Es mostren els missatges amb l'etiqueta de comentaris Juan de Margarit. Mostrar tots els missatges
Es mostren els missatges amb l'etiqueta de comentaris Juan de Margarit. Mostrar tots els missatges

dimecres, 14 de desembre del 2022

Carlos V, Carlos I, a Juan de Margarit, obispo de Gerona.

Carlos V, Carlos I, a Juan de Margarit, obispo de Gerona

//


XIII.


Exemplum
epistolae Caesaris Caroli quinti, Hispaniarum Regis ad
Reverendissimum Dominum Johannem a Margarit, Episcopum Gerundensem.
(Vid. pág. 83.)


Ex
Act. capitular. Capit. eccles. Gerund.


(N.
E. Caesaris: Kaiser o Káiser: César, emperador Carlos V, Carlos I de España, hijo de Juana “la loca” y Felipe "el hermoso" de Habsburgo.
El
texto está en castellano, su lengua materna, por si alguien duda de
que lo supiese hablar; escribir lo solían hacer sus escribas,
secretarios, &c.
Se conserva la ortografía tal como
Villanueva la copió)



EL
REY.


Reverendo
in Christo Padre Obispo amado consejero nuestro. Ya teneis entendida
la instancia que continuamente havemos hecho por la celebracion del
concilio general conforme á la grand necesidad que en la iglesia
havia de semejante remedio, y como á nuestra supplicacion la
Santidad del Papa Paulo defuncto le convocó en Trento, como lugar
mas comodo y á proposito, y tratado y concertado assi para
satisfazer á los stados de Germania, que siempre han pretendido que
pues se congregava principalmente por las necessidades de su
provincia, se habia de elegir lugar de la misma nation. Y approbando
la convocacion en el dicho lugar se han sometido á la determinacion
del concilio que en él se celebrasse, donde como sabeis se continuó
por algund tiempo, hasta que por los respetos y causas que entonces
se ofrecieron se anduvo tratando de la translacion que ha sido causa
de tan larga suspension, sin que se pudiese en tiempo del dicho Papa
Paulo III, aunque lo procuramos con la instancia y diligencia que nos
fue possible, dar en ello ningun remedio. Y porque despues de tan
grandes trabajos y gastos como havemos padecido y os son notorios
para reducir á los desviados de la fe á la submission y
determinacion del dicho concilio; y habiéndose obtenido que los de
la Germania se hayan sometido al que es convocado en Trento, se ha
instado siempre por nuestra parte por la prosecucion dél en el dicho
lugar y la Santidad del Papa Julio III, movido por et zelo del
servicio de Dios y bien de su universal Iglesia, cuya es la causa; y
conociendo señaladamente quanto importa el remedio de la Germania,
ha subvenido á la dicha necessidad haviendole dado en la dicha
ciudad de Trento y expedidose ya la bulla de la reduction y
prosecution dél, siendo necessario que para primero de mayo del año
siguiente de quinientos cinquenta y uno, que como vereis por el
traslado de la dicha bulla, es el dia en ella señalado para comenzar
á proseguir el dicho concilio, todos los Prelados de la christiandat
que son obligados comparecer de derecho ó costumbre, se hallen alli
juntos y congregados, como quiera que holgaramos que vuestra persona
por las letras y experiencia que en ella concurran no dexará de
hallarse presente; haviendo respecto á que por vuestra edad terneis
sufficiente excusa, nos ha parecido todavia avisaros del stado en que
sta el negocio, para que siendo de la importancia que es, mireis de
hazer luego election de una persona docta para embiarla á Trento, y
que parta en tiempo que pueda ser allá á principio de abril ó
mediado el mes, con poder tan bastante como se requiere para no
solamente excusar vuestra venida por et impedimiento susodicho, mas
aun para comparecer en vuestro nombre en caso que se acordasse de
admetir en concilio los votos de los legitimamente impedidos, que
demas de cumplir con lo que sois obligado, nos ternemos en ello por
muy servido. Datum en Augusta á XXI de diziembre de MDL (1550). Y
darnos eis aviso de como lo complireis assi. = Yo el Rey. = Al
Reverendo in Christo Padre y amado consejero nuestro el Obispo de
Gerona. = Vargas, secretario.

Responsio
Reverendissimi Domini Episcopi ad supra scriptas litteras Caesaris.


