XXI. Acta dedicationis ecclesiae de Lacorre, anno DCCCC. (900)

XXI. 

Acta dedicationis ecclesiae de Lacorre, anno DCCCC. (900) (V. pág. 100.) 

Ex autogr. in arch. monast. S. Petri de la Portella. 

Anno ab incarnationis Domini nostri Iesu Christi nongentesimo, era nongentesima XXXVIII. indictione X. die chalendarum Decembr¡um, anno II. regnante Karolo rege, venerabilis Nangecitissus Orgellencis episcopus quidem veniens in territorio Bergitanensi, in locum quem nuncupant Lacorre, rogatus a Georgio vel a Frugane, sive etiam ad alios viros certantes in Dei servitio, et ecclesiam Dei hedificatores, scilicet his nominibus: Sidela, Leuricus, Guitta, Oliva, Ermemirus, Igela, Sirandus, Billitus, Grutas, Gallavoncus, Donatus, Rudo, Petrascius, Estegissus, Manso, Angemirus, Guadamirus, Ascenarius, Fortus, Venredlus, Sentullus, Tollalegus, Guifredus, Cursio, Moratellus, Bernardus, Ursio, Stabilis, Gontarius (Günter, Günther alemán), Bera, Petrus. Hii omnes supra dicti vel alii plures rogaverunt iam nominatum venerabilem Nantegissum episcopum, ut veniret ad ecclesias idolorum consecrandas in honore Beatae Mariae virginis, qui est fundata in ipsa rocha (ça roca, sa roca, Sarroca), et Sanchti Saturnini martiris, et Sanchti Hylarii confessoris, sicuti et fecit. In primis propter amorem Dei et omnes sanchti eius, et remunerationis animae nostrae, ideo nos supra dicti homines tradimus ipsas ecclesias in potestatem domni Nantegisii pontificis nostri ad consecrandum, ut ille consecret in honore Beatae Mariae virginis et Sanchti Saturnini, necnon et Sanchti Hylarii, sicut sancti canones constituerunt, ut ille et nos ante tribunal iudicis remedium animae nostrae accipiamus, et parentum nostrorum. Et ego iam dictus Nantegisus episcopus consecro ecclesias supra nominatas, die presente, feria V. Cal. Desembris, et dono cimiterium ex utrisque partibus XL. passuum ex unaquaque parte. Ideoque nos homines supra dictos donamus ad ipsas ecclesias et dotamus eas, et in donaria donamus alodium quod est ad ipsa Spuga, quae de una parte habet Rodaleig, et de alia habet torrentem, et de tertia finit in rocha, et de quarta pervadit usque in collo de Iuvell. Et in alio loco donamus terra qui est ad ipsos Uxos, quae de duas partes habet terras incultas de nosmedipsos supra taxatos. Et donamus ibi vinea qui est in locum ubi dicitur ad ipsa Spuga, quae de una parte habet limitem, et de alias duas torrentes, et quarta finit in rocha. Quia nos Entegius et Manso et Guadamirus donamus ad iam dictas ecclesias ipsa cella cum una curte, et ortos qui ibidem sunt, quae afrontat ad ipsas ecclesias. Et ego Fruga dono ipsa terra, quam comparavi de Sidelane et Olivane plus minus quarterades tres, quae de una parte habet strata, et de alia habet stirpe, et de tertia habet rivo. Et donamus in illo loco de ipsa Corre (ça Corre, Sacorre, Lacorre) una pecia de terra. Et in alio loco in collo de Iuvel donamus alia pessia de terra, quae de una parte habet strata. Et nos homines supra dictos donamus ad ipsas ecclesias hoc superius nominatum est, propter remedium animarum nostrarum, in dote ab omni integritate. Si quis contra hanc cartam dotariam vel donationis venerit pro inrumpendum, non hoc valeat vindicare, sed componat in quadruplum. Ideoque ego Nantegissus episcopus, qui consecravi ipsas ecclesias, trado eis parrochia de flumine Admest usque in rivo de Borredano, et de alia parte de iam dicto rivo Borresdanensi usque in serra de Mascharone (Mascaró), et sic pervadit usque in monte Sancto, (Montsant) et de tertia parte de iam dicto monte Sancto pervadit usque in Quadros, et de IIII. parte de iam dictos Quadros pervenit usque iam dicto Bosrredane. Et sicut hii IIII. termini ambiunt cum finibus et adiacentiis suis, omnes homines qui infra hos terminos laboraverint, omnes decimas et primicias de omni re dono vel concedo ad iam dictas ecclesias. Et nullus alios sacerdos infra hunc terminum constitutum decimas vel primicias, nec sacerdos nec ullusque homo non usurpet, sed integras perveniant ad iam dictas ecclesias et ad sacerdotem qui eas per concensum nostrum regerit. Constituo ut per singulos annos terciale censum ipse sacerdos persolvat de annona modios V. et solidos II. denarii. Et ego iam dictus Nantegissus episcopus laudo et confirmo haec carta dotaria vel donationem, sicut iam dictum est. Ideoque si ullus homo vel femina istam kartam dotariam disrumpere voluerit, ad mandamentum voluerit habere in ecclesias, nisi ipsos qui iure debent habere, excomunico et anathematido ex parte Dei omnipotentis et Beati Petri, et per dominum papam Sergium (1) seniorem meum, et nostram adtoritatem (auctoritatem). = Nantegissus Orgellensis episcopus +. = Benedictus archidiachonus +. = S¡g+num Sidela. = Sig+num Leuricus. = S¡g+num Guitta. = Sig+num Oliva. = Data per manus Borrellus presbiter sub die et anno prefato. 

