Es mostren els missatges amb l'etiqueta de comentaris PUX. Mostrar tots els missatges
Es mostren els missatges amb l'etiqueta de comentaris PUX. Mostrar tots els missatges

diumenge, 24 de juliol del 2022

AQUEST ES LO PLANT DE SENT ESTEVE.

IX. 

Paraphrasis epistolae, quae in die S. Stephani Protomartyris vernaculo sermone in nonnullis ecclesiis Cataloniae populo legebatur. (V. pág. 96.) 

Ex cod. epist. MS. sec. XIII. in eccl. Ageren. n. 2563. (Ager)

San Esteban, protomártir, el primer mártir, Sant Esteve, Stephanus


AQUEST ES LO PLANT DE SENT ESTEVE. 


Lectio actuum apostolorum. 


Esta liço que legirem,

dels fayts dels apostols la traurem:

lo dit Sent Luch recomptarem:

de Sent Esteve parlarem. 


In diebus illis.


En aycel temps que Deus fo nat,

e fo de mort resucitat,

e pux al cel sen fo puyat,

Sent Esteve fo lapidat. 


Stephanus autem plenus gratiâ et fortitudine, faciebat prodigia et signa magna in populo. 

Auyats, Seyors, per qual rayso (escuchad, oíd, señores, por cual razón)

lo lapidaren li felo, (feló, los felonslos felones)

car viron que Deus en el fo, (ya que vieron que Dios en él estuvo, estaba)

e feu miracles per son do. 

Surrexerunt autem quidam de synagoga, quae appellatur Libertinorum, et Cyrenensium, et Alexandrinorum, et eorum qui erant a Cicilia (sic) et Asia, disputantes cum Stephano. 

En contra el coren e van

li felo libertinian,

e li cruel cecilian,

els altres dalexandria. 

Et non poterant resistere sapientiae, et spiritui, qui loquebatur. 


Lo sant de Deu e la vertut 

los mençonges a coneguts,

los pus savis a renduts muts, 

los pochs els grans a tots vençuts. 


Audientes autem haec, dissecabuntur cordibus suis, et stridebant dentibus in eum. 


Cant an ausida sa rayso,

conegron tots que vencuts son,

dira los inflan los polbon,

les dens cruxen com a leon. 


Cum autem esset Stephanus plenus Spiritu Sancto, intendens in celum vidit gloriam Dei, et Iesum stantem a dextris virtutis Dei, et ait. 


Lo Sant conec sa volentat,

no vol son cors dome armat;

mas sus el cel a esgardat.

Auyats, Seyors, com a parlat. 


Ecce video coelos apertos, et filium hominis stantem a dextris virtutis Dei. 


Escoltatme, nous sia greu:

la sus lo cel ubert vey eu,

e conec be lo fyl de Deu

que crucifigaren li Judeu. 


Exclamantes autem voce magna, continuerunt aures suas, et impetum fecerunt unanimiter in eum.


Per co que a dit son tots irats

los fals Jueus, e an cridat:

prengamlo, que prou a parlat, 

e gitemlo de la ciutat. 


Et eiicientes eum extra civitatem lapidabans.


No si pot mays lerguyl celar:

lo Sant prenen per turmentar,

fors la ciutat lo van gitar,

e pensenlo dapedregar. 


Et testes deposuerunt vestimenta sua secus pedes adolescentis, qui vocabatur Saulus. 


Depuys als peus dun bacalar

pausan los draps per miyls lancar:

Saul lapelonli primer, 

Sent Paul cels qui vingron derer. 


Et lapidabant Stephanum invocantem, et dicentem.


Cant lo Sant viu las pedras venir,

dolces li son, no volch fugir:

per son Seyor sofit martir, 

e comencet axi a dir: 


Domine Ihesu, accipe spiritum meum.


Seyer, ver Deus, qui fist lo mon,

e nos tragist dinfern pregon,

e puys nos dest lo teu sant nom, 

rech mon sperit... a mon.


Positis autem genibus clamavit voce magna, dicens. 


Apres son dit sadenoylet, (se arrodillógenollginollgenibusit. ginocchio)

don a nos exemple donet;

car per sos enemichs preget,

e co que volc el acaptet. 