S.
C. C. R. M


Aunque
por lo que ha respecto á mí bastaria que en el concilio de Trento
se allegasse la justa excusa que tengo para no poder comparecer en
él, tengo concertado con el Obispo Jubí que irá alla en mi nombre
para acodir á lo que V. M. me tiene mandado con su carta de XXI de
diziembre, la qual me ha sido embiada á los IIII deste por el
Marques de Aguilar; pero no podrá ser su partida antes de la Pascha,
porque queda obligado á predicar cadal dia en la iglesia Cathedral
desta ciudad toda esta coresma, y tiene ya empezado del primer dia
que se ha entrado en ella. Bien hallara yo algun otro doctor,
theólogo ó jurista, el qual se pornia en camino á tiempo que
pudiesse llegar allá para et término que me tiene mandado V. M.;
pero que fuesse tanto approposito como este, no le hallado hasta
aqui, ni tengo speranza de le poder hallar por adelante, porque es
muy buen theólogo y bien docto en otras facultades y buen religioso
de la órden de Sant Francisco. El poder levará tan bastante como
manda V. M., y podrá ser que en él por ser Obispo aprovechara mas
que en otro que no lo fuesse. Por todos estos respectos he pensado
que aunque el dicho Obispo no llegue tan presto en el dicho concilio
como llegaria un otro, pues la differencia no será de muchos dias,
no se terná por deservido V. M.,
 cuya
Imperial persona N. S. guarde muchos años con acrecentamiento de
muchos stados y señorios por el bien universal de la christiandat,
como sus buenos vassallos disseamos.


De
Barcelona á XVIIII de febrero MDLI
(1551).


XIV.

Exemplum cuiusdam epistolae Serenissimi Philippi, Hispaniarum Principis filii et heredis Invictissimi Catolicique Caroli V. Hispaniarum RegisImperatoris semper Augusti scriptae ad Reverendissimum Dominum Joannem a Margarit, Episcopum Gerundensem dignissimum: ann. MDLIV. (1554) (Vid. pág. 84).

Ex Act. capitular Capit. eccl. Gerund.

(N. E. Se conserva la ortografía tal como Villanueva la copió de las actas capitulares del capítulo de la iglesia de Gerona, Sedissedeseu)


EL PRINCIPE.

Revdo. in Christo Padre Obispo amado consejero. Aviéndose tractado estos dias passados por mandado del Emperador mi Señor de mi casamiento con la Serenissima Reina de Inglaterra, ha sido Dios servido que se concluyesse con voluntad (pone vo-untad, salta linea) del Emperador mi Señor, y assi se hizo el desposorio con mi poder por palabras de presente y la Reina me ha embiado dos Embaxadores que ya han llegado à la Coruña. Es este casamiento de tan grande importancia, assi por las grandes qualidades, méritos y christiandad de la Reina, como por la grandesa de aquell reino y por lo que concierne à la seguridad, pacificacion y sosiego de los reynos de S. Magt. y para poner en razon à sus enemigos y nuestros, y reprimir sus insolencias y acometimientos que avemos dado muchas gracias à nuestro Señor, por averlo tambien encaminado, que cierto se muestra aver sido obra de su mano y guiado por su divina voluntad, segun eran grandes los estorvos y difficultades que en ello ha avido, las quales la Reina con el ayuda de Dios y con su gran zelo, christiandad y valor, ha sobrepujado y vencido. Y aunque sentimos mucho el ausentarnos destos reinos de Spaña por el particular amor que les tenemos, que es el que nos merece su gran fidelidad y natural afficion, todavia para dar conclusion en nuestro casamiento no se podiendo hazer de otra manera, avemos determinado de partirnos de aqui brevemente para embarcarnos en la Coruña, donde está presta el armada para nuestra navegacion quedando por Governadora general destos reinos nombrada por S. Magt. la Serenma. Doña Joanna, Princesa de Portugal, mi muy chara y muy amada hermana. La qual tendrá el mismo cuydado que yo del buen govierno dellos, y de la administracion de la justicia. Desto os avemos querido avisar tan en particular assy para que lo sepais como para encargaros que en lo que en vos fuere tengais cuenta con servir a la Princesa mi hermana en esta nuestra ausencia y el respecto que tendriades à Su Magd. si aqui estuviesse, que el è yo seremos dello muy servidos. Y demas desto os encargamos mucho que tengais particular cuydado de proveer que en essa vuestra diocesi se aga continua oracion en las Iglesias y Monasterios dél para que nuestro Señor sea servido de darnos prospero viaje y levar al desseado fin esto que sta ya en tan buenos terminos y darnos su favor para que redunde todo en su sancto servicio y en beneficio de toda la christiandad, que es lo que principalmente pretendemos, que en esto nos areis singular plazer y no os areis descuidar dello por lo que deveis à la voluntad que os tenemos. Datum en Valladolid à onze de mayo de M.D.LIIII. = Yo el Principe. = Perez, Secretario.

