Es mostren els missatges amb l'etiqueta de comentaris Romeu. Mostrar tots els missatges
Es mostren els missatges amb l'etiqueta de comentaris Romeu. Mostrar tots els missatges

dimarts, 5 d’octubre del 2021

Glosario, Ramon Lull, R.

R.

RACIONAT. part. pas. de "racionar”. Razonado.

RACIONAR. v. modo inf. Razonar, raciocinar.

RAHO. V. RAYSÓ.

RANCURA. v. Queja, plañe, reprocha. Sen rancura: se queja, se plañe.

RANCURAMENT. sust. c. Queja, plañido, reproche.

RANCURAN. v. Quejan, planen, reprochan.

RANCURAR, V. modo inf. Quejar, plañir, reprochar. - Úsase como recíproco.

RANCURATSVOS. v. Quejaos, plañíos.

RAÓ. V. RAYSÓ.

RAPHAEL. sust. p. Rafael. (Rafel)

RAPÓ. Palabra de significación desconocida. Sin duda está equivocado el texto. La variante dice CAPÓ. Capón.

RAUBIT. part. pas. de "raubir”. Arrebatado, extasiado, enamorado, hechizado.

RAYSÓ, sust. c. Razón.

RAYSÓS. sust. c. pl. Razones.

RE, RES, sust. c. Cosa, cosas; nada (en negativa : no ting res, pronunciado a veces ré).

REBA. v. Reciba.

REBAVAT. part. pas. de "rebavar". Remachado.

REÇELAR. v. modo inf. Recelar.

RECLAM. sust. c. Reclamación, petición, clamor.

RECLAM. v. Reclamo, reclame.

RECLAMET. v. Reclamó.

RECOBRAMENT. sust. c. Recobro.

RECOBRAR. v. modo inf. Recuperar, recobrar.

RECOMPTAR. v. modo inf. Contar, referir, relatar, volver a contar, volver a referir, volver a relatar.

RECOMPTAT, RECOMPTADA. part. pas. de "recomptar”. Referido, referida; contado, contada; relatado, relatada.

RECOMPTE. v. Cuente, refiera, relate. (fer recompte : recontar, hacer las cuentas)

RECONTAR. V. RECOMPTAR.

RECORDATS. v. Acordaos, recordaos.

RECORRE. v. Recurre, recorre.

RECORRERAY, v. Recorreré, recurriré.

RECORRETS. v. Recorred, recurrid; recorréis, recurrís.

RECORRIMENT. sust. c. Recurso. (recurrir una sentencia)

RECREÁ. v. Volvió a crear, redimió.

RECREACIÓ. sust. c. Redención, el acto de volver a crear alguna cosa.

RECREADOR. sust. c. El que vuelve a crear, redentor.

RECREAMENT. V. RECREACIÓ.

RECREAR. v. modo inf. Recrear, volver a crear, redimir (de la culpa original).

RECREAT. part. pas. de "recrear”. Recreado, vuelto a crear, redimido (de la culpa original).

RECREGUT. V. RECREUT.

RECREHUT. V. RECREUT.

RECRESUT. V. RECREUT.

RECREUT. par. pag. De "recreser". Fatigado, cansado, desanimado, desdeñado.

RECURRI. v. Recurre, recurra.

RECUYLEN. v. Recojen.

REDEMPCIÓ. sust. c. Redención.

REDON. adj. Redondo, circular, redondeado.

REEB. v. Recibe.

REEBA. v. Reciba.

REEBUDAS. part. pas. pl. term. fem. de “reebrer”. Recibidas.

REFINA. v. Refina.

REFRENADA. part. pas. de "refrenar" term. fem. Refrenada.

REGIDOR, sust. c. Director, el que rige, dirige, conduce o gobierna.

REGINA, sust. c. Reina.

REGIRAT. part. pas. de "regirar". Vuelto, trocado.

REGISME. sust. c. Reino.

REGLADA. sust. c. Regla.

REGLADES. part. pas. de "reglar". term. fem. pl. Arregladas, determinadas, regularizadas.

REGNA. V. REGNE.

REGNAR. v. modo inf. Reinar.

REGNAT. sust. c. Reinado.

REGNE. sust c. Reino.

REGUÁ. v. Regó.

REGUARDA, sust. c. Retaguardia.

REHEBRIAM. v. Recibiríamos.

RELIGIÓS. sust. c. Religioso, y otras veces religiones (religions, quizás tilde nasal “on”).

RELINQUÍ. v. Dejó, desamparó, abandonó, y todas las demás acepciones del verbo latino relinquo.

REMEMBRA. Recuerda.

