diumenge, 5 de febrer del 2023

LIX. Constitutiones Domini fratris Petri Barchinonensis Episcopi.

LIX.

Constitutiones Domini fratris Petri Barchinonensis Episcopi. (Vid. pág. 219.)

Ex cod. Barchin. ap. FF. Carmel. excalc.

Nos Petrus Dei gratia Barchinonensis Episcopus residentes in synodo in anno Domini M.CC.XLIII. kals. martii districte et in virtute obedientiae, ac sub poena excommunicationis praecipimus, et in periculo animarum mandamus quatinus omnes clerici dioc. Barchinon. in parrochialibus ecclesiis residentes, constitutiones venerabilis Patris J. quondam Sabinen. Episcopi, Apostolicae Sedis Legati, statuta etiam seu constitutiones quas Dominus Terrachon. in Valentino concilio vel aliis postmodum promulgavit conscribi faciant diligenter ac in eis intente studeant ut per eruditionem earum discant, qualiter in sacramentis ecclesiasticis et aliis quae continentur ibidem, oporteat se habere. Multum enim id profuturum et necessarium novimus ad eorum et parrochianorum suorum salutem. Et quoniam de hiis quae promulgata sunt, eis multotiens est injunctum, nec quidquam adhud observatum, statuimus ut quemcumque ex ipsis clericis usque ad festum Sancti Johannis prout ibi tradiderimus scribi non fecerit, nisi sit justo impedimento detentus, ex tunc beneficio quod habet noverit se suspensum. Sciantque cuncti ad observationem earum tam curam habentes quam alii sub poena excomunicationis firmiter se teneri secundum loca tamen gradus et ordines quae in ecclesia Dei sibi vendicare noscuntur. Nos autem cum per inquisitionem vel alias ipsos circa huius mandatum nostrum seu observationem ipsarum constitutionum invenerimus negligentes, cum instructionem eorum et plebis sibi commissae salutem plurimum affectemus, sic eos alias auctore Domino puniemus, quod poena unius propter suam atrocitatem alios castigabit. Sicque ergo faciant singuli quod cum ad eorum loca venerimus, sentiamus in eis id quod commendatione, non vituperatione sit dignum. 

De indumentis clericorum.

His vero quaedam adicienda decrevimus quod nullus videlicet clericus uxorem non habens, crines sibi omittat, et vestibus catabriatis induatur, comam luxuriare permittat, coronam deferentes clericalem, sed precise coronam deferens comam non nutriat: et tales vestes deponat. Quod si comam nutriverit, simul volens portare coronam, cum id satis ridiculosum videatur quod quasi divisus in duo talis Deo et mamonae sub quadam contrarietate servire contendat, ecclesia ipsum sub clericorum privilegio non defendet.

De clericis advocatis.

Item statuimus quod nullus clericus in sacris ordinibus constitutus coram Judice saeculari in negotiis saecularibus advocare praesumat, nec etiam in minoribus ordinibus constitutus qui beneficium ecclesiasticum habet unde comode valeat sustentari, nisi propriam causam vel ecclesiae suae fuerit prosecutus, vel nisi pro pupillo, vidua vel paupere aut aliis miserabilibus personis quae proprias causas administrare non possunt. Coeterum cum sacerdotis sit nulli nocere, omnibus autem velle prodesse, non sit sibi licitum etiam coram Judice ecclesiastico nisi pro se ipso et ecclesia sua, vel nisi necessitas immineat pro personis conjunctis aut miserabilibus postulare sine spetiali littera permissionis. Quod si fecerit suspensionem offitii et beneficii usque ad satisfactionem et correctionem condignam poterunt merito formidare.

De clerico pro extraneis advocante.

Clericus etiam qui pro extraneis advocatus vel procurator contra ecclesiam a qua beneficium obtinet, esse contenderit, tanquam ingratus ab illo benefitio spoliabitur, maxime si sit clericus qui resideat in eadem.

Ut possesiones ecclesiasticae non alienentur sine consensu Episcopi.

Item quoniam nonnulli clerici in alienationibus possesionum ecclesiasticorum dilapidationis crimen incurrunt, statuimus quod aliquis clericus rem inmobilem donare, vendere, obligare vel stabilimentum de ea perpetuum facere, aut alienare aliquomodo sine permissione et subscriptione nostra non audeat. Quod si forte praesumpserit, id nullum et irritum habeatur et degradationis poena quam canones pro huiusmodi

culpa imponunt eis exigente justitia infligentur, nosque nichilominus id tanquam contra juris formam de facto attemptatum curabimus revocare. Idem in his quae alienata sunt firmiter et inviolabiter (inviolabiliter) statuentes. 