dimarts, 13 de desembre del 2022

VII. Testamentum Reverend. Domini Domini Johannis de Margarit Episcopi Gerunden. ac S. R. E. Cardinalis.

VII.


Testamentum
Reverend. Domini Domini Johannis de Margarit Episcopi Gerunden. ac S.
R. E. Cardinalis. (Vid. pág. 55).


Ex
arch. cur. episc. Gerund.


In
nomine Sanctae Individue Trinitatis Patris et Filii et Spiritus
Sancti Amen. Quia presentis vitae conditio statum habet instabilem,
et ea quae visibiliter habent esse, ea invisibiliter tendunt ad non
esse, ea propter prothoplaustri delictum ipsius universa successio
justo Dei judicio mortem qui morsu vetito sumpsit exordium gustare
meretur, et nullus ad nascendum huic educitur orbi quin morte finito
cursu terminetur, nullus saltem catholicus de illa scrupuli dubium
cogitare nequeat, cum ea nil certius, eius hora nil incertius existit
juxta veritatis vocem in Evangelio clamantem: Vigilate utique quia
nescitis diem neque horam. Sane quidem mentis et salubris et consilii
novissima memorare et sic disponere suaque Dominus noster Jhesus
Christus dignatus est elargiri in hoc mundo ut ad salutem corporis et
animae sentiant ea nunc et in futurum; ea propter in mei notarii
publici, testiumque infrascriptorum ad haec vocatorum spetialiter et
rogatorum presentia personaliter constitutus Reverendissimus in
Christo Pater et Dominus Dominus Johannes Margarit miseratione divina
tituli Sanctae Balbine (y no Balbinae ?) Sacrosanctae Romanae
ecclesiae presbiter Cardinalis Gerundensis nuncupatus, a Deo quadam
gravi infirmitate detentus et in gravato cum bona loquela et sua bona
mente sanus existens praemissa attente considerans et in pectoris
devolvens scrinio quod homo sicut flos egreditur et conteritur et
fugit velut umbra, et nunquam in eodem statu permanet, nolensque
decedere intestatus sed cupiens affectanter diem suae peregrinationis
extremum testamentarie merito prevenire, suum testamentum seu
extremam ordinationem et ultimam voluntatem de bonis sibi a Deo
collatis fecit et condidit in hunc qui sequitur modum, revocando
primitus et ante omnia quaecumque testamenta, codicillos et ultimas
voluntates per ipsum usque in diem presentem sub quibusvis modis et
conditionibus factas et facta. In primis siquidem considerans in
cunctis operationibus a digniori fore inchoandum, animam suam corpore
longe digniorem cum illam a corpore dissolvi contigerit, Omnipotenti
Deo Creatori suo qui pro eius redemptione mortem subire voluit,
eiusque Genitrici Beatissimae Virgini Mariae, Beato Michaeli Angelico
Principi super animabus suscipiendis et Beato Hieronimo ac omnibus
Sanctis Dei,
 totique
coelestium agmini humiliter recomendavit. Insuper terrestrium non
penitus immemor postquam ab hac luce migraverit, corpus suum seu
cadaver ecclesiasticae sepulturae tradi voluit et ordinavit in
ecclesia Beatae Mariae de Populo; ita quod postmodum huiusmodi corpus
seu cadaver deferatur ad capellam quam construxit in ecclesia
Gerundensi et inibi humetur. Item voluit et ordinavit quod sepultura
et exequiae hic in urbe ut moris est fiant juxta voluntatem et
cognitionem exequtorum et manumissorum infra scriptorum. Demum idem
Reverendissimus Dominus Cardinalis testator ardenter cogitans
conscientiam suam pro viribus exonerare, alienumque restituere et
personis ac creditoribus quibus tenetur et obligatur persolvere,
dixit et asseruit teneri et obligari nonnullis personis et
creditoribus in variis et diversis peccuniarum summis et
quantitatibus usque ad summam mille ducatorum auri aut parum plus vel
minus, quas quidem peccuniarum summas et quantitates necnon alia
quaecumque credita et debita prout reperientur, eisdem 
personis
et creditoribus per infra scriptos manumissores et executores
summarie simpliciter et de plano sine strepitu et figura judicii sola
facti veritate inspecta et alios secundum quod per testes aut alia
legitima documenta probari poterunt satisfieri et persolvi voluit,
jussit ac mandavit. Successive idem Reverendisimus Dominus Cardinalis
testator dixit et asseruit credere habere et possidere tam hic in
urbe quam in partibus nonnulla res et bona
prouti aurum
argentatum monetatum et non monetatum, domus utensilia et alia 
mobilia
et immobilia bona, valorem octo milium ducatorum auri vel circa
excedentia, et propterea erga familiam suam antiquam et nonnullos
sibi affectos et antiquissimos servitores premeditans et intendens,
pro remuneratione servitii et mercedes laboris dimissit, legavit
atque de dictis bonis per eosdem manumissores dari et concedi voluit
ea quae sequuntur. Primo voluit, dimisit atque dari mandavit
magnifico militi Domino Bernardo Margarit fratri suo germano pro
duabus filiabus maritandis quas habet mille ducatos auri. Item
dimisit, legavit atque dari voluit Domino Johanni Rochafort 
maioridomus
trecentos ducatos auri similes. Item dimisit, legavit atque dari
voluit cuidam scutifero suo antiquissimo vocato
lo Navarro
tercentos ducatos auri similes. Item dimisit, legavit atque
dari voluit duobus ex camerariis suis videlicet Domino Francisco de
Villarasa, et Domino Raphaeli Rocha ducentos ducatos auri similes pro
