III.
Excerpta ex brevi Cronico ad calcem. Martirol. eccl. Ulian. (Vid. pág. 22).
Anno MCXIII. (1113) kalendis februarii capta civitas et insula Maioricarum (Mallorca) 1.a vice (primera vez) a R. Comite Barchin.
Anno milleno tercentenoque triceno
Quarto marcescit gens et plebs cuncta famescit
Panem non reperit, erbas et gramina querit
Ex hiis gens comedit quam seva fama quoque ledit.
Venit frumenti vix inde migeria genti
Ter solidum deno plus precio crede triceno
Anno transacto tetro cursuque peracto
Nil valet expletum sic cosmum cerne repletum.
Anno a nativitate Dni. MCCCC nono - die sabbati XXIII die mensis marcii dicti anni quidam vir sanctus de ordine fratrum Predicatorum, oriundus civitatis Valentie (San Vicente Ferrer) apulit villam Turricelle de Montegrino, et ibidem per tres dies continuos missam et predicationem fecit devotissimas. Et iste frater quasi tenuit vitam et modum Ap... nam eum sequebantur numero quasi sexaginta persone, inter quas erant duodecim pbri. mulieres decem, et multe alie layce persone. Fuerunt sibi a Summo Pontifice multe indulgentie concesse tam in audiendis eius sermonibus, quam etiam in ipsis qui eum sequebantur...
Anno ab Incarnatione Dni. MCLXXVIII. VI kal. julii, Deo permittente, capta fuit a Paganis ecclesia S. Marie de Uliano, et omnibus bonis suis penitus spoliata: cuius ecclesiae canonici alii gladio ibidem perempti, alii Maiorichas transducti fuerunt.
Anno IIII (quarto) sequenti mutatum fuit altare beate Marie et translatum ab inferioribus foveis in locum qui usque hodie ab inhabitantibus cernitur, quod ob nimiam aquarum exuberantiam factum esse constat, cum nulla eidem loco nec altari aquis obstantibus posset reverentia exhiberi.
Anno ab Incarnatione MCLXXXII. IIII idus octobris dedicata fuit predicta ecclesia a domno B. Terraconensi Archepo. et reverentissimo R. Gerundensi Epo. a quibus clericorum ac laicorum coram posita multitudine privilegio suo premunita est, et in omnem libertatem reducta.
Anno ab incarnatione Dni. MCCLXXXV (1285) quinto kal. julii obsessa fuit civitas Gerunde a Gallicis et ab exercitu ecclesie: et post tres menses vel quasi fuit Gallicis tradita et exercitui ecclesie propter defectum victualium. Et similiter post tres septimanas vel circa fuit obsessa a Rege Aragonum, (Pedro III) et post paucos dies Gallici oppressi fame propter defectum victualium (defecto de vituallas, avituallamiento, comida, etc) fecerunt pactum cum Rege quod permitteret eos abire, et dimiterent civitatem: quod factum fuit.