(1) Eius scilicet nominis III. Rom. pontificem; qui anno 898. post Theodori II. mortem electus, Româ per septennium exulare coactus est, urgentibus iis qui B. Petri sedem invaserunt, quam non nisi anno 904. licuit occupare. Nantigisus autem noster ut verum eum papam agnoscebat hoc anno 900, in cuius rei testimonium seniorem meum ipsum placuit appellare.

XX. Acta de inventione hostiae consecratae in ecclesia S. Ioannis de Abbatissis.

XX. 

Acta de inventione hostiae consecratae in ecclesia S. Ioannis de Abbatissis. (V. pág. 92.) 

Ex arch. eiusd. eccl. 

Die Mercurii, decima septima Iulii, anno a nativitate Domini M.CCCC.XXVI., praesidente domno Arnaldo de Vilalba abbate ipsius monasterii Sancti Iohannis, qui oriundus fuit de domo de la Serra, quae sita est supra collum a quo manatur fluvius qui vocatur Trentapassa, transeundo seu iterando a villa S. Celidonii ad quendam vicum qui vocatur Linas; tempore cuius quidem abbatis fuit in multis et quam plurimis bonis augmentis, tum non solum in temporalibus sed etiam in spiritualibus huic monasterio, et signanter in ornamentis ecclesiae, prout manifeste apparet: et inter caetera in dicta ecclesia supra altare Beatae Mariae in quoddam Crucifixum magnum cum duobus latronibus et quatuor imaginibus, quae prae nimia vetustate earum picturae fuerant consumptae. Quas dictus reverendus dominus abbas cupiens recuperare, et de novo depingi facere a quodam pictore qui eo tempore depingebat simborium, quod est supra dictum altare B. Mariae, propterea iussit dictum Crucifixum cum caeteris imaginibus deponi et descendi a loco in quo stant per quemdam Franciscum Ianuarium (Francesch Gener, Janer, Giner) canonicum, et Ioanem Bolas presbiterum dicti monasterii; qui protinus descenderunt dictum Crucifixum, latrones, caeterasque imagines a loco in quo stant, et eas posuerunt supra tecta extensa super pavimentum B. Mariae. Et respicientes viderunt in fronte dicti Crucifixi quandam laminam argenti honestissime fixam, quam diligenter accensis luminibus amoverunt de ipsius fronte conquavato et intus dictam conquavatam viderunt quendam pannum lini album, nitidum et purissimum complicatum, quem suavissime duplicarunt, non amovendo, nec extrahendo eum de loco suo; et intus reperierunt hostiam Domini in tribus partibus divisam, quemadmodum per presbiteros solet dividi in tres partes quando celebrant missam; et cogitantes inter se hoc esse debere Corpus Christi consecratum, unus eorum velociter accessit ad dictum R.dum abbatem praedicta nuntiare. Qui protinus hiis auditis, et convocatis omnibus canonicis et clericis suis, omnes festinantes occurrerunt ad videndum quid hoc posset esse; et cum vidissent unusquisque eorum cogitasset super hoc facto, dictus R.us