quolibet ipsorum. Item dimisit, legavit atque dari voluit aliis
familiaribus suis antiquis qui dum erat in minoribus et Episcopus
gerundensis sibi hucusque etiam serviverunt, mille ducatos auri,
similes inter eos universim dividendos juxta servicii meritum ad
discretionem et cognitionem executorum et manumissorum infra
scriptorum. Item voluit et ordinavit quod detur familiari suo
antiquissimo, Prior nuncupato qui est gravi infirmitate detentus,
illud quod videbitur dictis executoribus. Item voluit, jussit et
ordinavit quod prenominati et alii familiares predicti necnon tota
familia quae fuit tempore cardinalatus prout est in presentiarum
habeant vestitum nigrum ut est moris ad cognitionem dictorum
executorum. Item voluit et ordinavit quod quaecumque ordinationes et
facta et legata per ipsum in partibus habeant locum et efficatiam
suumque sorciantur effectum. Insuper cum dictus Reverendissimus
Dominus Cardinalis testator habeat duas ecclesias cathedrales
videlicet Gerundensem et Pactensem quarum fructus, redditus et
proventus summam trium milium ducatorum auri de camera annuatim
ascendere dinoscuntur, et propterea ipse credat quod per medium
dictorum executorum et manumissorum gratiam reservationis primi anni
omni omnium fructuum reddituum et proventuum dictarum ecclesiarum
sibi per sanctissimum Dominum nostrum Papam de spetiali gratia
reservari et concedi, ideo in eventum huiusmodi voluit et ordenavit
quod dentur prefato domino Bernardo Margarit fratri suo per dictos
executores mille et quingenti ducati auri ultra praefatos mille sibi
ut prefertur dimissos. Item de aliis vero mille quingentis....
restantibus in eventum predictum mandavit et ordinavit atque dari
voluit fabricae capellae predictae constructae per eum in ecclesia
Gerundensi in prefertur pro celebratione Missarum et anniversarii,
necnon pro sustentatione puerorum collegii inibi erecti, ac aliis
piis suffragiis inibi per ipsum Reverendissimum dominum Cardinalem
testatorem fundatis. Item prefatus Reverendissimus Dominus Cardinalis
testator elegit, nominavit et deputavit heredem suum universalem in
omnibus aliis bonis suis mobilibus et immobilibus ubicumque tam in
urbe, quam in partibus existentibus et ad eum quomodocumque et
quocumque titulo pertinentibus et spectantibus seu pertinere
debentibus deductis premissis omnibus legatis et ordinatis ut
prefertur, videlicet Deum et animam suam. Postremo cum ultimae
voluntates, testamenta et alia pia legata ad laudem divini nominis
juxta voluntatem testatoris per devotas et Deo dicatas personas
salubriter regi, gubernari, ac dirigi non immerito debeant, ea
propter praefatus Reverendissimus dominus Cardinalis testator
nominavit, deputavit et elegit huiusmodi sui testamenti et ultimae
voluntatis executores et manumissores videlicet, reverendissimos in
Christo Patres et dominos Dominos Oliverium Sabinensem, et Marcum
miseratione divina Prenestinensem Episcopos Sanctae Romanae ecclesiae
Cardinales Neapolitanum et 
Sancti
Marci vulgariter nuncupatos, quibus benigne et affectuose rogando, si
ipsum ab hac luce migrare contigerit, dedit et concessit plenariam
facultatem et potestatem, quod ipsi duo, aut unus eorum propter
absentiam alterius, si non posset interesse, distribuant, ordinent et
disponant de bonis ac omnibus et singulis praemissis, sicuti in hoc
presenti testamento, quod est ultima voluntas eiusdem testatoris,
invenerint ordinatum. Omniaque alia et singula per executores et
manumissores consimiles de jure, stilo et privilegio fieri procurari
et exerceri solita faciant, gerant, procurent et exerceant, prout
necessaria fuerint seu etiam quomodolibet oportuna. Item dictus
Reverendissimus Dominus Cardinalis testator 
voluit
et ordinavit quod haec sit sua ultima voluntas quam voluit in omnibus
valere jure testamenti vel codicilli aut cuiuscumque alterius ultimae
voluntatis, prout melius de jure valere poterit et tenere. De quibus
omnibus et singulis sic factis, gestis et ordinatis prefatus
Reverendissimus Dominus Cardinalis testator petiit et requisivit a me
notario publico infra scripto sibi et dictis manumissoribus et
executoribus et aliis quorum intererit in futurum fieri atque tradi
unum et plura publicum et publica instrumentum et instrumenta. Acta
fuerunt haec Romae in domibus solitae residentiae praefati
Reverendissimi domini Cardinalis testatoris in camera sua sub anno a
Nativitate Domini millesimo quadringentessimo octuagessimo quarto,
indictione secunda, die vero sabbati vicesima mensis novembris,
pontificatus Sanctissimi in Christo Patris et Domini nostri Domini
Innocentii divina providentia Papae octavi anno primo,
praesentibus ibidem egregiis et discretis viris dominis Petro Ribes,
Antonio Fabregues, Pascali de Ansono, Alberto Pederloto, Antonio de
Silio, Petro Aguilaniu et Andrea Vives, presbiteris et clericis
Gerunden., Caesaraugustan., Brixien., Siracusan., Illerden., et 
dictae
Caesaraugustan. civitatum et
diocesuum dicti domini Cardenalis
testatoris familiaribus, continuis comensalibus testibus ad premissa
vocatis spetialiter atque rogatis.