Domine, ne statuas illis hoc peccatum.

O ver Deus, payre glorios, 

quil fiyl donest a mort per nos, 

est mal quem fan perdonal los, 

no nayen pena ni dolor. 

Et cum hoc dixisset, obdormivit in Domino.

Cant est sermo el ac fenit,

el martiri fo aconplit,

recapta co ques volch ab Deu,

e puyesen al regne seu. 


En lo qual nos dey acoylir 

Jhus. qui volch per nos morir: 

quens acompay ab los seus Sanç  

e tots los fidels xpians. 


Seyors, e dones, tuyt preguem 

Sent Esteve, e reclamem, 

quel nos vuyle recaptar 

les animes puyam salvar. Amen. 

dimarts, 5 d’octubre del 2021

Glosario, Ramon Lull, P.

P.


PACIENTAMENT. adv. Con paciencia. (pacientemente)

PACIFICANT. v. gerundio de "pacificar”. Apaciguando, pacificando.

PACIFICAR. v. modo inf. Pacificar, apaciguar.

PAGAMENT. sust. c. Satisfacción, paga, el acto de pagar.

PAGUÁ. sust. c. Pagano, infiel. (en textos antiguos también paguar : pagar; pagua : paga)

PAHOR, sust. c. Miedo. (por, temor; pavor)

PAIMENT. sust. c. Pavimento.

PALAU. sust. c. Palacio.

PALES. adj. Evidente, manifiesto, conocido, abierto, público. (palés)

PALPAR. v. modo inf. Palpar, tocar. (paupar, paupá)

PANÓ. sust. c. Pendón.

PAOR. sust. c. Pavor, miedo, temor.

PAR. v. Parece. - Qu' ens par: que nos parece.
PAR. adj. Igual, parecido, semejante.

PARADIS. V. PARAIS.

PARAIS. sust. c. Paraíso.

PARAYS. V. PARAIS.

PARENT. sust. c. Padre, pariente.

PARER. sust. c. Parecer.

PARER. v. modo inf. Aparecer.

PARIA. v. Parecería. (pareixeríe)

PARLAMENT. sust. c. Conversación, el acto de hablar. (parlamento)

PARLATSME. Hablaisme, habladme. (me habláis)

PARLATURA. V. PARLAMENT.

PARLE. v. Hablo. (jo parle, parl‘, jo xerr‘, xerro, xarro mallorquí, yo parlo chapurriau)

PARLÉS. v. Hablase. (si yo parlara, parlares, parlare, parlarem, parlareu, parlaren)

PARLETS. v. Habláis.
PARRÁ. v. Parecerá, aparecerá. (pareixerá)

PARRIA. v. Parecería. (pareixeríe)

PARTECH. v. Partió.

PARTENSA. sust. c. Partida.

PARTESCAM. Parlamos, dividamos, repartamos.

PARTICIPAMENT. sust. c. Participación.

PARTIR. v. modo inf. Separar, dividir, partir, compartir.

PARTÍS. v. Partióse, separóse, dividióse. (se partió, separó, dividió)

PARTIT. part. pas. de "partir”. Partido, dividido, separado.

PARTRÁ. v. Partirá, separará.

PARTRAY. v. Partiré. - Como recíproco, me iré.

PARVENT. sust. c. Apariencia, indicio, modo, semejanza, manera.

PAS. sust. c. Paso, trance. - De pas en pas: paso a paso.

PAS. Partícula negativa. No. (no ho sé pas : no lo sé; en francés y catalán aún se usa)
PASCHA. sust. c. Pascua.

PASCIENCIA. sust. c. Paciencia.

PASCIENT. adj. Paciente.

PASEJATS. V. PESSEJATS.

PASSIÓ. sust. c. pasión.

PATERNITAT. sust. c. Paternidad.

PATI, sust. c. Pacto. - también significa país.

PATRIMONAT. sust. c. Patrimonio. (patrimoni)

PAUBRE. sust. c. Pobre.

PAUBREMENT. adv. Pobremente.

PAUC, PAUCA. adv. Poco, poca.

PAUC, PAUCA. adj. Pequeño, pequeña. - Algunas veces significa falta de alguna cosa.

Pauc de sen: falto de entendimiento.