De medicis tam animae quam corporis advocandis.

Item districte praecipimus et mandamus quod omnes clerici sepe cum multa diligentia moneant populum suum ut si aliquis eorum fuerit infirmus, prius ad se advocet medicum animae, scilicet sacerdotem, quam medicum corporis. Cui sacerdoti ipse infirmus confiteatur peccata sua, ut propter confessionem huius facilius ab infirmitate corporis valeat liberari. Et ipsi sacerdotes quantum in eis sit, prohibeant medicis ne ipsos infirmos antea in cura sua recipiant, quam sint peccata confessi. Facilius enim humanum corpus curam salutis recipit, si antea in anima sit homo sanatus. Inducant etiam ipsi sacerdotes et moneant suos parrochianos quod ad curam suam Judeos medicos non advocent, cum illud sit contra canonicas sanctiones. 

Ut aliquis clericus non recipiat parrochianum alterius clerici ad divina.

Item statuimus et sub poena excommunicationis mandamus quod nullus clericus parrochianum alterius recipiat ad divina officia vel ad sacramenta ecclesiastica, nisi hoc faceret de licentia ipsius Praelati, vel nisi esset parrochianus ille in mortis articulo constitutus.

De clerico alterius episcopatus. 

Sub eadem etiam pena districte injungimus quod nullus presbyter alterius episcopatus in episcopatu nostro ullatenus recipiatur ad celebrandum vel officiandum in ecclesia sine nostri licentia spetiali.

De absolutione excommunicatorum qualiter sit facienda et quando.

Quia in absolutione excommunicatorum multa diligentia est habenda, caute servandum est: quod si aliquis est excommunicatus quia tribus vicibus citatus non vult stare juri super eo de quo movetur quaestio contra eum, vel non vult venire ad juditium, talis praestito juramento quod stabit mandatis ecclesiae potest et debet absolvi. Si autem postmodum contempto juramento super eodem se iterum excommunicari permittit, non absolvatur nisi aliam bonam securitatem cum juramento prestiterit, si potest, quod ecclesiae mandato parebit. Si autem aliquis excommunicatus est pro manifesta rapina vel maleficio publico quod ipse confitetur vel condempnatus est, vel est ita publicum quod illud negare vel celare non potest aliqua ratione, talis cum prestiterit juramentum quod mandato ecclesiae pareat, non prius absolvatur quam maleficium seu rapinam emendet. Si autem ita pauper est, quod emendare non possit, prestet securitatem ad minus juratoriam quod cum illud habere poterit, emendabit, et sic servata protinus absolvatur. Si vero de maleficio dubitatur, sufficit praestare securitatem quod excommunicatus mandato ecclesiae pareat, et sic poterit absolutionem habere. Illud autem indubitanter est tenendum quod in mortis articulo quocumque excommunionis vinculo aliquis sit ligatus, potest a proprio sacerdote absolvi servata tamen forma superius declarata. Si autem quis proximos est morti quod non potest emendam facere pro rapina seu maleficio manifesto, absolvatur, et haeredes compellantur ipsum maleficium, emendare.

Qualiter sit absolvendus qui mortuus est ligatus.

Ubi vero excommunicatus sic morte prevenitur quod loqui non potest, nec absolutionem petere, apparent autem in ipso signa penitentiae, in hoc casu absolutio requiratur, a quo talis excommunicatus dum viveret, fuerat absolvendus non ante sepeliatur quam absolvatur. Quo absoluto heredes pro eo satisfacere sunt cogendi.

De festo Beati Mathiae.

In festo autem Beati Mathiae id praecipimus observari quod cum bisextus fuerit non in primo die, sed secundo ipsius festivitas celebretur, cum sic hactenus sit de consuetudine observatum. Est autem bisextus cognitio sic habenda, quod annis Dominicae Incarnationis per quaternarium numerum divisis, semper in quarto anno bisextus habetur.

LVIII. Summa processus electionis Domini Petri de Centelles, Sacristae Barcinonensis in Episcopum ejusdem ecclesiae.

LVIII. 

Summa processus electionis Domini Petri de Centelles, Sacristae Barcinonensis in Episcopum ejusdem ecclesiae. (Vid. pág. 214.)

Ex tabul. archiep. Tarracon. 

Monitum. 