abbas recordatus est quod in missali capellae S. Laurentii sunt descriptae consecrationes istius ecclesiae et altariorum, scilicet, S. Ioannis, S. Mariae, S. Laurentii, et S. Iacobi, quae fuerunt unâ et eadem die consecrata. In quo quidem missali continetur quoddam memoriale scriptum tenoris sequentis. = "Anno ab incarnatione Domini millessimo ducentessimo quinquagessimo primo, conventus S. Iohannis coram altari B. Mariae convenit, adstante ibi populo cum magna veneratione et devotione, decimo sexto calendas Iulii, in Crucifixo maiori iam dictae Genitricis Domini nostri Iesu Christi, quem Crucifixum Dulcetus laicus fieri iussit. Ibi has reliquias posuerunt, videlicet, in fronte de Corpore Christi, et desuper cohopertum de vera cruce Domini, postea in scapulis miserunt de Sto Salvatore, de sepulcro Sanctae Mariae ubi transivit, et de presentatione Domini, et de Getsemani, et de S. Martialo, et de S. Stephano proto-martire, et de S. Nicodemo, et de Sanctis Simplicio, et Ambrosio, et de aliis plurimis Sanctis, de quibus eorum brevis nimia vetustate consumpti, nequiverunt legi.” 

Et hoc comperto incontinenti dictus R.dus abbas, et conventus, et omnes qui ibi erant, procidentes adoraverunt Dominum Iesum Christum Salvatorem, ipsum laudantes, et benedicentes de tanto miraculo, quod hostia consecrata pro centum septuaginta quinque annis et triginta duobus diebus permaneret nitida purissima et inmaculata, tam in colore, odore, quam in sapore, ac si eadem die fuisset ibi posita, quod est mirabile in oculis nostris. Et hoc facto, cum summa reverentia fuit positum in pixide argenti, ubi quotidie reservatur Corpus Christi. Et quidam canonicus dicti monasterii, Ioannes Cantallops vocatus, sequenti die celebravit missam, et in comunione accepit modicam particulam de dicto Corpore Christi simul cum illo, cum assensu dicti R. Abbatis, qui nullam differentiam reperisse seu cognovisse testatus est. Postquam dictum Crucifixum et alias imagines fuerunt depictae, die praedictâ, scilicet, die Mercurii, decima septima Iulii, anno a nativitate Domini M.CCCC.XXVI. post vesperas praefatus R.us abbas cum suo conventu desliberaverunt illammet hostiam consecratam reponere in fronte eiusdem Crucifixi, in quo per tot annos conservata extiterat inmaculata. Convocato omni populo et pulsato maximo classico, ut in praecipuis festivitatibus solet fieri, cantantes Te Deum, per hebdomedarium canonicum fuit demonstrata omni populo ibidem existenti, et videntibus illis fuit regressa in suo loco, ut dictum est. Et dictum Crucifixum postea posuerunt in suo loco, a quo fuerat depositum super altare B. Mariae, in conspectu omnium ibidem existentium, non curantes videre reliquias, quae dicuntur esse in scapulis. Deo gratias.