PAUCH. V. PAUC.

PAUPERTAT. sust. c. Pobreza. (pauperitas; pobrea; pobresa)

PAUSA. v. Pone, coloca. (posa; au → o, posar; poner)

PAUSÁ. V. Puso. (posá)

PAUSAMENT. sust. c. Reposo, descanso, recreo, holgura. (reposament; pausa)

PAUSANT. v. gerundio de "pausar”. Poniendo.

PAUSAR. v. modo inf. Poner, colocar. Úsase también como recíproco. (pausarse)
PAUSÁS. v. Pusiese. (posás)

PAUSAT, PAUSADA. part. pas. de "pausar". Puesto, puesta, colocado, colocada.

PAXIMENT. sust. c. Pasto, alimento.

PAYRE. sust. c. Padre.

PAYRIA. V. Sufriría, consentiría.

PECCADOR. sust. c. Pecador.

PECCAN. V. PECCANT.

PECCANT. v. gerundio de "peccar". Pecando.

PECCAREN. v. Pecaron.

PECCAT. sust. c. Pecado.

PECH. adj. Necio, estúpido, simple, inocente, bobo.

PEGEA. sust. c. Estupidez, necedad, falta. (de pech, palabra anterior)

PE ‘L. Por el.

PELEC. sust. c. Piélago.

PELEGRÍ. sust. c. Peregrino. - Como adjetivo equivale a pasajero.

PELÓS. adj. Velloso. (peludo; pelut) - En sentido figurado equivale a miserable.

PE ‘LS. Por los. (pe‘ls pels : por los pelos)

PENDIA. V. Pendía, colgaba.

PENDR' EXEMPLAR. Tomar ejemplo. (PENDRE, PENDRA : prender : tomar)

PENDRA. v. modo inf. Tomar, recibir.

PENDR‘ EL. Tomar el. (pendre lo)

PENDR‘ ELS. Tomar los. (pendre los)

PENDRER. V. PENDRA.

PENDUT. part. pas. de "pendrer". Colgado.

PENEDEN. V. PENEDENT.

PENEDENT. v. gerundio de “penedir”. Arrepintiendo.

PENEDENT. part. a. El que se arrepiente.

PENEDENT. adj. Arrepentido. (Penedés : Penitensis)

PENEDÍ. V. Arrepintió.

PENEDIMENT. sust. c. Arrepentimiento.

PENEDENTME. Arrepintiéndome.

PENEDIR. v. modo inf. Arrepentir. Usado como sust. c. Arrepentimiento.

PENEDIRMIA. Me arrepentiría.

PENEDÍS. v. Arrepintióse. (se arrepintió)

PENET. v. Arrepiento, arrepiente. Úsase como recíproco. - Es penet: se arrepiente.

PENETS. v. Arrepientes.

PENETSE. Arrepiéntese.

PENRÁS. v. Tomarás.

PENRIA. v. Tomaría.

PENS. sust. c. Pensamiento.

PENSA. V. PENS.

PENSAN. v. gerundio de "pensar". Pensando. (pensant)

PENSATS. v. Pensáis, pensad.

PENSETS. v. Pensad.

PEQUÍ. v. Pequé.

PERA. sust. c. Piedra y también pera. (peyra, pedra)

PER ÇO. Porque, para que, por esto.

PERDENT. part. a. de "perdre". El que pierde.

PERDENT. v. gerundio de "perdre”. Perdiendo.

PERDERA. V. Perdiera. (si yo perguera la vida...)

PERDERETS. v. Perdiereis. (perdierais)

PERDETS. v. Perdéis, perdáis.

PERDIMENT. sust. c. Perdición, pérdida.
PERDONADOR. sust. c. El que perdona.

PERDONAMENT. sust. c. Perdón, el acto de perdonar.

PERDONÁN. v. gerundio de "perdonar". Perdonando. (perdonant)

PERDONANÇA. V. PERDONAMENT.

PERDONATS. v. Perdonad, perdonáis.

PERDONETS. v. Perdonéis.

PERDONENS. v. Perdónanos.

PERDÓS. sust. c. Perdón, perdones. - Deman perdós : pido perdón.

PERDRÁ. V. Perderá.

