XLIV, Tartarassa ni voutor

XLIV.

Tartarassa ni voutor

No sent plus leu carn puden

Com clerc e prezicador

Senton ont es lo manen:

Mantenen son siei privat,

E quan malautia 'l bat,

Fan li far donatio

Tal que 'l paren no y an pro.

Frances e clerc an lauzor

De mal, quar ben lur en pren;

E renovier e trachor

An tot lo segl' eyssamen;

Qu' ab mentir et ab barat

An si tot lo mon torbat,

Que no y a religio

Que no sapcha sa lesso.

Saps qu' esdeven la ricor

De selhs que l' an malamen?

Venra un fort raubador

Que non lur laissara ren,

So es la mortz, qu' els abat;

Qu' ab quatr' aunas de filat

Los tramet en tal maizo

Ont atrobon de mal pro.

Hom, per que fas tal follor

Que passes lo mandamen

De dieu, que es ton senhor,

E t' a format de nien?

La trueia ten el mercat

Selh que ab dieu se combat,

Qu' el n' aura tal guizardo

Com ac Judas lo fello.

Dieus verais, plens de doussor,

Senher, sias nos guiren;

Guardatz d' enfernal dolor

Peccadors e de turmen;

E solvetz los del peccat

En que son pres e liat;

E faitz lur verai perdo

Ab vera confessio.

Pierre Cardinal.

IV, Er nos sia capdelhs e guerentia

IV.

Er nos sia capdelhs e guerentia

Selh qui guidet tres reis en Betleem,

Que sa merces nos a mostrat tal via

Per que 'l peior venran a salvamen

Que lo segran de bon cor leyalmen;

E qui per terra ni per manentia

Remanra sai mout hi fai gran folhia,

Qu' ieu non tenc ges lo plus ric per manen

Qui pert vergonha e dieu per avol sen.

Guardatz si fai, qui reman, gran folhia,

Qu' als apostols dis Ihesus veramen

Qu' hom lo seguis, e laisses, qui 'l segria,

Totz sos amicx e son ric cazamen;

Ar es sazos fassam son mandamen,

Quar qui lai mor mais a que si vivia,

E qui sai viu pietz a que si moria;

Qu' avols vida val pauc, e qui mor gen

Auci sa mort, e pueis viu ses turmen.

Qui ves la crotz de bon cor s' umilia

Perdon n' aura per la crotz humilmen;

Et ab la crotz delitz tortz e feunia

Nostre senher qui ac franc chauzimen

Del bon lairo, e 'l fellon fetz dolen,

E perdonet Longi qui s repentia,

Et en la crotz salvet selhs que perdia,

E sufret mort per nostre salvamen;

Malastrucx es qui guazardo no 'l ren.

Qui tot quant es de sai mar conqueria 

No 'l te nulh pro, si falh a dieu ni 'l men; 

Qu' Alixandres, que tot lo mon avia,

Non portet ren mas un drap solamen:

Doncx, ben es fols qui ben ven e 'l mal pren,

Ni laissa joi que no falh nueg ni dia,

Per so que pert que non a mas bailia;

So son li fals cobe desconoyssen,

Cui cobeitatz enguana per nien.

Jamais no y s guap negus bars que pros sia,

S' ar no socort la crotz e 'l monumen,

Qu' ab gen garnir, ab pretz, ab cortezia,

Et ab tot so qu' es belh et avinen

Podem aver honor e jauzimen

En paradis; guardatz doncx que querria

Plus coms ni reis, s' ab honratz faigz podia

Fugir enfern e 'l putnais fuec arden,

On manh caitiu viuran tos temps dolen.

Totz hom cui fai velhez' o malautia

Remaner sai, deu donar son argen

A selhs qu' iran, que ben fai qui envia,

Sol non remanha per cor negligen.

A! que diran al jorn del jutjamen

Selhs qu' estaran per so que ren non tria

Quan dieus dira: “Fals, ples de coardia,

Per vos fui mortz e batutz malamen!” 

Adoncx aura lo pus just espaven.

Pons de Capdueil.