Berengario de Palou, Episcopo Barcinonensi vita functo XXIV die augusti anni 1241, statim electus Petrus de Scintillis, Sacrista eiusdem ecclesiae, qui tamen votum de habitu ordinis Praedicatorum accipiendo secreto emiserat. Ea de re consultus Gregorius IX. ab Archiepiscopo Tarraconensi Petro de Albalat, priusquam de eius Papae obitu certior fieret, qui contigit 22. eiusdem mensis et anni. Sed nec successor Celestinus IV. rem absolvit. Donec iterata supplicatione Innocentius IV Archiepiscopo confirmandae praedictae electionis munus iniunxit, dum tamen electus votum prius solveret, quo se astrinxerat. Haec subsequentia monumenta declarant; ex quibus liquet Petrum de Scintillis ante episcopales infulas ordini Praedicatorum nomen dedisse suum.

Beatissimo Patri, ac Domino Gregorio permissione divina sacrosanctae Romanae ecclesiae Summo Pontifici, Petrus Dei gratia Tarraconensis Archiepiscopus pedum oscula beatorum. Cum vacante Barchinonensis ecclesia Capitulum ejusdem, evocatis, qui fuerant evocandi, et die ad electionem faciendam, ut moris est, assignata, et per formam scrutinii, quam elegerant, procedente, de triginta duobus canonicis, qui praesentes tunc aderant, viginti duo in dilectum filium Petrum ejusdem ecclesiae Sacristam, et septem in dilectum filium fratrem Berengarium, Priorem Sanctae Catharinae, ordinis Praedicatorum de Barchinona consenserunt. Publicato vero scrutinio, et collatione habita, prout in decreto inde confecto vidimus contineri, memorati viginti duo canonici, qui in dictum Sacristam convenerant, ipsum in suum Episcopum elegerunt, petentes a nobis ut ad id acceptandum induceremus eundem, et in decreto confirmationem nostram concedere deberemus. Verum praefatus Sacrista electioni de se factae aliquatenus non consensi, sed ad nostram accedens praesentiam nobis secrete et humiliter est confessus, quod quodam tempore cum ipse jurasset religionem intrare effluxis sex mensibus a tempore quod quaedam persona intraret quae se promisserat ingressurum, et persona illa differret prout videbatur intrare, dictus Petrus Sacrista tempore praecedente cum Priore Sanctae Catharinae ac duobus fratribus Praedicatoribus de animae salute pertractans, habito tractatu de debitis, in quibus erat multipliciter obligatus, credens quod usque ad annum posset satisfecisse ad plenum genibus flexis ac junctis manibus infra manus Prioris praedicti promisit Deo, et ipsi Priori, quod usque ad annum ordinem Praedicatorum intraret, verba subsequentia proferendo: Promitto Deo, et vobis Priori Sanctae Catharinae quod a primo festo omnium Sanctorum intrabo; gerens in animo quod priusquam intraret, expediret se ab onere debitorum; quod votum in statuto termino ex causa praemissa, ut asserit, non complevit. Cum igitur qui in dictum convenerunt Sacristam nolint desistere ab incoepto, et praefatus Sacrista nobilis sit et potens, persona honorabilis et discreta, ipsius confessionem vestrae duximus beatitudini declarandam, humiliter supplicantes, quatenus cum suam in manibus vestris posuerit voluntatem et devotionem humilem confitentis, ex assuetae pietatis officio intuentes supplicationem ecclesiae supra dictae exaudire dignemini, prout vestrae beatitudini visum fuerit expedire. Sane Dominus Rex, et quamplures Tarraconensis provintiae suffraganei, necnon religiosi viri ac magnates quamplurimi suas super hoc vestrae ducunt beatitudini litteras dirigendas. Dal. Barchinonae idus octobris.

