Olius in palacio suo, adstabant ibidemque ante eum satelli suis qui subscripti sunt vel signa facturi, tam clerici quam laici, quorum hic paucam sub denna sunt nomina, idest, Auncius (hay un Aurucius sacer en el texto anterior) presbiter, et Wigelmo levita, Wifredo levita, Raaskaperone presbiter, et Remundo vicescomite, Wigelmo, et Oliba, et Dela, et Altemiro, et Bernardo, et Senifredo, et Guitardo, et Oliba iudice, et Mirone. In cuius conspectum veniens v¡r quidam nomine Raimundus, prior Celsonae ecclesiae ante prephatum marchionem referens vocabulo necessitati hac voluntatem, et humiliter rogans eum quod aliquam cartam franchitatis fecisset ei et ecclesiam Celsonensem. Cui etiam dicit predictus comes in suo responsu ad iam dictum priorem: quia ego supradictus Ermengaudus nutu Dei marchio audivi sepe ex divinis libris et cotidie intenti sumus ad audiendum, quia omnes homines quicumque propagatores, hedificatoresque extiterunt aut existunt sanctis Dei ecclesiis, per id placuerunt Deo, et meruerunt accipere remissionem omnium peccatorum suorum. Unde ego prefatus volo percipere porcionem aliquam in hoc munere, et volo esse in parte ab ac retributionem. Ideoque per hanc scripturam nostrae donationis sive franchitatis vel libertatis dono atque concedo per me et per omnia posteritas mea, qui post me venerint, sic dono vobis et ecclesiam Celsonensem, quam avus meus construxit in sua propria dominicatura, et facio vobis cartam donacionis sive franquitatis, quod aliquis homo nostri comitatus, tam militis quam laicis, sive quid aliquid dederat vel vendiderint, tam kastris, quam mansibus, sive honoribus, vel averibus, sive pannos de seda et de lino, habeatis vos et successores vestri et ecclesiam Celsonensem franchum et liberum sine omni inquietacione et reservatione aliqua, quam michi non facio nec posteritas mea. Addo huic donationi ipsam meam franquedam qui est in termino de Olius, quae vocatur Muntada, sicut ego melius abeo vel abere debeo, cum exiis et egressibus suis et affrontationibus. Et volo quod semper abeatis vos et ecclesiam Celsonensem dictam franquedam meam, et omnia quae adquirere potueritis, ut superius dictum est, per franqum alaudium et legitimum ad vestras voluntates faciendas nunc et semper. Quod si quislibet homo aliquis, aut posteritas mea, qui factum venit ad inrumpendum, vel ad ipsam donacionem meam sive franquitatem vel libertatem, quae ego facio vobis et ecclesiae Celsonae perquirere voluerit, non hoc valeat vindicare quae requirit, set componat vobis auri libras centum, et in antea ista scriptura donacionis sive franquitatis plenissime in omnibusque obtineat roborem. Facta ista carta donacionis sive franquitatis vel libertatis aut concessionis VI. Idus Aprilis, anno IIII. regnante Rodebertus rex. =
+ Ermengaudus chomes + qui istam cartam donacionis sive franquitatis aut concessionis fecit et firmare rogavit. = Raimundus gratia Dei vicescomes SS. = Wifredus levita SS. = Wilielmus levita SS. = Sig+num Wigelmus. = Sig+num Regemundus. = Sig+num Bernardus. = Sig+num Oliba. = Sig+num Dela. = Sig+num Wifredus. = Sig+num Altemiro. = Sig+num Siniofredo. = Sig+num Witardo. = Sig+num Trasovario. = Sig+num Mirone. = Sig+num Altemiro. = Sig+num Guitardus. = Oliba iudice SS. = Salla gratia Dei episcopus SS. = Isarnus iudice SS. = Aurucius sacer, qui ista donacione aut franquitate scripsit et sub + scripsit die et anno quo supra. 

dissabte, 30 de juliol del 2022

Tomo 6, apéndice 20. Iudicium latum in favorem monasterii Rivipullensis

XX. 

Iudicium latum in favorem monasterii Rivipullensis ab episcopis et nobilibus viris congregatis in ecclesia Ausonensi anno MII (1002). (V. pág. 165.) 

Ex cartor. monast. Montiserrati fol. 65 b. 