REMEMBRABLES. adj. Recordables, memorables.

REMEMBRAMENT. sust. c. Recuerdo, memoria.

REMEMBRÁN. v. gerundio de "remembrar". Recordando, memorando. (remembrant)

REMEMBRAR. v. modo inf. Recordar, memorar.

REMEMBRAT. part. pas. de “remembrar". Recordado, memorado.

REMEMBRATS. v. Recordáis, memoráis.

REMEMBRE. v. Recuerde, memore.

REMEMBRES. v. Recuerdes, memores.

REMEMBRÉS. v. Recordase, memorase.

REMEMBRET. v. Recordó, se acordó,

REMESCLAT. part. pas. de "remesclar". Mezclado, vuelto a mezclar. (“remezclado”)

REMETA. v. Remita, perdone, disminuya, minore.

REMORT. v. Remuerde.

REMUNERAT. part. pas. de “remunerar". Remunerado,

REMUT. part. pas. de “remetre”. Redimido, perdonado.

RENDA. v. Entregue, rinda.

RENDAT. part. pas. de “rendre”. Rendido, entregado.

RENDATS. v. Entreguéis, rindáis.

RENDE. V. RENDA.

RENDÉS. v. Rindiese, entregase.

RENOVATZ. part. pas. pl. de "renovar". Renovados.

RENOVELÁS. v. Renovase, repitiese.

RENOVELLON. v. Renuevan.

RENT. v. Doy, da; entrego, entrega; rindo, rinde.

RÉNTTE. v. Ríndete, entrégate.

REPARAMENT. sust. c. Remedio, reparación.

REPAUSAR. v. modo. inf. Reposar, descansar, fijar, detener.

REPAUSAT. part. pas. de "repausar". Reposado, descansado, fijado, detenido.

REPAYRE. sust. c. Reparador.

REPENDRE. v. modo. inf. Reprender.

REPETENT. v. gerundio de "repetir". Repitiendo.

REPREN. v. Reprende, alcanza, recupera, prosigue, vuelve a coger.

REPRENDENT. part. a. de "reprender". El que reprende, alcanza, recupera, vuelve a coger.

REPRENENTLO. Reprendiéndole, alcanzándole, volviéndole a coger.

REPRESENTAMENT. sust. c. Representación.

REPRESENTARTE. v. Representarte, imaginarte.

REPRESENTET. v. Represéntate, imagínate.

REPTAT. part. pas. de "reptar". Acusado, tildado, retado.

REQUER. v. Requiere, pide, reclama.

REQUEREN. v. Requieren, piden, reclaman.

REQUERÍ. v. Requirió, pidió, reclamó.

REQUERIMENT. sust. c. Requirimiento, petición, reclamación.

REQUERIR. v. modo inf. Pedir, requerir, reclamar.

REQUERIT. part. pas. de “requerir”. Requerido, pedido, reclamado.

REQUERRÁ. V. Pedirá, requerirá, reclamará.

REQUERRE. v. modo inf. Pedir, requerir, reclamar. - Alguna vez; pide, requiere, reclama.

REQUERS. v. Pides, requieres, reclamas.

REQUESTA. sust. c. Requisición, petición, reclamación.

REQUIR. v. Pido, requiero, reclamo.

RESEMBLAT. part. pas. de "resemblar". Parecido. (semblar:parecer:semellar:asemejar)

RESPLAN. v. Resplandece.

RESPONIMENT. sust. c. Respuesta.

RESPONSIÓ. V. RESPONSÓ.

RESPONSÓ.sust. c. Respuesta, contestación.

RESPOS. v. Respondí, respondió.

RESPOSLÍ. v. Respondióle. (le respondió, le contestó)

RESSUCITAMENT. sust. c. Resurrección.

RESSUCITADOR. sust. c. El que hace resucitar o el que resucita.

RESTAURAMENT. sust. c. Restauración, reparo, reparación.

RESTAURAR. v. modo inf. Restaurar, reparar.

RESTITUIMENT. sust. c. Restitución.

RESUCITAMENT. V. RESSUCITAMENT.

RET. v. Restituye, entrega y alguna vez forma.

RETA. v. Restituya, entregue.

RETAUS. Os entregue, os restituya.

RETÉ. v. Retiene, guarda, conserva.

RETENER. v. modo inf. Retener, conservar en la memoria.

RETENT. v. gerundio de "retrer”. Entregando, restituyendo y a veces formando.

RETORNA. v. Retorna, vuelve, devuelve.

RETÓRNALAS. Vuélvelas, devuélvelas.

RETORNAR. v. modo inf. Volver, retornar, devolver.