PERDRE. V. PERDRER.

PERDRELA. Perderla. (pérdrela, pédrela)

PERDRER. v. modo inf. Perder. (perdre, pedre)

PERDRETS. v. Perderéis.

PERDRIA. v. Perdería.

PERFAYT. adj. Perfecto.

PERIL. sust. c. Peligro. (perill, peryl)

PERILANS sust. c. pl. Los que peligran o están en peligro. (perillans, perilláns; perillán también es una persona traviesa, que conlleva algún peligro, gamberro, etc.)

PERILOSA. adj. term. fem. Peligrosa. (perillosa, perilloses)

PERIR. v. modo inf. Perecer.

PERJUR. sust. c. Perjuro.

PERJURAR. v. modo inf. Perjurar.

PERPETUAL. adj. Perpetuo, perpetua.

PERPETUALMENT. adv. Perpetuamente.

PERPETUAR. v. modo inf. Perpetuar.

PERPETUAT, PERPETUADA. part. pas. de "perpetuar”. Perpetuado, perpetuada.

PERPUNT. sust. c. Perpunte.

PERQU‘. V. PERQUE.

PERQUE. adv. Porque.

PERQUE ‘L. Porque el, porque le, porque lo.

PERQU‘ EL. V. PERQUE 'L.
PERQUE ‘LS. Porque los, porque les.

PERQUE ‘M. Porque me.
PERQU‘ EM. V. PERQUE ‘M.

PERQUE ‘N. Porque (de ello).
PERQUE ‘NS. Porque nos.

PERQUE ‘S. Porque se, porque es.

PERQU‘ ES. V. PERQUE 'S.

PERQUE ‘T. Porque te.

PERQU‘ EU. Porque yo.

PERQUʻ EUS. Porque os.

PERSEITAT. sust. c. Nombre con que se denota la calidad que tiene Dios de existir o de ser por sí mismo.

PERSEVERA. v. Persevera.

PERSEVERANÇA, sust. c. Perseverancia.

PERSEVERANT. adj. Perseverante.

PERSEVERAR. v. modo inf. Perseverar.

PERSÓ. Por esto, porque, puesto que. (per ço)

PERSONALITAT. sust. c. Personalidad.

PERSONAT. part. pas. de "personar". Apersonado.

PERSONAT. sust. c. Persona. - Un personat: una persona.

PERTAL. A fin de, por tal. (per tal)

PERTANY. v. Pertenece, corresponde. (tany, tayn)

PERTANYER. v. Pertenecer.

PERTAYN. V. PERTANY.

PERTES. Variante de PARTS. Partes.

PERTÍ. v. Partió, separó, dividió.

PERTIT. part. pas. de "pertir". Dividido, repartido, separado, partido. (partit)

PERVERTEIX. v. Pervierte. (pervertix)

PERYLOS. adj. Peligroso.

PERYLL, sust. c. Peligro.

PESAMENT. sust. c. Peso.

PESANT. adj. Pesado, penoso.

PESSEJATS. part. pas. pl. de "pessejar". Rotos, hechos trizas (piezas), mutilados.

PETIT. adj. y adv. Pequeño, poco. - Aujats un petit: escuchad un poco.

PEX. sust. c. Pez.

PEXÓ. Diminutivo de PEX. (peixet; pececito, pececico, pececillo)

PEYL. sust. c. Piel, pellejo.

PEYRA. sust. c. Piedra, losa.

PEYTANÍ. sust. c. Cosa insignificante, cosa de poco valor. - No val un peytaní: no vale un bledo.

PHILOSOFAR. v. modo inf. Filosofar.

PHILOSOFIA. sust. c. Filosofía.

PHILOSOPH. sust. c. Filósofo. - Li philosoph: los filósofos.

PHLOCH. sust. c. Palabra cuya significación desconocemos. - Quizás tenga alguna analogía con el vocablo francés FLEAU. Azote, plaga, castigo.

(Donar de mayll lo phloch que fóu digut;)

PIA. adj. Pía, piadosa.

PIETANÇA. V. PIETAT.

PIETAT, sust. c. Piedad, conmiseración, misericordia.

PIGRE. adj. Perezoso, negligente, tardío.