Notitia quod nulli lateat, sed omnibus manifestum fiat, qualiter venit Singfredus abba cenobii Rivipollent. in comitatu Ausona, in Sede Vico, in Eccla. B. Petri apostoli vertex, ante nobilem inclitumque marchionem dompnum Raimundum principem, simulque ante venustissimam uxorem eius magnificeque nominandam Ermisindam comitissam, nec non etiam germanitatis et honorificencie altitudinis titulo prefulgens domnus Ermengaudus comes, qui ibi aderat presidens, equaleque regimen pollens, sive etiam satrapum multitudo, ac religiosorum episcoporum coadunatio domni almifici Ermengaudi archipraesulis Narbonensis, et venerandus, ac in omni studio philosophie plenissime eruditus domnus Arnulfus pontifex prefate sedis, et egregio canicieque senio decorato domno etiam Sanlane presule, atque inlustrissimo magno patre Barchinone dono Eizo antistite, cum multorum clericorum coadunatorum caterva maiorum seniorum cohors ibi congregata, idest, Raimundus vicecomes, et Udalardus vicecomes cum fratre suo Gerberta (sic), ac Bonutio vel Gaufredo, ach Guisado, seu Sendreno, et Guifredo, et Sinfredo et Olibano &c... ante istorum omnium presentia fecit prefatus abba querelata de alaude S. Mariae que dicunt castrum Camba cum terminis &c... que magne memorie Acfredus condam donavit ad domum S. Mariae predicti cenobii in vita sua, ac tradidit per scripturam legitimam cum emtionis anteriorem unde eum emerat de seniore suo bone memorie Mironi comitis &c. (Fue adjudicada esta heredad al monasterio).

Acta sunt hec nonis Iulii, anno VII regnante Rotberto rege. = (Siguen las suscripciones.) 

divendres, 29 de juliol del 2022

Tomo 6, apéndice 19. Bulla Benedicti papae VII. in favorem Fruiani episcopi Ausonensis,

XIX. 

Bulla Benedicti papae VII. in favorem Fruiani episcopi Ausonensis, data post annum DCCCCLXXVII. (V. pág. 157.) 

Ex arch. eccl. Ausonen. 

Benedictus episcopus, servus servorum Dei. Notum esse volumus omnibus maioribus, et minoribus totius provintiae Ausoniae et Barkinoniae, atque Gerundense, sive Urdilitense, vel quicumque huic provinciae constituti esse cernuntur, de hunc episcopum Fruia nomine; quia venit ad limina apostolorum, et sedis nostrae, accessit ante nostram praesentiam. Ostendit nobis omnibus suis scripturis, quas seriem acquisivit sui episcopatui, et omnibus qui sibi subiecti esse noscuntur. Ita privilegium nobis postulavit; quod et nobis libenti animo ei confirmavimus, sicut in ipso privilegio reperitur. Qua propter rogamus, et nostrâ apostolicâ auctoritate praecipimus, ut nullus homo, exceptis Burello comite (Borrell), suo solo corpore, et uxori suae Letgardis, et legitimo filio eius Raimundo, si praesumpserit aliquam invasionem, vel contra praedictum episcopum calcaneum erexerit, cuiuscumque ordinis vel sexus, sive clericus, sive laycus, sit excommunicatus, et a regno Dei separatus, atque in ignem eternum, tartareosque chaus demersum, et cum Iuda traditore Domini nostri Ihesu Christi sciat se esse dampnatus, et perhennem incendium concrematum. Insuper omnes maledictiones novi veterisque Testamenti in eis mergatur. At vero qui per omnia observator et custus utiliores extiterint, benedictionis gratiam a iusto iudice Domino Deo nostro consequi mereatur. Interea praecando dirigimus nostrum karissimum et spiritualem filium et confratrem Ermengaus, venerabilem archiepiscopum Narbonensem, at hanc nostram epistolam dum ad eum venerit, manu suâ eam confirmet, et in omnibus adiuvet, ubicumque praedicto episcopo Fruiae necesse fuerit, ipse una cum omnibus episcopis sufraganeis, et illis similiter confirment. 

+ Ego Ermengaudus, Narbonae metropoleos Dei gratiâ praesul, edicto patroni subscribens, anatematis lorum tentantibus invadere res ecclesiae Ausonensis Fruiani antistitis, nulli nisi satisfactioni solvendum, pretendo. = + Ego Adalongus gratiâ Dei sanctae Luchanae ecclesiae humilis episcopus, huic apostolicae epistolae assensum prebens, benedictione dignum censeo adiutorem huius nostri coepiscopi Frugiae

Illi vero, qui eum molestare temptaverit, nodum anathematis ingero.

Anales de Cataluña, Narciso Feliu de la Peña y Farell (Index)

(Nota del editor : Se corrige parcialmente la ortografía en castellano.)  Imagen: Biblioteca de Catalunya. Llibres Pere Borrás: MCMXIX: D. V...