XXVII. Acta dedicationis ecclesiae monasterii S. Petri Bisuldunensis an. MIII. (1003)

XXVII. 

Acta dedicationis ecclesiae monasterii S. Petri Bisuldunensis an. MIII. (1003) (Vid. pág. 93.)

Ex autogr. in arch. S. Petri Bisuldunen.

Postquam parenti contigit primigeno ob vetiti ligni gustum carere aeternalitatis commodo, cuncti ex eadem procreati prosapia in huius erumnosi seculi dispe... , nisi per incrementa bonorum malorumque emendacionem actuum prefatae eternalitatis nullo modo adipisci queunt tripudium. Hoc animadvertens bonae memoriae Dominus Miro reverentissimus Comes, gratiosusque Episcopus Sedis Gerundensis satagebat malorum templis facinoribus actuum posse atribuente soli Remuneratoris cunctigenum desudare famulatibus, videlicet commerciando temporalia quatinus adipisci quiret eternalia. Hinc pone Bisuldunense opidum ad veneracionem Sancti Clavigeri struxit coenobium in quo Beati Patris Benedicti sectarentur instrumenta felicium operum. Ob id scilicet quo ipse una cum sectatoribus mereretur a Domino eternale premium ipsique coenobio ut suum sibimet imperarat velle de suis velociter facultatibus studuit conferre perque paginae seriem stabilire. Quam paginam secum defferens Romam detulit ut illius aevi Apostolorum Principis Vicarius per su scedam privilegii roboraret praefato coenobio ab eodem Presule dicioni comisso famossissimi fati Clavigeri Romulei templi qualiter nulli praesentium futurorumve quidlibet liceret ex praefato subtrahere coenobio, si nollet anathematis irretitus vinculo cum scelerato Juda eternali perfrui suplicio. Hiis peractis contigit eundem Pontificem nomine Mironem ex huius exilii calamitatibus migrare, et ad beatae patriae nanciscendum bravium pervenire, eodem quidem coenobio absque dedicationis remanente eulogio. Postmodum nempe nonnullis annorum curriculis labentibus Bernardus Christi aminiculo Comes equitatis strenuus sectator, legisque divinae humanaeque sedulus scrutator, Christum super omnia amans, eiusque praeceptis omni nisu obtemperans, acto consilio cum modestissimo Abbate eiusdem coenobii Wifredo nomine totaque sua congregatione atque fidelium suorum concione, praecatus est Gerundensem celeberrimum Episcopum Odonem, necne Arnulfum reverentissimum Ausonensem Praesulem quamque Ezonem Barchinonensem venerabilem Pontificem quo simul convenirent, et ad honorem Principis Apostolorum Beatissimique Christi Martiris Primi basilicam dedicarent. Hoc itaque ob sui, suorumque genitorum, fratrum uxoris filiorum, consanguineorum, omniumque fidelium suorum transitoriarum illic beneficia impendencium rerum tam salutem mentium et corporum quam absolutionem peccatorum omnium ut et presencialiter illis liceret tranquille vivere et post funus eternae beatitudinis praemia percipere. Visumque illis est ut ore supra nominatorum beatissimorum Episcoporum inextricabilis cautio firmaretur, atque illorum articulis cyrographaretur, ut ex rebus eidem sancto templo collatis vel conferendis, veluti scripture diversae a diversis oblatae vel offerendae resonant vel resonabunt, nulli liceret quoquomodo subtrahere vel alienare, seu malignanter invadere. Et si quod absit, aliqua persona abominanda, et a Dominico grege (grey) segreganda atque ab ortodoxa Ecclesia extirpanda inflata a diabolo presumpserit in qualicumque loco juri praefatae basilicae pertinenti vim inflingere vel temere invadere hac serie scripturae hostensa, nisi... poenitentiam egerit et a tali iniquitate resipuerit, condempnatus et abominatus atque anathematizatus nullam inter christicolas habeat portionem, sed cum diabolo et sociis eius ad eternam reservetur ultionem. Preterea et ego ipse Bernardus gratia Dei Comes qui ad dedicationis sollemnitatem prenominatos Pontifices depraecans invitavi una cum germano meo Domno Wifredo (a) eiusdem gratia honoris insignitò bona voluntate et summa gratia Salvatorem honorantes corroboramus et confirmamus omnes res quas idem coenobium in presenti tempore gaudet se habere adeptas vel quas debuerat... possidere ut ammodo et deincebs nulli Comitum vel Vices-Comitum sive cuilibet magnae vel parvae personae liceat vim inferre aut aliquod placitum exinde tenere sive de homicidio vel de adulterio, aut de furto, vel de raptu, sive de falsitate, aut de quolibet magno vel parvo placito, et neque pascuarium vel aliquem censum liceat accipere, sed ipse Abba qui praeest vel qui praefuerit in monasterio, habeat licentiam et potestatem in omnibus hereditatibus praefati cenobii placitare et distringere et hoc in eis agere quod legaliter agendum est. 