PIJOR. adj. Peor. (pitjor; pichó, pichor)

PIMENT. sust. c. Pimienta y también cierta bebida compuesta de miel y especias.

PITJOR. V. PIJOR.

PLAC. V. PLACH.

PLACH. v. Plugo.

PLACIA. v. Plazca.

PLACIATZ. v. Plázcaos.

PLACIAUS. V. PLACIATZ.

PLAEN. v. Placen.

PLAENT. adj. Agradable

PLAHEN. v. Placen, agradan.

PLAER. sust. c. Placer.

PLAHENT. V. PLAENT.

PLAHIA. v. Placía.

PLANCH. v. Plaño, lamento, suspiro. (planct, plant)

PLANEA. sust. c. Llanura. (planura; en Beceite, la planeta, con su cueva)

PLANGE. v. Plaña, lamente, suspire.

PLANT. sust. c. Llanto. (PLANCH : Plaño, lamento, suspiro)

PLANY. v. Plañe, lamenta, suspira.

PLANYENT. v. gerundio de “planyer". Plañendo, lamentando, suspirando.

PLANYERETS. v. Plañiréis, lamentaréis, suspiraréis.

PLANYERIA. v. Plañiría, lamentaría,

PLASCUT. part. pas. de "plaer". Placido.

PLASENT. adj. Agradable.
PLASENTA. sust. c. Complacencia, placer, amabilidad.
PLASER. sust. c. Placer.

PLASIA. v. Plazca.
PLASIAUS. v. Plázcaos, os plazca.
PLATS. V. PLATZ.

PLATZ. v. Place.

PLAU. v. Place. (si us plau : si os place : por favor)

PLAURS. sust. c. pl. Lloros. (plors)

PLAY. v. Place.

PLAYA. v. Plazca.

PLAYA ‘US. Plázcaos.

PLAYNIA. V. Plañía.

PLAYRÁ. v. Placerá.

PLEGAT. part. pas. de “plegar". Unido, junto. (tots plegats)

PLEGUADA. adj. term. fem. Unida, junta.

PLES. adj. Lleno y alguna vez harto. (ple; plle a La Llitera; pleno : lleno)

PLOR, PLORS. sust. c. Lloro, lloros. Li plor: los lloros.

PLORAMENT. sust. c. Lloro, aflicción.

PLORAN. v. gerundio de "plorar". Llorando. (plorant)

PLORANTMENT. V. PLORAN.

PLORARS. sust. c. pl. Lloros. (ploreres, plors, plos)

PLORATS. part. pas. pl. de "plorar". Llorados.

PLORATS. v. Lloráis, llorad.

PLORE. v. Llore.

PLORET. v. Lloró.

PLORETS. v. Lloréis.

PLUJA. sust. c. Lluvia. (pluviómetro : mide la lluvia, pluvio, pluvia)

PLURALITAT. sust. c. Pluralidad.

PLUS. adv. Más. (Non plus ultra; latín, francés)

POBBLE. sust. c. Pueblo. (en algunos sitios se pronuncia “popla”; populum, populatio)

POBREA. sust. c. Pobreza. (pobresa)

POCH. v. Pudo.

POCH. adj. Pequeño. (poc, pòc, póc : poco : pauc)

PODETS. v. Podéis. (podeu, podéu)

POGRA. v. Pudiera. (puguera)

POGRAS. v. Pudieras. (pugueres)

POGRE. v. Pudiera. (puguere)

POGREN. v. Pudieran. (pugueren)

POGRES. v. Pudieras, pudieres. (pugueres)

POGR‘ ESSER. Pudiera ser.

POGR‘ HAVER. Pudiera haber, pudiera tener.

POGUERA. v. Pudiera. (puguera)

POGUÍ. v. Pude. (vach pugué en chapurriau)

POINT. sust. c. Punto. (punt)

PONIMENTS. sust. c. pl. Castigos. (de punir; punitio)

POQUEA. sust. c. Poquedad.

PORÁM. v. Me podrá. (porá ‘m)

PORAT. Te podrá. (porá ‘t)

PORATS, v. Podrás.

PORAY. v. Podré. (este ay final : é : poré)

PORETS. v. podéis, podréis.

PORETZ. V. PORETS.

PORIAUS. v. Os podría.