Innocentius Episcopus servus servorum Dei. Venerabili fratri Archiepiscopo Tarraconensi salutem et Apostolicam benedictionem. Dilecti filii G. Durfortis, Cantor, Arnaldus de Gurbo, canonicus Barchinonensis, et Bernardus de Pirariis, clericus, nuntii et procuratores Capituli Barchinonensis in nostra proposuere praesentia constituti, quod ecclesia Barchinonensis pastoris solatio destituta, et die ad eligendum prefixa triginta duo tum canonici, tum personae ipsius ecclesiae in Capitulo convenerunt de futuri substitutione Pontificis tractaturi, et tandem per viam scrutinii incedentes viginti duo ex ipsis in dilectum filium Petrum, Sacristam ejusdem ecclesiae, virum ut asseritur, competentis scientiae, nobilem et potentem, ornatum moribus ac prudentia circunspectum, utilem ac necessarium ipsi ecclesiae in scrutinio consenserunt, reliquis in N. Priorem fratrum Praedicatorum de Barchinona, et uno in quemdam alium dirigentibus vota sua. Denique publicato scrutinio et collatione super hoc habita diligenti, ii qui in eum consenserant, elegerunt ipsum in suum Episcopum et Pastorem. Et licet, tam ab ipsis, quam a charissimo in Christo filio illustri Rege Aragonum, et multis aliis fuisset ab eo cum instantia postulatum, ut electioni de se factae prestaret assensum, electioni tamen hujusmodi noluit consentire, quin potius voluntatem propriam in hac parte nostrae commisit beneplacito voluntatis. Quare dicti nuntii a nobis suppliciter postularunt, ut ad suspiria illius ecclesiae debitum respectum habentes, praeficere personam ipsam eidem ecclesiae de benignitate Sedis Apostolicae curaremus: multis super hoc, tam ejusdem Regis et charissimi in Christo filii nostri Jacobi Regis Aragonum illustris, quam tuis et aliorum Archiepiscoporum, Episcoporum, Comitum et Baronum, necnon et Capituli ac populi civitatis Barchinonensi nobis litteris praesentatis, qui nobis cum de scientia, honestate morum, nobilitate generis, potentia et industria reddentes multipliciter commendatum, pro ipso praeficiendo eidem ecclesiae nobis humiliter supplicarunt. Nos igitur, quod cum Deo possumus, pro ipsa ecclesia facere libenti animo intendentes, fraternitati tuae per Apostolica scripta mandamus quatenus de modo electionis, studiis eligentium, et electi meritis diligenter inquirens, si electionem ipsam inveneris de persona idonea canonice celebratam, eam studens confirmare, ac electo ipsi ab ejusdem ecclesia subditis facias obedientiam et reverentiam debitam exhiberi, servato litterarum tenore, quas tibi alias super hujusmodi negotio providimus destinandas; contradictores per censuram ecclesiasticam appellatione postposita compescendo. 

Dat. Anagniae IIII nonas julii, pontificatus nostri anno primo.

Innocentius Episcopus servus servorum Dei venerabili fratri Archiepiscopo Tarraconensi salutem, et Apostolicam benedictionem. Inspectis litteris, quas super negotio electionis Barchinonensis ecclesiae tua nobis fraternitas destinavit, et super confirmatione ipsius, nostris sub certa forma tuae devotioni transmissis, praesentium tibi auctoritate mandamus, quatenus non prius ad confirmationem electionis ipsius procedas, quam N. Sacrista, qui in Episcopum ejusdem ecclesiae est electus, secreto, si velit, saltem coram te, et duobus fratribus de ordine fratrum Praedicatorum reddat votum Altissimo, quod emisit. 

Dat. Anagniae IIII. nonas julii, pontificatus nostri anno primo.

Anno Domini M.CC.XLIII. idus octobris. Cum. Dominus Archiepiscopus esset in monasterio Sancti Cucuphatis, quia audiverat, quod B. (1: Forte Berengarius de Palou) bonae memoriae Barchinonensis Episcopus dictum monasterium Sancti Cucuphatis supposuerat interdicto, cum Bertrando Delphino, Officiali Barchinonensis ecclesiae Sede vacante, ad cautelam relaxaverunt interdictum. Et Archiepiscopus in praesentia fratris R. de Pennaforti, capellani Domini Papae, et fratris Pontii de Villanova de ordine Praedicatorum de Barchinona, facta generali absolutione excommunicationem, et dispensatione adhibita cum cautela, praedicto Sacristae dedit habitum ordinis Praedicatorum auctoritate Apostolica, et vestivit et subjecit se constitutionibus ordinis supra dicti, cantantes cum fratribus: Veni Creator Spiritus, et completa oratione steterunt aliquanto tempore in collatione ordinis cum fletu, gemitu et contritione debita. Postea vocato Barchinonensi Capitulo dictus frater dixit eis: Domini mei, ecce votum feceram, et benedicta sit dies ista in qua ego potui reddere Altissimo quod promissi. Vobis forte asperitas ordinis displiceret: si vobis placet, eligatis vobis alium, quia semper ero vobis adjutor in quibuscumque potero secundum ordinem meum. Et ipsi quasi flentes omnes dixerunt: talem volumus vos habere, talem volumus vos habere.

Unde Archiepiscopus praemissis aliquibus verbis in modum collationis, deliberatione habita cum Archidiacono et operario et Raymundo de Mila, canonico Tarraconae et Guillermo de Solerio et Petro Sancii, electionem de ipso fratre Petro factam utpote canonicam, auctoritate Apostolica confirmavit.

Curta biografía de Braulio Foz.

BRAULIO FOZ. Va estudiá los primés estudis a Calanda, y al 1807 apareix matriculat a la Universidat de Huesca. Allí, com mols atres compañs,...