(a) Comite scilicet Ceritaniae ex Oliva Cabreta eiusque coniuge Ermengarda progenitus, quemadmodum et Bernardus. 

Illas denique quas adepturum erit censemus ut equali firmitate stabilite permaneant, excepto ex censali publico, quod vulgus feum nominat aliquid ibi oblatum fuerit. Egoque praemissus Odo Gerundensis subsellii Praesul pari voto consentiente cuncto clero nostrae Sedis confirmamus et roboramus omnes res quas famosissimus praedecessor meus Comes e Episcopus Praelatus Miro illich obtulit, et eas quas Christo inspirante vel ego vel quiscumque successor meus illic obtulerit, ut prefixe et stabilite illic perpetualiter maneant; hac si quis temerario ausu aliquid exinde subtrahere voluerit ab ipso Apostolorum Principe maledictus et anathematizatus reservetur ad illam ulcionem in qua nullam valeat invenire remissionem. Si quis vero Christi amore accensus illic transitorias res obtulerit, a Domino Jhesuchristo suffragante eodem Apostolo sempiternis ditetur beneficiis et potestate sibi tradita ab omnium suorum solvatur peccatorum vinculis eoque sibi aperiente in supernis suscipiatur domiciliis, in quibus cum Sanctis omnibus exultet et letetur in omnibus saeculorum seculis. Amen. Acta praellibati asilii celeberrima dedicatione anno millesimo tertio a Christi Incarnatione extan... XV. indiccione VIIII. kalendas octobras, VII. anno regnante Rotberto Rege. = Odo hac si indignus gratia Dei Episcopus Sanctae Sedis Gerundensis Ecclesiae et nutu Dei Abba ss. = Arnulfus ac si indignus gratia Dei Episcopus. = Sig+num Wifredus gratia Dei Comes. = Wdamirus (Wadamirus) gratia Dei Abba. = Abbo Aba ss. = Guitardus Archipresbiter. = Sig+num Aetius ac si indignus gratia Dei Episcopus. = Wilelmus Archilevita. = Adalbertus Sacerdos et Abba ss. = Deila gratia Dei Abba ss. = Sig+num Bernardus gratia Dei Comes +. = Cernitur Abbatis hic signum nunc Benedicti. = Sig+num Miro Vice-Comes. = Sig+num Oriolus. = Sig+num  Johannes. = Sig+num Arnallus. = Sig+num Rodegarius. = Miro ss. = Sig+num Adalbertus. = Sig+num Sonifredus. = Sig+num ... = + … Presul +. = Sig+num ... = Adr... +. = Sig+num Bonefilius. = Sig+num Adalbertus. = Dalmacius Vices-Comes ss. = Wilelmus Vice-Comes ss. = Guifredus sanctae primae Sedis Narbonensis ecclesiae Episcopus ss. + = Berengarius sanctae ecclesiae Elnensis Episcopus + = Giskafredus presbiter et monacus scripsit inditione die et anno quo supra +. = Guilelmus gratia Dei Urgellensis Episcopus +.

XXVI. Nova confirmatio dotationis monasterii S. Petri Bisuldun. facta a Mirone Episcopo Gerundensi an. DCCCCLXXIX.

XXVI. 

Nova confirmatio dotationis monasterii S. Petri Bisuldun. facta a Mirone Episcopo Gerundensi an. DCCCCLXXIX. (Vid. pág. 92.) 

Ex autent. in arch. S. Petri Bisuldunen.