PORIE ‘US. V. PORIAUS.

PORREY. v. Quizás equivalga a podrá.

PORRIU. v. Tal vez equivalga a podéis; sin embargo de que estando este verbo en la segunda persona del plural de presente de indicativo correspondía naturalmente, usar la palabra PORETS o PORETZ. (vatros, vosaltres podríeu)

PORT. v. Lleve, llevo; traigo, traiga y alguna vez tenga.

PORT. sust. c. Puerto.

PORTA. v. Trae y alguna vez tiene. - De tot home quit porta amor: del hombre que te tiene amor. (también puerta)

PORTAR. v. modo inf. Llevar, traer, tener, sobrellevar, trasportar, reportar, conducir.

PORTATZME. Llevadme, conducidme. (portaume, porteume)

PORTECH. v. Llevó.

PORTEYL. sust. c. Portillo. (Lo portell de La PortelladaMatarraña)

POSAMENT. sust. c. Postura.

POSCH. v. Pudo. (ell - ella va pugué)

PÓSES. v. Póngase.

PÓSLO. Póngalo.

POSQUÉS. v. Pudiese.

POSSEEX. v. Posee.

POSSESSIÓS. sust. c. pl. Bienes, haciendas. (En Mallorca se llama así a la finca con masía, mas, masada, casa de pagés, possessió)

POSSIBILITAT. sust. c. Posibilidad.

POSSIBOL. adj. Posible. (en inglés, possible, pronunciado “póssibol”)

POSTAT. sust. c. Potestad.

POSTRE. v. Postro. (jo me postre, jo em postre, eu me postre, yo me postro)

PÓTLA. Puede la. (la pòt : la puede)

PÒTLO. Le puede, lo puede. (lo pòt)

PÒTNE. Puede (de ello). - Pótne tot hom haver: puede (de ello) el hombre tener.

POTSNE. v. Puedes (de ello). (ne pòts, en pòts)

PREÁM. v. Apreciamos, estimamos, valoramos. (preuam, preuem; preu : precio, aprecio)

PREAT. part. pas. de "prear”. Apreciado, estimado, valorado. (preuat)

PRECADORS. sust. c. pl. Los que ruegan. (rogar : pregar : plegarias)

PRECH. v. Ruego.

PRECHVOS. v. Ruégoos.

PREDESTINAT. part. pas. de "predestinar". Predestinado.

PREDICAMENT. sust. Predicamento.

PREDICAT. sust. c. Predicado.

PREGA. v. Ruega.

PREGADOR. sust. c. El que ruega.

PREGAN. v. gerundio de “pregar". Rogando. (pregant)

PREGATS. v. Rogad, rogáis.

PREGON. v. Rueguen.

PREGON. adj. Profundo.

PREGONTATS, sust. c. pl. Profundidades.

PREGUÁ. v. Rogó. - Preguá ‘l: le rogó.

PREGUE. v. Ruegue.

PREGUEMLO. Roguémosle. (roguemos al señor : preguem al señor, senyor)

PREGUEN. v. Ruegan, rueguen.

PREGUERAS. sust. c. pl. Plegarias, preces, ruegos.

PREICAR. V. modo inf. Predicar, publicar, anunciar.

PRELAT. sust. c. Prelado.

PREN. v. Toma, prende, aprisiona, acepta, recibe, se hace dueño.

PRENAS v. Tomes, prendas, aprisiones, aceptes, recibas.

PRENEM. v. Tomamos, prendamos, aprisionemos, aceptemos.

PRENENT. v. gerundio de "prener". Tomando, prendiendo, aprisionando, aceptando, recibiendo.

PRENER. v. modo inf. Tomar, aceptar, admitir.

PRENETS. v. Tomad, admitid, prended, aceptad.

PRENGALO. Tómelo.

PRENGAMNE. Tomemos (de ello o de alguna cosa).

PRENGAUS. v. Os tome.

PRENGUET. v. Tómate.

PREPAUS. sust. c. Propósito.

PREPAUS. v. Propongo.

PRES. v. Tomó, admitió, aceptó.

PRES, PRESA. part. pas. de "pendrer". Tomado, tomada; preso, presa; aprisionado, aprisionada; admitido, admitida.

