XV, Pus li baron son irat e lor peza

XV.

Pus li baron son irat e lor peza

D' aquesta patz qu' an faita li duy rey,

Farai chanso tal que, quant er apreza,

A quadaun sera tart que guerrey:

E no m' es bel de rey qu' en patz estey

Dezeretatz, e que perda son drey,

Tro 'l demanda que fai aia conqueza.

Ben an camjat honor per avoleza,

Segon qu' aug dir, Berguonhon e Francey;

A rey armat ho ten hom a flaqueza,

Quant es en camp e vai penre plaidey;

E fora mielhs, par la fe qu' ieu vos dey,

Al rey Felip que mogues lo desrey

Que plaideyar armat sobre la gleza.

Ges aital patz no met reys en proeza

Cum aquesta, ni autra no l' agrey,

E non es dregz qu' om l' abais sa riqueza,

Que Yssaudun a fag jurar ab sey

Lo reys Henrics e mes en son destrey;

E no s cug ges qu' a son home s' autrey, 

Si 'l fieu d' Angieu li merma una cresteza.

Si 'l rey engles a fait don ni largueza

Al rey Felip, dreg es qu' el l' en mercey,

Qu' el fetz liurar la moneda engleza,

Qu' en Fransa 'n son carzit sac e correy;

E non foron Angevin ni Mansey,

Quar d' esterlins foro ill primier conrey

Que descofiron la gent Campaneza.

Lo sors Enrics dis paraula corteza,

Quan son nebot vi tornar en esfrey,

Que desarmatz volgr' aver la fin preza,

Quan fon armatz no volc penre plaidey;

E no semblet ges lo senhor d' Orley

Que dezarmatz fon de peior mercey

Que quant el cap ac la ventalha meza.

Ad ambedos ten hom ad avoleza

Quar an fag plait don quecs de lor sordey;

Cinc duguatz a la corona francesa,

E dels comtatz son a dire li trey;

E de Niort pert la rend' e l' espley,

E Caercins reman sai a mercey,

E Bretanha e la terra engolmeza.

Vai, Papiol, mon sirventes adrey

Mi portaras part Crespin e 'l Valey

Mon Izembart, en la terra d' Arteza.

E diguas li m qu' a tal domna sopley

Que jurar pot marves sobre la ley

Que 'l genser es del mon e 'l pus corteza.

Bertrand de Born.