LVI.
Mon sirventes tramet al cominal
De tota gen, e si 'l volon auzir
Ni l' entendo ni 'l sabo devezir,
Quascus hi pot triar lo ben del mal;
Que cobeytatz a tant sazit en brieu
Lo mon que no y cort dreg ni tem hom dieu,
Ni no y trob om merce ni chauzimen,
Ni vergonha ab lo pus de la gen.
Clergue volon trastot l' an per engual
Ab cobeitat gent caussar e vestir;
E 'l ric prelat volo s tant enantir
Que ses razo alargan lor deptal
E si tenetz de lor un honrat fieu
Volran l' aver; e no 'l cobraretz lieu,
Si no lor datz una summa d' argen,
E no lor faitz plus estreg covinen.
Volo 'ls castels e las terras sazir,
A lur gran tort las paubras gens delir;
E li baro son tornat atretal;
E ditz quascus: Ieu penrai d' aquo mieu;
Et ab tot son plus paubres que romieu;
E no tenon vertat ni sagramen;
E nos autres em tug d' aquelh eys sen.
Si monge nier vol dieus que sian sal
Per pro manjar ni per femnas tenir,
Ni monge blanc per boulas a mentir,
Ni per erguelh Temple ni Espital,
Ni canonge per prestar a renieu,
Ben tenc per folh sanh Peir' e sanh Andrieu
Que sofriro per dieu aital turmen,
S' aquest s' en van aissi a salvamen.
Si capelan per pro beure a Noal,
Ni legistas per tort a mantenir,
Et ostalier per son oste trahir,
E loguadier per falsar lor jornal,
E raubador e metje e corrieu,
Rauban la gen, se salvo, non cre ieu
Que menudet no vivon folhamen
E selhs qu' estan cofes e peneden.
Revendedor, obrier e menestral
Iran a dieu, si lor o vol sofrir,
Ab car vendre et ab pliven mentir;
E camjador et home de portal,
E renovier yssamen com Juzieu,
E noyriguier panan so qu' om lor plieu,
E laurador terras sensals tenen,
Festas obran e mezinas crezen.
A l' autra gen darai cosselh leyal,
Sitot no 'l say a mos ops retenir,
Que quecx pesses de be far e de dir,
Que non aurem negus plus de cabal,
Ni 'n portarem escrit el nostre brieu
Ad aysselh jorn que rendrem comt' a dieu,
Al derrier jorn' que tenra parlamen
Ayselh senhor que ns formet de nien.
De totz los reys ten hom per pus cabal
Lo rey 'N Anfos, tan fay bos faitz grazir,
E dels comtes selh de Rodes chauzir
Fai sa valor e son pretz natural,
E dels prelatz selh de Memde, qu' el trieu
Sec drechamen e despen gent lo sieu,
E dels baros son fraire, tan valen
Son tug siey fag e siey captenemen.
Qui mon chantar me repren no m' es grieu,
Si maynt fan be sitot pauc m' en fatz ieu;
Ab que las gens renheson leyalmen,
Pueys poirion dir: De folh apren hom sen.
Raimond de Castelnau.