PRES. adv. Junto, próximo, cerca.

PRES. sust. c. Prisionero.

PRESA. v. Ruega, aprecia.

PRESAR. v. modo inf. Apreciar, estimar, valorar, tener precio.

PRESAT. part. pas. de "presar". Apreciado, estimado, valorado.

PRESEM. v. Tomemos, aprisionemos.

PRESENTECH. v. Presentó, presentóse (se presentó).

PRESEREN. v. Tomaron.

PRESÉS. v. Apreciase, estimase, valorase.

PRESETZLA. Tomadla. (preneula)

PRESICADOR. sust. c. Predicador.

PRESICADORS. sust. c. pl. Predicadores, orden de predicadores.

PRESICAR. v. modo inf. Predicar, publicar, anunciar.

PRESICH. adj. Preciso. (precís; pressís)

PRESÓ. sust. c. Cárcel, prisión. (donde estás preso)

PRESTAR. v. modo inf. Prestar.

PRESUMPCIÓ, sust. c. Presunción.

PRESURA. sust. c. Priesa (prisa), premura.

PRETS. sust. c. pl. Preces.

PREYCA. V. Predica.

PREYCADORS. V. PRESICADORS.

PREYCAMENT. sust. c. Predicación, el acto de predicar.

PREYCAN. V. PREYCANT.

PREYCANT. v. gerundio de “preycar”. Predicando.

PREYCAR. v. modo inf. Predicar.

PREYCAT. part. pas. de "preycar". Predicado.

PREYCAVEN. v. Predicaban.

PREYERETS. v. Rogaréis.

PREYON. v. Ruegan, aprecian. - Como adjetivo V. PREGON.

PREYQUEN. v. Prediquen.

PRIMERS. Nombre numeral Primeros. (pronunciado primés en muchos sitios)

PRIN. v. Toma. (pren)

PRINCEP. sust. c. Príncipe. (No siempre es el hijo del rey, el principal de algo, el principal de los condes, era princep. Al casarse el princep de los condes, el conde de Barcelona - Barchinona, Barçelona, Barçilona, Barcino - Ramón Berenguer IV, con la reina Petronila de Aragón, hija del rey de Aragón, Ramiro II o Ranimiro, fue Princeps Aragonum.)
(SENYORS princeps, duchs e marques!)

PRIORITAT. sust. c. Prioridad.

PRIS. v. Tomé.

PRIVAR. v. modo inf. Privar, ocultar.

PRIVAT. adj. Privado, ocultado.

PRO. adv. Mucho, bastante (prou). - No' m val pauch ni pro: no me basta poco ni mucho.

PRO. adj. Noble. (hom de pro, pro hom, prohombre, prohombres, hombre de pro)

PROCURACIÓ, sust. c. Procuración.

PROCURAMENT. V. PROCURACIÓ.

PROCURARETS. v. Procuraréis.

PROCURATS. v. Procuráis.

PROCURATSME. Procuradme, procuraisme. (procuraume, procureume)

PROCURÉS. v. Procurase.

PROCURETS. v. Procuréis.

PRODUCT. sust. c. Producto.

PRODUENT. v. gerundio de "produir". Produciendo.

PRODUENT. part. a. de "produir". El que produce.

PRODUÍ. v. Produjo.

PRODUIMENT. sust. c. Producción.

PRODUIR. v. modo inf. Producir.

PRODUITS. v. Producís.

PRODUR. V. PRODUIR.

PRODUT. part. pas. de "produir”. Producido.

PRODUT. sust. c. Producto.

PRODÚU. v. Produce.

PROFECIÓ. sust. c. Profecía.

PROFERIDAS. part. pas. de “proferir”. term. fem. Proferidas, dichas.

PROFITAMENT. sust. c. Provecho, aprovechamiento.

PROHEA. sust. c. Proeza.

PROHENSA. sust. p. Provenza. (Provença, Provençe, Provence; Provintia; Provençal)

PROHISME. sust. c. Prójimo.

PROLIXITAT. sust. c. Prolijidad.

PROMETETS. v. Prometéis.

PROMETÍ. v. Prometí.

PROMISIÓ. sust. c. Promesa.