RETORNÁS. v. Volvióse. (se volvió a su casa)

RETORNAVA. v. Volvía, retornaba.

RETRA. V. RETRER.

RETRÁS. v. Darás, entregarás, restituirás.

RETRE. V. RETRER.

RETRER. v. modo inf. Entregar, rendir, dar, restituir y alguna vez formar.

RETUDA. part. pas. de "retrer". term. fem. Restituida, entregada, dada, rendida.

REVIRONADA. part. pas. term. fem. de “revironar". Rodeada. (ENVIRON)

REVOLVIMENT. sust. c. El acto de revolver.

REYAL. adj. Real.

RHETÓRICA. sust. c. Retórica.

RIBA. sust. c. Ribera, orilla.

RIBAUTS, sust. c. pl. Bribones, desvergonzados, disolutos, relajados, pervertidos.

RIBEA. sust. c. Ribera.

RIÉN. V. RIENT.

RIENT. v. gerundio de “riurer". Riendo

RIMAR. v. modo inf. Rimar. - Úsase también como sustantivo. - Pausats en rimar: puestos en rima.

RIMAS. sust. c. pl. Rimas. (les rimes, las rimas)

RIMS. V. RIMAS. (ver diccionari de rimsJaume March)

RIQUEA. sust. c. Riqueza.

RIQUETAT. V. RIQUEA.

RIS. part. pas. de "riurer", Reído. - Ris s‘ ha: se ha reído. (sen ha enrit, enrigut)

RIS SE. v. Rióse. (se rió)

RIT. sust. c. Rico, noble, poderoso. (ric, rich)

ROBADOR. sust. c. El que roba. (lladre, ladre)

ROBERIA. sust. c. Saqueo.

ROCHAS. sust. c. pl. Rocas. (les roques, las rochas)

ROMÁ. V. ROMÁN.

ROMÁN. v. Queda, permanece, resta.

ROMANDRÁ. v. Quedará, permanecerá, restará.

ROMANENT. sust. c. Restante, resto.

ROMANER. V. ROMANIR.

ROMANGA. v. Quede, permanezca, reste.

ROMANIR. v. modo inf. Quedar, permanecer, restar.

ROMANRÁ. V. ROMANDRÁ.

ROMÁS. v. Quedóse. (se quedó)

ROMEU, sust. c. Romero, peregrino. (ver Pelegrí - Pelegrí de Valderrobres)

ROSAT. part. pas. de "rosar”. Rociado. (rosada : rocío : ver escarcha)

RUBÍS. sust. c. pl. Rubíes.

RUBRICAT. part. pas. de "rubricar”. Señalado de rojo o encarnado, puesto en el índice con letras encarnadas o rojas. (rubeo : roig : rojo; rubro, rúbrica)

diumenge, 17 de juny del 2018

Romé

romé, romer, romaní, romero, romanin, Rosmarin




Las gitanas - rom, romaní - suelen ofrecerlo.
En caló se llama rumijeló, rumijelé.



https://oc.m.wiktionary.org/wiki/romanin




inglés rosemary


alemán Rosmarin


búlgaro розмарин (rosmarin)


francés romarin


ido rosmarino, italiano igual


neerlandés rozemarijn


ongrés rozmaring


polski rozmaryn


portuguès alecrim


turco biberiye






DCVB




Romaní (Tremp, Balaguer, Urgell, Ll., Tamarit de la L., Fraga, Segarra, Conca de Barberà, Priorat, Riba-roja, Tortosa, Maestrat, Morella, Val., Al.); cast. romero. Pren un manoll de romer et altre de xara, Micer Johan 322. Del abròtanum, e los lechs li dien romer, sàpies que calent e sech és, Macer Erbes. Enramada ab romer y sarjolida, Llorente Versos 101.
Fon.: romé (occ., Maestrat, Morella); romέ (Tamarit de la L.); roméɾ (Val., Al.). 




Etim.: probablemeut d'una forma de llatí vg. *romarĭu, deformacíó de ros maris, mat. sign. (Corominas DECast, iv, 56). Del latin ros marīnus




2. ROMER m.
Romeu. Els romers es queden a l'ermita per fer el dinar, Salvador FB 85.
Fon.: romé (occ.); roméɾ (val.). 


Etim.: de romeu, amb canvi de terminació. 



3. ROMER m.
Cavall de color blanc i roig (Banyoles, Manresa, segons Griera Tr.).


Anales de Cataluña, Narciso Feliu de la Peña y Farell (Index)

(Nota del editor : Se corrige parcialmente la ortografía en castellano.)  Imagen: Biblioteca de Catalunya. Llibres Pere Borrás: MCMXIX: D. V...