Sequitur
deinde praedicti testamenti eiusdem SS. Domini nostri Innocentii Papae octavi confirmatio in forma solita sub die vicesima prima
praefati mensis et anni.


Ego
Petrus de Capiteville (Capdevila) clericus Adurensis publicus
 Apostolica
et Imperiali auctoritatibus notarius qui premissis omnibus et
singulis dum sic ut premittitur agerentur, dicerentur, concederentur,
ordinarentur respective et legarentur ac fierent una cum
praenominatis testibus interfuit, eaque omnia et singula sic fieri
vidi et audivi, ac in notam sumpsi. Ex qua hoc presens publicum
testamenti seu ultimae voluntatis instrumentum aliena manu fideliter
scriptum una cum illius litterarum Apostolicarum in forma brevis
emanatarum confirmatoriarum... ut prenarratur confeci, sub
huiusmodique forma publica redegi, signoque et nomine meis solitis et
consuetis signavi in fidem, robur et testimonium omnium et singulorum
praemissorum requisitus et rogatus. = + Petrus de Capiteville.

VIII venida y recepción del obispo de Gerona

Anales de Cataluña, Narciso Feliu de la Peña y Farell (Index)

(Nota del editor : Se corrige parcialmente la ortografía en castellano.)  Imagen: Biblioteca de Catalunya. Llibres Pere Borrás: MCMXIX: D. V...