Si famulorum meritis debite conpellimur (: compellimur) compensare lucra mercedis, quanto jam copiosius pro remediis animarum divinis cultibus terrena debemus impendere, et impensa per scripturas legaliter confectas decentissime adfirmare. Quapropter ego Miro nutu Dei Sanctae Gerundensis Ecclesiae perhumilis Episcopus una cum conibencia meorum katerve clericorum laicorumve fidelium elegi quendam eclesiolam a dominatu omnium eclesiarum libera quam venerandus habet propriam Beatissimus Apostolorum Princebs (: Princeps, príncipe, el principal de los apóstoles) Petrus edem, nomine sub cuius sanctificata nitet, sita videlicet juxta opidum quem olim Bisuldunem voluit vocitare vetustas. Sed cuius meritum scimus percurrere mundum huius ubique jure surgere templa decet, et quemadmodum ab ipso Domino Jhesu Christo didicimus quaecumque vincli super terram strincxerit, erit ligatum super coelos fortiter, et quod resolvit in terris arbitrio, erit solutum supra coelis radios: in fine mundi Judex erit aevi. Ob tanti igitur Patroni amorem pro remediis animarum meorum parentum meaeque et super omnia pro remedio animae Domni Soniefredi Comitis hac fratris mei, qui mihi copiosa bona dum vixit contulit, quem Deus Omnipotens ad illud perducat regnum quod primus homo perdidit gustando proibito pomo, possit et ad lignum vitae perducere gustum ut valeat eternos semper karpere fructus, ex quibus aeternum ducat sine mensibus annum, et sine sole diem, lucem sine nocte perhennem in patria, paradise, tua quam rite beatus dilexit hic Comes vita dum fuit in ista. Pro remedio igitur animae praedicti Comitis, et pro salute tam animorum quam corporum meorum fidelium in hac terra degentium qui in illo caenobio aliquo prestiterint beneficium, seu pro statu celsitudinis sive salute Domni Olibani Comitis suaeque coniugis suorumque filiorum quorum vitae Omnipotens Deus multis protelare dignetur temporibus, ut vivant Deo felices longo feliciter aevo, et post huius vitae excursum coeleste mereantur perfruere regnum in quo detineant magnarum gaudia rerum: gaudia quae nullus vivens decernit ocellus nec aliquis vigili poterit comprendere corde quod Deus in terris voluit promittere Sanctis et residens coelos voluit concedere justis. Ob praefata igitur ratione in praelibata aecclesia conatus sum fieri coenobium quem per scripturam donationis tradidi ecclesia Beatissimi Apostolorum Principis Petri ad proprium ut sub eius defensione atque munimine consistat in perpetum, et quinos solidos per singulos annos Abbas qui praeerit praefato caenobio eidem, ecclesiae Sancti Petri Romae persolvat in censum. Advectus est igitur in eodem coenobio Deo disponente corpus venerandi Martiris nomine Primi, pro cuius intercessionibus Omnipotens Deus multis in eodem loco dignatus est fieri virtutibus et laudatur, glorificaturque Omnipotens Deus ab omni populo qui talem illis contulere dignatus est Patrono. Oportet enim tantorum Sanctorum patrocinia quarere, et de rebus transitoriis eorum ditare basilicis, ut annuente Deo per eorum intercessiones ab omnibus liberemur adversis, et in aeterna beatitudinem eorum mereamur adipisci consorciis. Proinde igitur ego praelibatus Episcopus dono in subsidium monachorum egenorumque ad praephatum coenobiolum aliquid ex alodibus meis et cupio ut maneant in ibidem jure perhenniter mancipati, quemadmodum resonat in scriptura quam dudum eidem coenobiolo contuli, ut tam praesens Abba et monachi quam sugcessores ibidem Deo sub regula almi Patris Benedicti militantibus jure perpetuo habeant, retineantque sine alicuius minoratione vel contradiccione. Quia sicut sancti kannones aiunt devocio etenim uniuscuiusque sicut gratanter votum contulit Deo ita definivit quod plenitudo votorum conservaretur in loco, in quo velut si conlata tenetur manet gratia offerentis, ita si frustratur imminet pernicies defraudantis. Nam Dominus noster Jhesus Christus in Evangelio sic fertur dixisse suis discipulis: Si duo ex vobis consenserint super terram, de omni re quaecumque petieritis, fiet vobis a Patre meo. Et idcirco ego Benedictus Papa una cum cetu Episcoporum, presbitorumve, seu cum omni katerva clericorum in Romana Sede degentium sub norma Beatissimi Petri Deo militantibus concaedimus ibi de illis regnis beneficium quicquid hic fuerit relictum. Poetimusque clemenciam Omnipotentis Dei ut constructores et benefactores praefati coenobii pro intercessione supradictorum Sanctorum hic et in eternam beatitudinem remunerentur, detque eis benedicciones atque promissiones quae praecepta sua observantibus promisit dicens: 