PROMPTE. adj. Pronto. (pronunciado ahora pronte, como tempus : temps : tems)

PROPHETES. sust. c. pl. Profetas.

PROPIETAT. sust. c. Propiedad.

PROPORCIONITAT. sust. c. Proporción.

PROPOSAMENT. sust. c. Propósito.

PROPRI, PROPRIA. adj. Propio, propia. (pronunciado muchas veces propi)

PROPRIAMENT. adv. Propiamente. (propiament, propiamén)

PROPRIETAT. V. PROPIETAT.

PRÓS. adj. Noble. (ver PRO)

PROSPERITAT. sust. c. Prosperidad.

PROU. sust. с. Bastante. (ya ne tinc prou de tant catalaniste!)

PROVACIÓ. sust. c. Prueba.

PSALMS. sust. c. Salmos. (psalm : salmo; la ps : s : salm, com psiquiatra : siquiatra)

PUBBLICH. adj. Público. (públic)

PUCHA. v. Pueda. (puga; en La Fresneda o Valjunquera aún se dice puchá, yo pucho etc)

PUCHAS. v. Puedas. (pugues)

PUDENT. adj. Hediondo, fétido. (pudenta : hedionda, fétida, maloliente, com la putput)

PUDOR. sust. c. Hedor. (mal olor, olor nauseabundo, etc; pudina, corrompina)

PUDRIMENT. sust. c. Podredumbre, el acto de pudrirse alguna cosa.

PUDRIRÀ. v. Podrirá.

PUDRIT. part. pas. de "pudrir”. Podrido. (podrit; se aplica a alguien muy cansino, que put y corrom, como el catalanista aragonés Carlos Rallo Badet, de Calaceite, Calaseit)

PUELLA, sust. c. joven, doncella, virgen. (pubilla; pupila)

PUGUT. part. pas. de "poder". Podido. (pogut)

PUIG. v. Suba. (pueyo, pui, puch : podium; que yo puja : puig)

PUIGS. V. PUIS.

PUIS. adv. Pues, después.

PUIX. V. PUIS.

PUIX. v. Puedo. (puc)

PUIXCA. v. Pueda.

PUJAMENT. sust. c. Ascensión, el acto de subir, o de ascender.

PUJARAY. v. Subiré. (pujaré)

PUJETS. v. Subáis.

PUNCELLA. sust. c. Capullo, doncella, virgen. (PUELLA)

PUNEIX. v. Castiga.

PUNÍ. v. Castigó.

PUNIMENT. sust. c. Castigo. (cástic)

PUNIR. v. modo inf. Castigar.

PUNIT. part. pas. de "punir”. Castigado.

PUNYENT. adj. Punzante.

PUNYLÓ. v. Aguíjalo, púnzalo. (pínchalo, lo pincha, lo aguija, lo punza)

PUNYMENT. V. PUNIMENT.

PUNYREN. v. Lanzaron, dirigieron, aguijaron.

PUNYT. V. PUNIT.

PURIA. v. Podría.

PURIA 'L. Podría el. (lo podría)

PURITAT. sust. c. Pureza.

PUS. adv. Mas, pues.

PUSCA. v. Pueda. (puga; puxca)

PUSCATS, v. Podáis. (pugáu, pugueu o puguéu)

PUSCATZ. V. PUSCATS.

PUSCH. v. Puedo. (yo puc)

PUSCHA. v. Pueda. (puga)

PUSCHAM. v. Podamos.

PUSCHAN. v. Puedan.

PUS QUE. Puesto que.

PUSQUEN. Puedan.

PUSQUES. v. Puedas.

PUT. v. Hiede. (de hedor, tiene mal olor; como el pájaro putput, poput, abubilla)

PUTREFACCIÓ. sust. c. Putrefacción.

PUX. adv. Después.

PUX. v. Puedo.

PUXA. v. Pueda.

PUXAS. v. Puedas.

PUYN. v. Punza, aguija. (pincha)

PUYS. V. PUIS.

Anales de Cataluña, Narciso Feliu de la Peña y Farell (Index)

(Nota del editor : Se corrige parcialmente la ortografía en castellano.)  Imagen: Biblioteca de Catalunya. Llibres Pere Borrás: MCMXIX: D. V...