“Si in praeceptis meis ambulaveritis et mandata mea custodieritis et feceritis ea, dabo vobis pluvias temporibus suis et terra gignet fructum suum et pomis arbores replebuntur. Aprehendet messium tritura vindemiam et vindemia occupabit sementem, et comedetis vetustissima veterum, et vetera novis supervenientibus proicietis, et comedetis panem vestrum in saturitate, et absque pavore habitabitis in terra vestra. Dabo pacem in finibus vestris, dormietis et non erit qui exterreat. Auferam malas bestias et gladius non transibit terminos vestros. Persequimini inimicos vestros et corruent coram vobis. Persequentur quinque de vobis centum alienos, et centum ex vobis decem milia. Cadent inimici vestri in conspectu vestro gladio, respiciam vos et crescere faciam, multiplicabimini et firmabo pactum meum vobiscum. Ambulabo inter vos, et ero vester Deus, vosque eritis populus meus.” Has benedictiones atque promisiones poetimus clemenciam Omnipotentis Dei ut tribuat constructoribus, benefactoribusque praefati coenobii, ut hic pie valeant vivere, et sic transeant per bona temporalia ut adipisci mereantur eterna. Nam sicut bonitas et conlacio eleemosinarum in sanctis Dei basilicis veniam tribuit conferentibus, ita damnum rite praeparat fraudatoribus. Deo igitur datur quicquid a fidelibus in sanctis Dei basilicis pia devotione offertur. Ergo justitiam rescindit quisquis aliena vota corrumpit. Cum igitur Deus justicia sit, qua insania agitur ut de manu Dei auferat, et in usus suos ea quae Dei sunt usurpare praesumat? Quicumque igitur de rebus a nobis praephato coenobio modo conlatis vel deincebs conlaturis sive a nobis seu ab alico fideli aliquid exinde subtraxerit aut fraudaverit, nisi se correxerit et Deo satisfecerit, male distracta justa leges mundanas componere cogatur, et si Creatorem suum non honoraverit et in contumacia perstiterit, et male distracta cum confusione restituat, et a liminibus Sanctae Dei Ecclesiae quam offenderit ut sacrilegus arceatur, et insuper juxta sanctorum channonum sententias sacrilegii ultione feriatur, et cum Juda traditore qui ea quae Domino mittebantur asportabat flammis atrocibus perhenniter cruciandus tradatur, Datan et Abiron judicium sentiat et ad instar eorum in infernus vivus descendat, ponatque illum Omnipotens Deus ut rotam et sicut stipulam ante faciem venti. Sicut ignis comburit silvam, et sicut flamma comburit montes, ita persequatur illum in tempestate sua et in ira sua exturbet eum. Erubescat et conturbetur in seculum seculi et confundatur et pereat. Fiantque dies eius pauci, et res eius accipiat alter, et fiant filii eius orphani et uxor eius vidua. Non sit illi adjutor, nec sit qui misereatur pupullis eius. Fiat contra Dominum semper et dispereat de terra memoria eius, pro eo quod non honoraverit Eclesiam Dei, et cognoscat quia nomen tibi Dominus et tu es super omnia Deus benedictus in secula seculorum Amen. Exarata est igitur haec scriptura donationis die IIII. nonarum aprilis era millesima XVII. anno Dominicae Trabeationis DCCCC.LXXVIIII. indicione VII. anno bisdeno V. quod Franchorum Rex Leutarius regnandi sumpsit exordium. = Miro gratia Dei Comes atque Episcopus ss. qui hanc donacionem vel tradicionem feci et ydoneis testibus firmare rogavi. = Sig+num Guandalgodus Vices Comes. = Sig+num Teudemundus. = Sig+num Teudebertus. = Sig+num Stephanus. = Sig+num Rodegarius. = Sig+num Miro Vices-Comes. = Sig+num Odone. = Sig+num Sentelles. = Sig+num Odone alium. = + Oriolus hac si indignus presbiter qui hanc scripturam donationis scripsi et subscripsi sub die annoque prefixo.